Selim Efe Erdem - istanbul
HDP'nin 7 Haziran seçimlerinde yüzde 13 oy almasının ardından, PKK 13 noktada sözde özerklik ilan etti ve hendek taktiğiyle terörü kırsaldan şehirlere taşıdı. PKK'nın planı, kendisinin siyasi kanadı olarak gördüğü HDP'nin oyunun artmasını 'Halk ayaklanmasına' çevirmekti. Ama plan tutmadı, halk evlerini terk ederek, örgüte tavrını koydu. Operasyonların başladığı Temmuz 2015'ten bu yana altı kez Diyarbakır ve çevre illerine giderek bölgenin nabzını tutmuş bir haberci olarak biz de bu sürecin tanığı olduk. Konuştuğumuz Kürtler, iş hayatları ve aile düzenlerinin bozulması, çocuklarının eğitimlerinin aksaması başta olmak üzere birçok konuda oldukça tepkiliydi. Peki ama bu mağduriyetten, kimi neden sorumlu tutuyorlardı? Bir sonraki seçimde, tercihleri ne yönde değişecekti? Fırat Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zahir Kızmaz ve Siirt Üniversitesi araştırma görevlisi Nimet Teğin'in hendek açılan veya terörden kaçan ailelerin yaşadığı Diyarbakır, Mardin, Van, Batman, Antep, Siirt, Adana ve Mersin'de 649 kişi ile birebir ve anket formu uygulayarak yaptıkları "Öz yönetim ilanları, yerinden edilme ve Kürtler" konulu araştırma, tüm bu sorulara akademik yanıt veriyor.
HER ŞEYDEN VAZGEÇTİLER
Araştırmanın kendi alanında bir ilki teşkil ettiğini, ilk kez yerinden edilmiş mağdurların bakış açısı ile PKK'nın şehir savaş siyaseti konusundaki görüşlerinin öğrenilmeye çalışıldığını belirten Prof. Dr. Kızmaz, şunları söylüyor: "Şiddetle her şeyin yerle bir olduğu, yakınlarının kaybedildiği, acımasızlık ve merhametsizliğin kol gezdiği, silah ve patlama seslerinin eksik olmadığı, insana, tarihe ve kente ait tüm hafızanın savaşın enkazı ile birlikte yok olduğu, korku ve travmaların yoğun bir şekilde yaşandığı, çocukların gece uykularından ani korkularla fırladıkları ve ölüm kabusu gördükleri, sosyal yaşamın felç olduğu ve yerleşim yerlerinin enkaza dönüştüğü o çatışmalı ortamdan sadece 'yaşayabilmek', hayatta kalabilmek için her şeyini geride bırakıp kaçan insanların öyküleri elbette çok trajik."
YÜZDE 80 ÇUKUR TEPKİSİ
Araştırmayı katılanların yüzde 82'si, 1 Kasım seçimlerinde HDP'ye oy verdiğini söylerken "PKK/ KCK'nın şehirlerde hendek ve barikatlar oluşturmasını, bombalar döşemesini nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusuna yüzde 80'i "Olumsuz buluyorum" yanıtını verdi. Bu sonuçlar, HDP'ye oy veren Kürtlerin PKK'yı desteklemediklerini gösteriyor.
ÖZ YÖNETİME HAYIR
Görüşmecilere Güneydoğu'da 13 nokta kastedilerek "PKK'nın özyönetim ilanlarını doğru buluyor musunuz?" diye sorulduğunda yüzde 74'ü 'doğru bulmadığını', yüzde 23'ü ise 'doğru bulduğunu' söylüyor. Aynı şekilde, bu 13 nokta dışında "PKK diğer bölgelerde bu tür özyönetimler ilan etmeli mi?" sorusuna verilen yanıtın yüzde 83 'hayır' çıkıyor. PKK'nın, her koşulda kendisini destekleyen tabanın yüzde 17'de kaldığı görülüyor.
HALK KORKUYOR
Hendek ve şehir savaşı başlamadan önce PKK'yı desteklediğini ya da sempati duyduklarının söyleyenlerin oranı yüzde 40 iken, hendek sonrası bu oran yüzde 25'e düşüyor. Bu da, PKK'nın yüzde 37.5 oranında destekçi ya da sempatizan kaybettiğini gösteriyor.
OPERASYONLARA AÇIK ARA DESTEK
Bölgede yaşayanların güvenlik güçleri tarafından düzenlenen operasyonlara bakış açısını öğrenmek için yöneltilen "Örgüte karşı devletin yaptığı bu operasyonları doğru buluyor musunuz?" sorusuna yüzde 65 'evet' derken, 'hayır' diyenlerin oranı yüzde 35 de kaldı.
BÜYÜK ERİME YAŞADI
1 Kasım 2015 genel seçimlerinde görüşmecilerin yüzde 83'ü HDP, yüzde 12'si AK Parti, yüzde 3'ü SP, yüzde 1'ise CHP'ye oy vermiş. Aynı şekilde "Şu an bir seçim olsa, kime oy verirsiniz?" sorusuna ise HDP'ye oy verenlerin oranı yüzde 22'de kalırken, "AK Parti"ye diyenlerin oranı yüzde 15 olarak görünüyor.
ÖRGÜT YÜZDE 37.5 KAYBETTİ
Hendek ve şehir savaşı başlamadan önce PKK'yı desteklediğini ya da sempati duyduklarının söyleyenlerin oranı yüzde 40 iken, hendek sonrası bu oran yüzde 25'e düşüyor.
BÖYLE HAK ARANMAZ
"PKK'nın bu şekildeki mücadelesiyle bölgeye barışın geleceğini düşünüyor musunuz?" sorusuna, görüşmecilerin yüzde 83'ü "hayır" yanıtını veriyor. Aynı şekilde yüzde 81'i 'özyönetim' ile demokrasi gelmeyeceğini söylüyor. "PKK'nın bu şekilde yürüttüğü mücadeleden Kürtlerin kazançlı çıkacağını düşünüyor musunuz?" sorusuna ise yüzde 81'in cevabı "hayır" oluyor.
YAŞANANLARIN SORUMLUSU
"Çözüm sürecinin bozulmasından kimi sorumlu tutuyorsunuz?" sorusuna, halkın sadece yüzde 26'sı "devleti" yanıtını veriyor. Yüzde 65'liki kesim ise PKK'yı sorumlu tutuyor. Her ikisini de, diyenlerin oranı ise yüzde 6.
Star