Memurların zam pazarlıkları öncesindeki iki kritik talebi toplu sözleşmenin asıl pazarlık tarafını oluşturuyor. Memur zammında düğümü refah payı ve seyyanen zam çözecek. Yeni Asır'dan Faruk Erdem kamu zamları hakkındaki son detayları paylaştı.
Kamuda çalışan 700 bin işçinin zamları belli oldu. Memur ve memur emeklileri için ise hükümet zam tekliflerini masaya getirdi. Yapılan zamlar ve teklifler enflasyon dikkate alınarak hesaplanıyor
MEMUR VE MEMUR EMEKLİLERİ BEKLİYOR
Yaklaşık 8 milyon vatandaşı direkt ilgilendiren toplu sözleşmeler devam ediyor. İşçilerin Mayıs sonunda başlayan toplu sözleşmeleri geçtiğimiz gün uzlaşma ile sonuçlandı ve zam oranları belirlenerek imza altına alındı. Önceki gün ise memur ve memur emeklileri için devam eden toplu sözleşme görüşmelerinde hükümetin teklifleri ortaya çıktı. Artık pazarlıklar bu rakamlar üzerinden devam edecek ve ay sonunda tamamlanacak. Açıklanan oranlara baktığımız zaman hem işçiler hem de memur ve memur emeklilerinde enflasyon farkı mutlaka ifade edildi.
Pandemiyle birlikte tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de yüksek enflasyon sorunu devam ediyor. Salgının etkilerinin azaltılması için tüm dünyada uygulanan parasal genişlemeler, ertelenen ihtiyaçların hızla karşılanması, piyasanın nakit ihtiyacının hızla karşılanması ve ortaya çıkan olumsuz fiyatlama alışkanlıkları enflasyona yol açıyor. Yüksek enflasyon maaş zamlarının etkisini azalttığı için Türkiye'de kamu personeline ve emeklilere zam yapılırken aradaki fark oranlara ekleniyor.
İŞÇİLER SEYYANEN ZAM ALDI
700 bin kamu işçisinden maaşı en alt seviyede olan, daha başka bir ifadeyle asgari ücret alan 305 bin işçinin ücretlerine seyyanen 500 lira zam yapımdı. Böylece en düşük ücret önce 4.100 TL'ye çıkartılarak bunun üzerinden oransal zamlar ilave edildi. Zam oranları ise yüzde 12+ yüzde 5 olarak imza altına alındı. İkinci ve sonraki 6 aylardaki yüzde 5'lik zam oranına da enflasyon farkı eklendi. Yani bu yıl ve önümüzdeki yıl kamu işçilerinin yüzde 5'lik zammı oluşacak 6 aylık enflasyonun bunu aşan kısmı kadar artırılacak. Böylece enflasyonun altında kalmayacak. Diğer sosyal artışlarla birlikte ortalama kamu işçisini maaşı 5.835 TL'ye çıkmış oldu.
MEMUR İÇİN FARK TEKLİFİ
Yaklaşık 4 milyon memur ve 3 milyon memur emeklisini ilgilendiren toplu sözleşme görüşmelerinde ise önemli bir aşamaya geçildi. Dün kamu işvereni olarak hükümet zam tekliflerini açıkladı. Artık pazarlıklar bunun üzerinden devam ettirilecek ve ortak bir noktada uzlaşma sağlanacak. İşçilerde ilk 6 ay için yüzde 9 öneren hükümet daha sonra bu rakamı yüzde 12'ye çekmişti. Burada 2022 için yüzde 5+6 önerilirken 2023 için yüzde 6+6 önerildi. Bu oranlara ayrıca enflasyon farkı da eklenerek yine 6 aylık enflasyonun altında kalmaması sağlanacak. Ancak aynen işçilerde olduğu gibi bu oranların 2'şer puan yükselebileceğini 2022 için yüzde 7+8, ikinci 2023 için ise 8+8 olabileceğini öngörüyoruz.
DÜĞÜMÜ REFAH PAYI ÇÖZECEK
Sosyal hakları ayrıca düşünürsek zam oranlarındaki asıl pazarlığın refah payı seyyanen artış talepleri üzerinden yürüyeceğini söyleyebiliriz. Memurların taleplerine baktığınızda Memur-Sen, 6. Dönem Toplu Sözleşme görüşmeleri kapsamında kamu görevlileri için 600 TL seyyanen zam, 2022 için yüzde 21, 2023 için ise yüzde 17 zam istemişti. Hükümetin verdiği rakamların da 2'şer puan artacağını düşünürsek aslında oranlarda bir örtüşme olabileceğini söyleyebiliriz.
ASIL PAZARLIK 600 TL SEYYANEN ZAM VE %6'LIK REFAH PAYI TALEBİNDE
Asıl burada pazarlık zamlardan önce talep edilen 600 liralık seyyanen ödeme ve yüzde 6'lık refah payı taleplerinde yürüyecek. Refah payı enflasyon farkının da ödenmesinden sonra eklenecek oranı ifade ediyor. Biz bu noktada bir uzlaşının olabileceği işaretlerini Ankara'dan alıyoruz. Öyle görünüyor ki ay sonu gelmeden bir ortak noktada buluşulup imzalar işçilerde olduğu gibi her iki tarafın da memnun olduğu anlaşmayla atılacak.
SOSYAL HAKLAR DA SAĞLANDI
Mali hakların dışında birçok sosyal talep de masada görüşülüyor. Hem emekliler hem de memurlar için istenen bu taleplerin en önemlisi olan 3.600 ek göstergenin bu toplu sözleşme süresi içinde çözülmesini bekliyoruz. Ayrıca sözleşmelilerin kadroya geçirilmesi, emeklilere aile yardımı gibi birçok konu da çözüme kavuşmaya yakın duruyor.
Faruk Erdem