letvekilleri ve bakanların aldıkları ücretler kamuoyuna oldukça abartılı bir şekilde yansıtılmakta ve bu maaşlar üzerinde çok fazla spekülasyon yapılmaktadır. Bu yazımızda Milletvekili ve bakanların hem aylık net ücretlerini hem de emekli maaşlarını örneklerle izah edeceğiz.
Milletvekili maaşı hangi kanunda düzenlenmektedir?
Milletvekilleri ve Bakan maaşları Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerinin Ödenek, Yolluk ve Emekliliklerine Dair Kanun hükümleri çerçevesinde belirlenmektedir.
Bu Kanunun 1'inci maddesinde; “Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin aylık ödeneklerinin tutarı, en yüksek Devlet memurunun almakta olduğu miktardır. En yüksek Devlet memuruna ödenenlerden gelir vergisine tabi olmayanlar bu Kanuna göre de gelir vergisine tabi tutulmaz. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerine bu madde uyarınca hesaplanacak aylık ödenek tutarının yarısı yolluk olarak ödenir. Bu yolluklar herhangi bir suretle haczedilemez. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri en yüksek Devlet memurunun almakta olduğu mali ve sosyal haklardan yararlanırlar.” hükmüne yer verilmiştir.
En Yüksek Devlet Memuru ifadesi Başbakanlık Müsteşarı için kullanılmaktadır. Dolayısıyla Milletvekili ve Bakanların maaşlarının kıstas alındığı maaş Başbakanlık Müsteşarına ödenen maaştır.
Başbakanlık Müsteşarı için ödenecek maaş tutarı ise 3056 sayılı Kanunda düzenlenmiştir. 3056 sayılı Kanunun Sözleşmeli personel başlıklı 35 inci maddesinde; “Başbakanlık merkez teşkilatında, Müsteşar kadrolarına atananlar atandıkları kadrolarda sözleşmeli olarak da, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın çalıştırılabilir. Bu şekilde istihdam edilen Müsteşara 56.400 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık ücret ödenir. Ocak, Nisan, Haziran, Temmuz, Ekim ve Aralık aylarında birer aylık ücreti tutarında ikramiye verilir. Yapılacak diğer ödemeler ile bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca tespit edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, Bakanlar Kurulu Kararı ile Başbakanlıkta Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esaslarında da Başbakanlık Müsteşarına sözleşme ücretine ilaveten hangi ödemelerin yapılacağı belirlenmiş olup, bunlar arasında özel hizmet tazminatı, makam tazminatının yarısı ve fazla çalışma ücreti yer almaktadır.
Aşağıdaki tabloda yer alan hükümler çerçevesinde;
Bu hükümler çerçevesinde;
Ücretin Unsurları | Açıklama | Tutarı(TL) | |
1 | Aylık sözleşme tutarı | 56.400* 0,083084 | 4.685,94 |
2 | Yılda 6 ay ikramiyeden aylık ücrete düşen pay | 4.685,94/2 | 2.342,97 |
3 | Makam tazminatının½'si | 15000/2 x 0,083084 | 623,13 |
4 | Özel hizmet tazminatı (% 345) | 9500 x 0,083084 | 2.723,07 |
5 | Fazla çalışma ücreti (%35) | 9500 x 0,083084 x0.35 | 276,25 |
6 | Yolluk | (4.685,94+2.342,97+623,13+2.723,07+276,25)/2 | 5.325,685 |
7 | Aile Yardımı | Çalışmayan eş için | 177,3 |
8 | Gelir Vergisi | Vergi oranı % 15 olarak hesaplandı | 952,8 |
9 | Damga vergisi |
| 122,18 |
10 | Emekli Kesintisi |
| 676,35 |
11 | Net ödenen | (16.154,34 - 1.750,41) + 108,14 (Asgari geçim indirimi) | 14.513 |
Maaş katsayısındaki artışlar bakan ve Milletvekili maaşını da arttırmaktadır.
Maaş katsayısındaki artışlar bakan ve Milletvekili maaşını da arttırmaktadır.
Bakan maaşları nasıl belirlenir?
3055 sayılı Başbakan ve Bakanların Temsil Ödenekleri İle Dışarıdan Atanan Bakanların Ödenek Ve Yollukları Hakkında Kanunun 1 inci maddesinde Başbakana ve Bakanlara, 5000 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan miktarda temsil ödeneği verileceği ifade edilmiştir.
Buna göre, Milletvekili maaşlarına ilave olarak 5.000 gösterge rakamının maaş katsayısı ile çarpımından oluşan tutarda bakan ödeneği ilave edildiğinde bakan maaşı ortaya çıkmaktadır. Yani bakanlara ödenen maaş Milletvekillerine ödenen maaştan 415 TL daha fazladır.
5510 sayılı kanuna tabi olan milletvekilleri daha düşük ücret alırlar
15.10.2008 tarihinden sonra göreve başlayan Milletvekilleri 5510 sayılı Kanuna tabi olacakları için 5434 sayılı Kanuna tabi olan Milletvekillerinden daha az ücret alırlar. Bunun sebebi ise emekli kesintilerinin daha fazla olmasıdır.
Yazının devamı için tıklayınız.
Yenişafak