Dolardaki artışı anında fiyatlarına yansıtan birçok sektörün dövizdeki düşüşü fiyatlarına aynı hızda yansıtıp yansıtmayacağı merak ediliyor. Otomotivden beyaz eşyaya, telefondan televizyona, pirinçten ayçiçek yağına hemen tüm kalemlerde indirim beklentisi artmış durumda. Söz konusu beklenti tüm sektörlerin de gündeminde. Sabah Gazetesi, dövizde yaşanan büyük düşüşün cüzdana ne oranda yansıyacağını araştırdı.
YÜZDE 20 İNDİRİM MÜMKÜN
Kurdaki gerilemeyle birlikte gözler yükselişin en fazla hissedildiği mobil iletişim araçlarına çevrildi. Direkt olarak ithalata bağlı bir sektör olarak kurdaki gerilemeyi olumlu bulduklarını söyleyen Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Mustafa Kemal Turnacı, fiyatlarda indirimin mümkün olacağını söyledi. Firmaların ithalat yaparken bankalarla belli bir kur üzerinden anlaşma yaptığını söyleyen Turnacı, "Bu anlaşmaların süresi 3 ay da bir yıl da olabilir. Asıl bu süreler bittiğinde yeni siparişlerde bu kurdaki düşüş hissedilecektir. Bizim sektöre yönelik yapılacak vergi düzenlemesi ile mobil araçlarda yüzde 20'ye varan bir indirim söz konusu olabilir diye düşünüyorum. Böylelikle fiyatlar makul seviyeye gelir."
Vestel İcra Kurulu Başkanı Turan Erdoğan ise kurdaki gerilemenin maliyetler için önemli olduğunu ancak fiyat değişimini konuşmak için döviz kurunun 3-4 ay bu seviyede devam ettiğini görmek gerektiğini söyledi. Dövizde yaşanan gerilemenin teknoloji ürünlerinin ulaşılabilir olması anlamında çok önemli olduğunu söyleyen Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan da şu değerlendirmeyi yaptı: "Dövizde yaşanan gerilemenin şubat ayının sonuna kadar, yaklaşık yüzde 10'luk fiyat düşüşlerine imkan tanıyacağını öngörüyoruz. Şimdiden eğitim ve iş için çok tercih edilen notebookların fiyatlarına yansımaya başladı. Ana kategoriler arasında yer alan TV ve telekom ürünlerinde de kademeli olarak ay sonuna kadar fiyat düşüşleri bekliyoruz."
GIDADA İNDİRİM MÜJDESİ
Tüketicinin fiyat artışından en fazla şikayet ettiği ürün grubu ise gıda... Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Başkan Vekili Rint Akyüz, düşüşün özellikle bitkisel yağ ve pirinç gibi ithalat ağırlıklı sektörlerde kendini hissettireceğini söyledi. Tarım ürünlerinde bir etkisinin görülmesini beklemediklerini dile getiren Akyüz, süt ve süt ürünlerinin fiyatlarında indirim olmasının beklenmediğini belirtti. Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, "Tarımda gübre, mazot, ilaç gibi doğrudan dövize endeksli yüksek bir maliyet söz konusu. Buradaki gerileme fiyatlara olumlu yansıyacaktır elbette. Özellikle pirinç ve fasulye gibi ithalata bağımlı ürünlerin fiyatlarında yüzde 10-15 civarında indirim olur" dedi.
SON FİYAT PERAKENDECİNİN İNSİYATİFİNDE
Hızlı tüketim ürünleri de kurdaki yükselişi en fazla hisseden bir başka sektör olarak öne çıktı. Amaçlarının rekabetçi değer ve kalitede ürünler sunarak markalarını tüketicilerle buluşturmaya devam olduğunu söyleyen P&G Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya Yönetim Kurulu Başkanı Tankut Turnaoğlu, şunları kaydetti: "Bizde ürünlerin fiyatı; hammadde, paketleme, işletme, üretim, lojistik, dağıtım, pazarlama araştırmaları, reklam maliyetleri gibi üretimden tedarik zinciri maliyetlerine kadar birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösteriyor. Kanuni gerekliliklere bağlı olarak son fiyatı belirlemek perakendecilerin insiyatifinde."
HAZIR GİYİMDE UMUTLAR ARTTI
Hazır giyim sektöründe de gözler yeni sezona çevrilmiş durumda. LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük, "Kurda yaşanan önemli gerilemeye rağmen maalesef iplik ve kumaş fiyatlarında gerileme olmadı. Bizler tüketicilerimize daha düşük fiyata ürün sunmak için elimizden geleni yapıyoruz. Hammaddede düşüş olursa anında fiyatlarımıza yansıtırız" dedi. Penti Yönetim Kurulu Başkanı Sami Kariyo ise şunları kaydetti: "Sektörümüzde dolar kuru düşüşünün fiyatlara olan etkisini kısa sürede görmemiz mümkün olmuyor. Koleksiyonlarımızın siparişlerini ya da üretimini en az 6 ay önce tamamlıyoruz. Ama yaz sezonuna yansıtırız."
MOBİLYADA YÜZDE 8 BEKLENİYOR
Hammadde olarak dışa bağımlı sektörlerden biri de mobilya. Pamuk, çelik tel, kumaş gibi ana girdilerini ithalatla temin eden mobilya, kurdaki gerilemenin önemli oranda hissedildiği bir sektör olarak öne çıktı. Toplam maliyetlerinin yüzde 50'sini hammaddenin oluşturduğunu söyleyen İstikbal Mobilya Genel Müdürü Mehmet Ali Yörük, şunları kaydetti: "Dövizdeki değer kaybı istikrarlı olursa elbette bunu liste fiyatlarımıza düşüş olarak yansıtırız. Biz fiyat listelerimizi 3 aylık periyotlar halinde belirliyoruz. Düşüş kalıcı olursa 1 Nisan'da belirleyeceğimiz listede fiyatlarımız yüzde 7-8 daha düşük olacaktır."
OTOMOTİVDE FİYATLAR ARTMAZ
Kurdaki gerilemeyle birlikte gözlerin çevrildiği sektörlerden biri de otomotiv... Toyota Türkiye CEO'su Ali Haydar Bozkurt, "Sektörde 50'ye yakın marka, 280 modelle hizmet veriyor. Dolayısıyla burada büyük bir rekabet söz konusu. Birkaç 100 TL'lik fark için tüketici başka markayı tercih edebiliyor. Yani fiyatta yoğun bir rekabet yaşanıyor. Bu nedenle herkes fiyatını en düşükte tutmak için ciddi analizler yapıyor. Kurlar böyle devam ederse önümüzdeki dönemde firmalar ya faizdeki yükselişi tüketiciye yansıtmamak için faiz kampanyaları yapabilir ya da liste fiyatlarında indirime gidebilirler" değerlendirmesini yaptı. Sektörün hiçbir zaman kurdaki yükselişi aynı oranda fiyatlarına yansıtmadığını söyleyen Şahsuvaroğlu Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Murat Şahsuvaroğlu da, "Yeni kurla gümrüklenecek araçlar için elbette bu düşüş önemli. Kurun gerilemesiyle en azından fiyatlarda artış olmayacağını öngörebilirim, bunu da çok önemli buluyorum" dedi. Şahsuvaroğlu, sektörde verilen faiz desteklerinin de araç başına 6-7 bin lirayı bulduğuna işaret etti.
YAZLIK AYAKKABIDA FİYAT YÜZDE 10 İNER
Şu anda kış sezonu ürünlerini büyük indirimlerle sattıklarını söyleyen Ziylan Ayakkabıcılık Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ziylan, "Fiyatlar şu sıralar zaten cazip. Sektör için asıl önemli olan kurdaki gerilemenin kalıcı ve istikrarlı olması. Bizim ana hammaddelerimizin tamamı dövizle temin ediliyor. Gerileme kalıcı olursa yaz sezonunda fiyatlar yüzde 8-10 daha düşük olacaktır" değerlendirmesinde bulundu.