Memur Nasıl Yoksullaştırıldı?

GERÇEKLER VE EFSANELER

Memurlar krizde salt olarak, sonra da göreli olarak yoksullaştı o yüzden Kriz Zammı zaruridir.


Türkiye'de memurların ücretleri düşüktür. Bu düzeyde alınan ücretle devletin etkin çalışması olanaklı değildir. Üstelik de bu sosyal adalet açısından da kabul edilebilir değildir.

Buna karşılık, sunulan iki tez vardır: Biri, Türkiye'de memur sayısı fazla olduğundan yüksek zammın yapılamamasıdır; diğeri de bütçe denkliği sıkıntısıdır. İlk tezin doğru olmadığı ortaya çıkmıştır. OECD ülkeleriyle karşılaştırıldığında Türkiye'de nüfus başına düşen memur oranı yüzde 4'ü bulmamaktadır. Bu da OECD ortalamasının altındadır.

Bütçeyi sarsmaz


İkincisi, 2007 yılı kamu harcamaları 204 milyar YTL'dir. Personel giderleri ise 44 trilyonu bulmamaktadır. Yani yüzde 21. Kısacası, bugün memur maaşlarının bütçeyi sarsacak boyuta geldiği iddia edilemez. Batı'da kamu harcamaları içinde memur maaşlarının payı çok daha yüksektir.

Son yıllarda hükümetler yanlış bir strateji içine girmişlerdir. Yüksek dereceli memurlara daha düşük maaş zamları verirken, düşük dereceli memurlara daha yüksek oranlı zamlar açıklamaktadırlar. Nitekim 2008 yılının ikinci yarısında ortalama artış oranı yüzde 8.4 iken, düşük dereceli memurlara zam oranı yüzde 10 olmaktadır.

En düşüklere daha fazla yapılmasının nedeni ne? Yüksek dereceli memurların maaşları çok mu yüksek de adaletsizlik doğuyor.

Oysa bugün hâkimlerin durumu acıklıdır. İnanılmaz bir dava yüküyle çalışırken, oldukça düşük sayılacak bir ücretle toplumsal ilişkiler içinde adaleti sağlamaya çalışıyorlar. Hâkimin gücünün olabilmesi için sahip olması gereken itibara uyumlu bir ücretinin de olması gerekir.

2000-2002 arasında malum kriz olmuştu. Bu dönemde enflasyon (3 yıllık birikimli) yüzde 190'a çıkmış, büyüme de yüzde 3.2'ye düşmüştü. Oysa aynı dönemde memurlara yapılan zam enflasyonun da altındaydı; yüzde 107. Refahtan ise pay almaya sıra bile gelmemişti. Kısacası, kriz memurları “salt olarak” yoksullaştırdı.

2003-2007 arasında AKP iktidardaydı ve kriz geride kalmıştı. Bu dönemde memurlara verilen kümülatif maaş artışı yüzde 79'u buldu. Bu dönemde tüketici enflasyonu da yüzde 65.6 olduğundan memurun reel durumu iyileşti. Ama çok küçük bir oranda. Üstelik krizde kaybettiklerini de geri alamadılar.
Bununla beraber, aynı dönemde milli gelir yüzde 39.4 büyüdüğüne göre memur göreli yerini koruyamayarak refah payından yoksun kaldı. İşte Tayyip Erdoğan'ın ve AKP'nin sosyal adaletçi tutumu! Bugün kriz sonrasına göre memurun göreli yeri yüzde 22 geridedir; çünkü nominal milli gelir yüzde 131, memur maaşları ise yüzde 79 artmıştır!

Kriz Zammı Mutlaka Yapılmalıdır

Özetlemek gerekirse;
1) Yüksek düzeydeki memurlar korunmalı. Devlet, nitelikli bürokrat sıkıntısı çekiyor.

2) Memur sayısı fazla değilse, ücretler düşük olduğuna göre maaşlar yükselmeli. 2001 Krizi memurları mahvetti! Kriz sonrasında ise bu hükümetin memurun yarasına merhem sürmediği ortada. Krizde salt olarak yoksullaşan memurlar, şimdi de göreli olarak yoksullaşıyor! Yeni bir kriz kapıdayken hükümetin kamu çalışanlarını göz ardı etmesi düşünülemez. Kriz zammı mutlaka yapılmalıdır.



Her yıl enflasyon altında kalan memur maaş zamları, memuru her yıl bir önceki yıla göre daha fakir duruma düşürdü. Son 18 yıl içinde sadece 1996, 2000 ve 2004 yılında enflasyon üzerinde memura maaş zammı yapıldı.


YILLARA GÖRE MEMUR ZAM ORANLARI


YIL       ZAM ORANI
1992             57.2
1993             45.9
1994             30.5
1995             41.1
1996             89.5
1997             80.2
1998             54.8
1999             44.1
2000             37.2
2001             20
2002             10
2003             15+10
2004               5+5
2005               2.5+2.5
2006               7.4
2007               4+4
2008               2+2 taban aylığa 10 ytl
2009               8.7

1996 dışındaki yıllarda bir önceki yıla göre düştü ve enflasyonun da altında kaldı. Araştırmaya göre, 1992-2003 döneminde tüketici fiyatları 397.9, toptan eşya fiyatları da 367.9 kat artarken, memur maaşlarındaki artış 65.5 kat düzeyinde kaldı.

YILLARA GÖRE MAAŞ ZAMMI VE ENFLASYON

Tüketici fiyatları bazında enflasyonun yüzde 70.1 olduğu 1992 yılında memurlara yüzde 57.2 oranında zam verildi. Enflasyonun yüzde 66.1 olduğu 1993 yılında mkemur maaşları yüzde 45.9; yüzde 125.5'lik enflasyon yaşanan 1994 yılında ise maaşlar yüzde 30.5 artırıldı.

Memur maaşlarına yapılan artış 1995'de yüzde 41.1'de kalırken, enflasyon yüzde 76'ya ulaştı. 1996 yılında ise maaşlarda yüzde 89.5'le, yüzde 79.8'lik tüketici enflasyonunun üzerinde artış yapıldı. Enflasyonun yüzde 99.1 olduğu 1997 yılında maaşlara yüzde 80.2 artış uygulandı.

Memur maaşlarına yüzde 54.8 zam yapılan 1998 yılında ise enflasyon yüzde 69.7 düzeyinde gerçekleşti. Enflasyonun yüzde 68.8 olduğu 1999 yılında, memur maaşlarına yapılan zam yüzde 44.1 olarak belirlendi. 2000 yılında memur maaşlarında yüzde 37.2 oranında artış yapılırken, enflasyon yüzde 39 oldu.

Kriz yılı olan 2001'de tüketici enflasyonu yüzde 68.5 çıkarken, memur maaşlarındaki artış yüzde 20'de tutuldu.

Memurlara yalnızca ylüzde 10 zam verilen 2002'de enflasyon yüzde 29.7 oldu. Maaşların yüzde 12.4 artırıldığı 2003 yılında da tüketici enflasyonu yüzde 13.9 çıktı.

MEMUR SÜREKLİ AÇLIĞA TERK EDİLDİ
Son 18 yıl içerisinde kamu çalışanlarına yapılan zam oranları sürekli düşmüştür. 1992 yılında yüzde 57.2 zam alan kamu çalışanları, 1993 yılında yüzde 45.9, 1994 yılında yüzde 30.5, 2002 yılında ise yüzde 10 zam almıştır. Enflasyon karşısında kamu çalışanlarının maaşlarına yapılan zam orası ise yetersiz kalmıştır. “Bugün kamu çalışanlarının yüzde 40'ı açlık, yüzde 30'u da yoksulluk sınırı altında maaş almaktadır”.

ENFLASYON DÜŞTÜ, MEMURA YANSIMADI

Şimdiye kadar uygulanan tüm ekonomik tedbirler karşısında mağdur edilen kesim kamu çalışanları olmuştur.İşsizlik ve gelir dağılımındaki dengesizlik devam ediyor. Son 25 yılda gelen bütün hükümetler bu sorunu çözemedi. Umarız mevcut hükümet sözünde durur.


www.memurlar.biz