Küresel piyasası 2 trilyon dolara yaklaşan kripto paralarla ilgili Türkiye'de büyük bir başı boşluk var. Kara para aklama, yurt dışına para kaçırma, vergi kaçakçılığı ile yer altı dünyasının her türlü işlerini perdeleyen piyasa ile ilgili, Türkiye'de şu ana kadar herhangi bir düzenleme yapılmadı.
ÇİFTLİK BANK USULÜ VURGUN YAPILIYOR
Türkiye'de kripto para alım satımına bulaşan kişi sayısı 2 milyon 400 bin kişiyi aştı. Bu rakamla Türkiye, bitcoin ve benzeri paralara piyasalarının büyüklüğü sıralamasında dünyada altıncı Avrupa'da ise birinci sırada. Hiçbir düzenlemeye tabii olmayan bu denli büyük ve başıboş piyasada dolandırıcılar istedikleri gibi at koşturuyor. Çiftlik bank örneğinde olduğu gibi, vatandaşlardan para toplayan çetelerin dadandığı kripto para piyasasında da piramit sistemiyle büyük vurgunlar yapılıyor. Son olarak İstanbul merkezli yürütülen bir soruşturmada kripto para üzerinden vurgun yapan bir çetenin 328 vatandaşı mağdur ettiği ortaya çıkarıldı. 37 kişilik çetenin 16 milyon liralık dolandırıcılık yaptığı belirlendi.
İLGİLİ KURUMLAR SUSKUN
Konuyla ilgili düzenleme ve denetleme yetkisi olan kurumların ağzını bıçak açmıyor. Büyük mağduriyetlere neden olan ve binlerce kişinin dolandırıldığı büyük bir vurgun piyasasına dönüşen kripto paraların alım satım ve kullanımına ilişkin sorulan sorular cevapsız kalıyor. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) ile Katılım Bankaları Birliği Bünyesinde faaliyet yürüten Merkezi Danışma Kurulu'na konuyla ilgili Yeni Şafak'ın yönelttiği sorular cevapsız kaldı.
ONLAR SUSSA DA UZMANLAR UYARIYOR
Merkez Bankası, SPK ve BDDK gibi düzenleme ve denetleme yetkisi olan kurumlar, olup bitenleri seyretmekle yetinirken, uzmanların "kripto paralara karşı temkinli ve mesafeli olun" tavsiyesinde bulunuyor. Piyasa uzmanları; bitcoin ve benzer kripto para birimlerine yönelik düzenlemelerin olmamasının kullanıcılar açısından büyük risk taşıdığını belirtiyor.
AMAN BİZİ KARIŞTIRMAYIN
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ise konunun öncelikli muhatabının Merkez Bankası olduğunu savundu: "Şu an sorularınıza resmi olarak cevap veremeyeceğiz. Eğer herhangi bir düzenleme olursa bunun düzenleme tarafı ile ilgileneceğiz. Merkez Bankası'nda böyle bir çalışma var. BDDK'da bu konuyla ilgili şu an bir çalışma yok. Muhatabı biz değiliz."
SPK TOPU MALİYE BAKANLIĞI'NA ATTI
Bir dizi soru yönelttiğimiz Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), topu Hazine ve Maliye Bakanlığı'na atarak sessiz kalmayı tercih etti. Bunun sadece kendilerini ilgilendiren bir konu olmadığını ifade eden SPK, "BDDK, Merkez Bankası ve MASAK ayağı da olduğu için şu anda cevap vermenin doğru olmayacağını düşünüyoruz. Önceki dönemde Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın bununla ilgili çalışmaları vardı. Dolayısıyla bu sorulara cevap vermek şu an uygun değil" demekle yetindi.
İKİ GÜN ARAYLA %23'LÜK OYNAKLIK
Son günlerde hızla yükselen fiyatıyla rekor üstüne rekor kıran kripto para birimi Bitcoin'in piyasa değeri 1 trilyon dolara ulaştı. Tüm kripto para birimlerinin piyasa değeri ise bu yıl 2 katından fazla artarak 800 milyar dolardan yaklaşık 1,7 trilyon dolara yükseldi. Kripto para birimlerinde fiyatlardaki aşırı oynaklık dikkati çekiyor. Bitcoin, 21 Şubat'ta 58 bin 319 dolarla tarihi zirvesini görmesinin ardından, 23 Şubat'ta yaklaşık yüzde 23 gerileyerek 44 bin 889 dolara kadar düştü. İki gün arayla yaşanan bu sert dalgalanma bile kripto paraların güvensiz yatırım aracı olduğunu göstermeye yetiyor.
ABD VE AVRUPA YAKINDAN İZLİYOR
Finansal otoriteler, her geçen gün ilginin artmasıyla kripto paralara ilişkin çalışmalarına hız verirken, regülasyon çağrıları da yoğunlaşmaya başladı. ABD Merkez Bankası (FED) ile Avrupa Merkez Bankası (ECB)nin de aralarında bulunduğu birçok merkez bankası dijital para birimlerini gündemlerine aldı. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ile ECB Başkanı Christine Lagarde Bitcoin'i "spekülatif bir yatırım aracı" olarak nitelendirirken, Lagarde kripto varlıklara düzenleme getirmeyi planladıklarını belirtmişti. İrlanda Merkez Bankası Başkanı Gabriel Makhlouf ise, "bitcoin yatırımcıları her şeyini kaybedebilir" uyarısında bulundu.
CEVAPSIZ KALAN SORULAR
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)'ya ve Bankacılık Düzenleme Ve Denetleme Kurumu(BDDK)'ye sorduğumuz ancak cevapsız bırakılan sorularımız şöyle:
-İnternet ortamında dijital para olarak tanımlanan ve yaygınlaşan uygulamalara yönelik değerlendirmeniz nedir?
-Bitcoin ve benzeri paraların alım satımı ve kullanımıyla ilgili Türkiye'de herhangi bir düzenleme olmadığı için bahse konu işlemlerin riskli olduğunu düşünüyor musunuz?
-Türkiye'de bitcoin gibi kripto paraların alım satımını yapan şirket ve platformlar, kurumunuzdan izin almak zorundalar mı?
-Türkiye'de faaliyet gösteren bankalardan bitcoin gibi kripto paraların alım satımı veya kullanımı ile ilgili herhangi bir talep aldınız mı bugüne kadar?
-Türkiye'de herhangi bir bankaya kripto para alım satımı hizmeti konusunda izin verdiniz mi?
-Vatandaşlardan veya bankalardan bitcoin vb kripto paralarla ile ilgili şikayet aldınız mı?
Bitcoin ve diğer kripto para türevlerinin herhangi bir resmi kuruma dayanmıyor olması, gayri meşruluklarını mı gösteriyor? Kurumunuzun bu konudaki düşüncesi nedir?
-Yatırımcısının kimliğinin gizli olması; vergi kaçırma, kara para aklama ve uyuşturucu ticareti gibi yasal olmayan işlerde kullanılmasını kolaylaştırıyor. Türkiye'de düzenleyici ve denetleyici kurumlar buna karşı hangi yöntemlerle mücadele ediyor?
O DA SESSİZ
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 2017'de kripto paralarla ilgili tavrı netleşmesine rağmen; Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Merkezi Danışma Kurulu'nun konuyla ilgili topa girmek istememesi dikkat çekti. Merkezi Danışma Kurulu, "sansasyonel bir alan" olarak nitelendirdiği konuyla ilgili şu sorularımıza cevap vermedi:
-Bir ülkede resmi paranın varlığı dini açıdan kurumsal dayanak gerektiriyor mu?
-Bir devlet veya herhangi idare sistemler temeline dayanmayan bitcoin türü kripto paraların alım satımı, kullanımı helal mi?
-Bu türevlerin alım satımından elde edilen kazanç helal mi?
-Bitcoin kazancı faiz ile aynı kefeye konulur mu veya kıyaslanır mı?
-Kripto paraların altın, gümüş gibi emtialar ile dolar, avro, TL, dinar gibi rezerv paralar ile takasıyla ilgili düşünceniz nedir?
-Bitcoin başta olmak üzere kripto paralarla ilgili herhangi bir ülkede verilmiş bir fetva var mı? (Yeni Şafak)