MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI GÜVENLİK SORUŞTURMASI VE ARŞİV ARAŞTIRMASI YÖNERGESİ
BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönergenin amacı; Milli Eğitim Bakanlığının merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatında; yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğine, iç ve dış menfaatlerine, ulusal varlığına ve bütünlüğüne zarar verebilecek veya tehlikeye düşürebilecek bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birim ve kısımlarını belirlemek, bu birim ve kısımlarda çalışacak personel ile ilk defa veya yeniden Bakanlık kadrolarına atanacaklar hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının usul ve esasları ile diğer hususları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu yönerge; Bakanlık kadrolarına ilk defa veya yeniden atanacaklar için yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının esas ve usullerini, bunu yapacak mercileri, hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacak gizlilik dereceli yerlerde çalışan Milli Eğitim Bakanlığı personeli ve üst kademe yöneticilerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönerge, 14/02/2000 tarihli ve 2000/284 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönergede geçen;
a) Arşiv araştırması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanmasını,
b) Bakan: Milli Eğitim Bakanını,
c) Bakanlık: Milli Eğitim Bakanlığını,
ç) Bilmesi gereken: Bir gizli evrakı veya dokümanı ancak görevinden dolayı öğrenen, onu inceleyen, uygulayan ve korumaktan sorumlu bulunanları,
d) Birim: Belirli hizmet ve fonksiyonları bünyesinde toplayıp yürüten ve/veya uygulayan teknik ve idari birimi,
e) Birim amiri: Birimin en üst düzeydeki yöneticisini,
f) Doküman: Mesaj dışında kalan her türlü yazılı, basılı veya teksir edilmiş kitap, dergi, broşür, etüt, mektup, program, emir, mumlu kağıt, kroki, plan, harita, film, fotoğraf, teyp ve video kaseti, manyetik bant, disket ve benzeri diğer belgelerle kayıt veya kayıt edilmemiş her türlü bilgi ve belgeleri içeren materyalleri,
g) Gizlilik dereceleri: Yetkisiz kimselere açıklanması sakıncalı görülen bilgilerin önem derecesine göre sıralanması ve adlandırılmasını,
ğ) Gizlilik dereceli bilgi ve belgeler: Milli Eğitim Bakanlığının merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatında yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğini, iç ve dış menfaatlerini, ulusal varlığını ve bütünlüğünü zarara uğratabilecek veya tehlikeye düşürebilecek mesaj, doküman, rapor, araç, gereç, tesis ve yerler
hakkında kayıt edilmiş veya edilmemiş bilgi ve belgeleri,
h) Gizlilik dereceli birim ve kısım: Gizlilik dereceli bilgi ve belgelerin bulunduğu Milli Eğitim Bakanlığının merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatındaki makam sıralamasını,
ı) Gizlilik dereceli yer: Gizlilik dereceli mesaj, doküman, rapor, araç, gereç ve tesisler ile korunmaması halinde iç ve dış menfaatlerimizin zarar görebileceği materyallerin muhafaza edildiği, bulundurulduğu ve bunların korunması için güvenlik tedbirleri alınmış olan her türlü dolap, kasa, oda ve sınırlandırılmış bölgeyi,
i) Güvenlik soruşturması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteneğinin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesini,
j) İstihbarat: Çeşitli kaynak ve araçlardan elde edilen haberlerin sınıflandırılması, kaydı, kıymetlendirilmesi ve yorumlanmasından çıkarılan sonucu,
k) Merkez teşkilatı: Bakanlık Makamı ile 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 303 üncü maddesinde belirtilen hizmet birimlerini,
l) Mesaj: Açık veya kapalı olarak her türlü haberleşme araçlarıyla gönderilmek üzere hazırlanmış bilgi veya haberleri,
m) Üst kademe yöneticileri: Milli Eğitim Bakanlığının üst kademelerinde görev alan ve genel devlet politikası içerisinde Milli Eğitim Bakanlığına verilmiş olan kamu hizmetlerinin sevk ve idaresinde yetkiye haiz olup sorumluluk taşıyan, en üst düzeyde yönetsel politika konularında karar verme sorumluluğuna sahip olan, Milli Eğitim Bakanlığının planlama, örgütlendirme, personel ve kadrolarını yönetme, denetim ve temsil gibi işlevlerini yapan en az genel müdür ve benzeri düzeydeki kişileri,
n) Taşra teşkilatı: İl ve ilçe milli eğitim müdürlükleri ile her derece ve türdeki eğitim kurumlarını,
o) Yıkıcı ve bölücü faaliyet: Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı, Devletin ve Cumhuriyetin varlığını tehlikeye düşürmeyi, temel hak ve hürriyetleri yok etmeyi hedefleyen faaliyetleri, terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmayı, bu örgütlere yardım etmeyi, kamu imkan ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanmayı ya da kullandırmayı, bu örgütlerin propagandasını yapmayı,
ö) Yurt dışı teşkilatı: Eğitim müşavirliği, eğitim ataşeliği, temsilcilikler ile her derece ve türdeki eğitim kurumlarını, ifade eder.
Gizlilik derecelerinin sınıflandırılması
MADDE 5- (1) Gizlilik dereceleri aşağıda belirtildiği şekilde dört sınıfa ayrılır:
a) Çok gizli: Bilmesi gerekenlerin dışında diğer kişilerin bilmelerinin istenmediği ve izinsiz açıklandığı takdirde Devletin güvenliğine, ulusal varlık ve bütünlüğe, iç ve dış menfaatlerimize hayati bakımdan son derece büyük zararlar verecek, yabancı bir devlete faydalar sağlayacak ve güvenlik bakımından olağanüstü öneme haiz mesaj, rapor, doküman, araç, gereç, tesis ve yerler için kullanılır.
b) Gizli: Bilmesi gerekenlerin dışında, diğer kişilerin bilmelerinin istenmediği ve izinsiz açıklandığı takdirde Devletin güvenliğine, ulusal varlık ve bütünlüğe, iç ve dış
menfaatlerimize ciddi şekilde zarar verecek, yabancı bir devlete faydalar sağlayacak nitelikte olan mesaj rapor, doküman, araç, gereç, tesis ve yerler için kullanılır.
c) Özel: İzinsiz açıklandığı takdirde, Devletin menfaat ve prestijini haleldar edecek veya yabancı bir devlete faydalar sağlayacak nitelikte olan mesaj, rapor, doküman, araç, gereç, tesis ve yerler için kullanılır.
ç) Hizmete özel: Kapsadığı bilgi itibarıyla çok gizli, gizli veya özel gizlilik dereceleri ile korunması gerekmeyen fakat bilmesi gerekenlerden başkası tarafından bilinmesi istenmeyen mesaj, rapor, doküman, araç, gereç, tesis ve yerler için kullanılır.
Gizlilik dereceli birim ve kısımlar ile gizlilik dereceleri
MADDE 6- (1) Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatındaki gizlilik dereceli birim ve kısımlar ile bu birim ve kısımların gizlilik dereceleri, Ek-1 Gizlilik Dereceli Birim ve Kısımlar ile Gizlilik Derecelerini Gösteren Çizelge'de belirtilmiştir.
İKİNCİ BÖLÜM Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasını Yapacak Makamlar ve Uygulanacak Esaslar
Bakanlıkta güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yaptıracak makamlar
MADDE 7- (1) Bakanlık üst kademe yöneticilikleri ve Bakanlık merkez teşkilatının gizlilik dereceli birim ve kısımlarında çalıştırılmak üzere başka bir kurumdan, ilk defa veya yeniden atanacak personel; taşra teşkilatında 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3 sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin eklerinde yer alan unvanlarda bulunanlar; Bakan tarafından atanacaklar ile özel güvenlik teşkilatı personelinin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması iş ve işlemleri Personel Genel Müdürlüğünce yürütülür.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasında sayılanlar dışındaki personelden gizlilik dereceli yerlerde çalıştırılacaklar hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması isteği aşağıdaki şekilde yürütülür:
a) Bakanlık merkez teşkilatında, birim amirleri tarafından gerekli evraklar hazırlanarak Personel Genel Müdürlüğüne yazılı olarak bildirilir. Bu bildirimden sonra yapılacak, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasıyla ilgili iş ve işlemler Personel Genel Müdürlüğünce yürütülür. Bakanlık birimleri, görev alanları kapsamında yürütecekleri proje ve benzeri çalışmalarda görevli veya görev alacak personel hakkında doğrudan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasını isteyebilir.
b) Taşra teşkilatında, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması işlemleri il milli eğitim müdürlüklerinin isteği üzerine valilik kanalıyla güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapacak makamlara iletilir.
c) Yurt dışı teşkilatına görevlendirilecek personelin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması ile ilgili iş ve işlemler, Personel Genel Müdürlüğü ile koordineli olarak ilgili birimlerce yürütülür.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını yapacak makamlar
MADDE 8- (1) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yapılır.
Hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacak personel
MADDE 9- (1) Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığınca,
a) Güvenlik soruşturması;
1) 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3 sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin ekli cetvellerinde belirtilen Bakanlık ile ilgili kadro, pozisyon ve görevlere atanacaklar için Cumhurbaşkanlığınca gönderilen taleplerde yer alanlar,
2) Bakanlık yurtdışı teşkilatında görevlendirilecek diğer personel için Cumhurbaşkanlığınca gönderilen taleplerde yer alanlar hakkında yapılır.
b) Arşiv araştırması;
1) 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin ekli cetvellerinde belirtilen Bakanlık kadro, pozisyon ve görevlere atanacaklar için Cumhurbaşkanlığınca gönderilen taleplerde yer alanlar,
2) Bakanlık yurtdışı teşkilatlarında çalıştırılacak yabancı uyruklu şahıslar için Cumhurbaşkanlığınca gönderilen taleplerde yer alanlar,
hakkında yapılır.
Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirliklerince birinci fıkra dışında kalanlar hakkında güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması ilgili birimin talebi doğrultusunda yapılır.
Gizlilik dereceli birimlerde çalışacak personel
MADDE 10 - (1) Bakanlık gizlilik dereceli birim ve kısımlarının hiyerarşik olarak bağlı bulunduğu üst kademe yöneticilerinden bakan yardımcısı, kurum ve kurul başkanı, genel müdür, müstakil birim amirleri ile bunların yardımcıları ve bu birim ve kısımların çalışanları hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına ilişkin talepler Cumhurbaşkanlığına iletilir. Bunlar hakkındaki güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı ve/veya Emniyet Genel Müdürlüğüne yaptırılır.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yenilenmesi
MADDE 11 - (1) Bakanlıkça gerekli görülen hallerde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yenilenmesi istenebilir.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında araştırılacak hususlar
MADDE 12 - (1) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında, kişinin içinde bulunduğu ortam dikkate alınarak kişinin kayıtlı ikamet adresi ile fiilen ikamet ettiği adres esas alınmak suretiyle;
a) Kimlik kontrolü, kimlik kayıtlarının doğruluk derecesi, uyrukluğu, geçmişte yabancı bir devletin uyrukluğuna girip girmediği,
b) Genel kolluk kuvvetlerinin ve istihbarat birimlerinin arşivlerinde bilgiler bulunup bulunmadığı, adli sicil kaydının ve hakkında arama kaydı veya herhangi bir tahdidin olup olmadığı,
c) Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakının bulunup bulunmadığı ve 25.07.1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna ve Atatürk İlke ve İnkılaplarına aykırı davranıp davranmadığı,
ç) Şeref ve haysiyetini ihlal edecek ve görevine yansıyacak şekilde kumara, uyuşturucuya, içkiye, paraya ve aşırı bir şekilde menfaatine düşkün olup olmadığı, ahlak ve adaba aykırı davranıp davranmadığı,
d) Yabancılarla, özellikle hasım ve hasım olması muhtemel Devlet mensupları ve temsilcileriyle ilgili derecesinin iç yüzü ve nedeni,
araştırılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasında İzlenecek Yöntem
Yöntem
MADDE 13 - (1) Bakanlıkça yaptırılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında aşağıdaki yöntem izlenir:
a) Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğinin 9/A maddesi kapsamındaki talepler doğrudan Cumhurbaşkanlığına iletilir.
b) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması taleplerine, ilgili kişinin adı, soyadı ve kimlik numarası bilgilerini içeren liste dijital ortama kaydedilerek eklenir. Ancak Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığına iletilmek üzere gönderilen güvenlik soruşturması talep yazılarına söz konusu liste yerine bu Yönerge ekinde yer alan güvenlik soruşturması formu dijital ortama kaydedilerek eklenir.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması talep yazılarının hazırlanması
MADDE 14 - (1) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırma talep yazısında:
a) Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği ile bu Yönerge ilgi tutulur.
b) Personelin hangi gizlilik derecesine sahip birim, kısım ve görevde çalıştırılacağı açıkça yazılır.
c) İsimler kısaltma yapılmaksızın açıkça yazılır.
ç) Ek-2 Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Formu bilgisayarda dört nüsha doldurulur ve çıktısı ilgilisi tarafından ıslak imza ile imzalanır.
Gizliliğe uyma
MADDE 15 - (1) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının her evresinde kesinlikle gizliliğe uyulur. Soruşturma ve araştırma evre ve sonucu bilmesi gerekenlerden başkasına açıklanmaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Sorumluluk
MADDE 16 - (1) Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatı birim amirleri, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını bu Yönerge hükümlerine göre yaptırmaktan sorumludur.
Değerlendirme
MADDE 17 - (1) Yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesi amacıyla gerektiğinde kişinin gizlilik dereceli birim, kısım ve gizlilik dereceli yerlerde çalıştırılıp çalıştırılmamaları, yer değiştirerek bu göreve devam edip etmemeleri ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesi kapsamında belirtilen şartları taşıyıp taşımadığı gibi hususları incelemek ve sonucunu sorumlu amirin takdirine sunmak üzere; merkez teşkilatında; bakan yardımcısının başkanlığında, personel birim amiri, hukuk hizmetlerinden sorumlu birim amirinden; illerde valinin başkanlığında, il milli eğitim müdürü ve atamadan sorumlu müdür yardımcısı veya şube müdüründen oluşan değerlendirme komisyonu kurulur. Değerlendirme komisyonunun çalışma tutanakları ve kararları gizlidir.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 18 - (1) Bakanlık Makamının 05.02.2003 tarihli ve 12252 sayılı Onayı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönergesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Daha önce yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmaları
GEÇİCİ MADDE 1 - (1) Bu Yönerge yürürlüğe girmeden önce başlatılmış olan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmalarında bu Yönerge ile yürürlükten kaldırılan Yönerge hükümleri uygulanır.
MADDE 19 - (1) Bu Yönerge Onayı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 20 - (1) Bu Yönerge hükümlerini Milli Eğitim Bakanı yürütür.