“Ne demek, şimdi bu” dediğinizi duyuyorum. Öncelikle şunu bir açıklığa kavuşturalım. Sığınmacı ya da Arapça'da iltica fiilinden türeyen mülteci; Irkı, dini, milliyeti, belirli bir toplumsal gruba üyeliği veya siyasi düşünceleri nedeniyle zulüm göreceği korkusu ve endişesi taşıyan, bu sebeple ülkesinden ayrılan ve korkusu nedeniyle geri dönemeyen veya dönmek istemeyen anlamında kullanılır. Bu tanım Türkiye’ye de bulunan tüm Suriyeli kardeşlerimiz için uygun bir tanımdır sanırım. Peki memleketi Kilis olan vatandaşımızın ağzından duyduğum bu başlık cümlesi nereden çıktı dersiniz. Buna benzer son zamanlarda çok şey duyuyorum. Nedenini sorup anlamaya çalışıyorum. Size durumu örneklerle izah etmeye çalışayım.
Arkadaş pazara gidiyor ve bir kg turp alıyor.
-“Kaç para ?”diye sorar.
-Cevap yok,10 lira veriyor, pazarcı alıyor parayı, üstünü vermiyor.
-Kilosu kaça bunun? diye sorar
-Adam “ene arap,le,mafii Türkçe”gibi şeyler söylemiş.
Arkadaş etrafına bakıyor, dükkanın asıl sahibi dükkanı bir mülteciye teslim etmiş, gitmiş. Anlaşamayacağını anlıyor turpları bırakıp parayı alıp gidiyor. Orada bekleyen vatandaşlarda söylenip, gidiyorlar.
Berbere giriyorsun 2 koltuktan biri Suriye’li bir berberin diğeri, Kilis’li olanın paylaşmışlar koltukları. Kilis’li olan dükkanda yoksa tıraş olamazsınız çünkü Türkçe bilen kimse yok.
Lokantaya giriyorsunuz, siparişi doğru dürüst veremeden bir Suriyeli kardeşimizin kafasına göre ikramlarıyla hesabı ödeyip zor bela mekandan kaçıyorsunuz.
Kasabı, inşaatçısı, bilgisayarcısı, marketi, lokantası, berberi, pazarcısı… her iş sektöründe lisanımızı bilmez ama işyerini de emanet edebileceğimiz Suriye’liler çalışmakta. Günlük hayatın devamı için onlar Türkçe öğrenmek yerine, bizlere Arapça öğretmeye karalı görünüyorlar. Kendi kültürlerini ve hayat tarzlarını olduğu gibi yaşıyorlar.Kendi memleketlerinden daha özgür ve hür davranıyorlar.Az çok demeden her ne iş olsa çalışan bu insanların dilimize ve memleketimize adaptasyonu için ciddi, programlı bir çaba gerekmektedir.Allah herkesin yardımcısı olsun.Yoksa Kilis ili gibi bir çok ilimiz bu ve buna benzer manzaralarla bir Suriye şehri havasına girmeye çoktan başladı.Bu savaş bitse artık “evli evine ,köylü köye” gitse artık.
Mahmut SELÇUK
Mahmutselcuk79@mynet.com