Öğretmene yeni teşvik modeli
Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Yusuf Tekin, öğretmenlere verilmesi planlanan teşvikle ilgili yeni modeli Al Jazeera'ye anlattı. Yeni modelde, tüm okullar 100 ayrı kritere göre kredilendirilecek. Daha kötü şartlarda çalışan öğretmenlere daha fazla ek ders ücreti ve hizmet puanı verilecek.
Türkiye eğitime erişimde büyük mesafe katetti, eğitim yatırımları da arttı. Son 14 yılda 6 Milli Eğitim Bakanı değişti. Eğitimde de onlarca kez değişiklik yapıldı. Ancak, eğitimin kalitesi hala istenen standarda ulaşamadı. Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Doç. Dr. Yusuf Tekin, eğitimin niteliğini düşüren sorunlar ve kaliteyi artırmak ne yapacaklarına ilişkin Al Jazeera'nin sorularını yanıtladı. Tekin, gelecek eğitim yılında uygulanmaya başlayacak yeni müfredattan, öğretmen atama sistemindeki değişikliklere, açığa alınan ve ihraç edilen öğretmenlere ve eğitimin muhafazakarlaştırıldığı iddialarına kadar pek çok konuda da bilgi verdi.
"KPSS öğretmenin niteliğini ölçmüyor"
Niteliğin artması için nitelikli öğretmen çok önemli. Öğretmenlerin niteliğine dair çok fazla veri yok. Tek veri KPSS'deki Öğretmenlik Alan Bilgisi Testisi'nde branş öğretmenlerinin test ortalamaları. Ortalamalar vasat. Lise matematik öğretmenlerinin net ortalaması 9, mesela. Öğretmen Strateji Belgesi hayata geçmedi, öğretmen niteliği ile ilgili somut adımlarınız neler?
KPSS ile öğretmen istihdam etmenin yanlış olduğuna inanıyorum kişisel olarak. Eğitim fakültelerinin son sınıf öğrencileri geçen yıla kadar, üniversitelerine yakın okullarda yüzlerce öğretmen adayı kağıt üzerinde kayıt yaptırıyordu. Bu bir staj değil. Staj dediğiniz şey, usta-çırak ilişkisinin olgunlaştırılmasıdır. Artık, her okula öğretmen sayısıyla orantılı bir biçimde öğrenci gönderilecek eğitim fakültelerinden. Her okulda dosya oluşturulacak ve biz öğretmen atarken o dosyaları referans olarak kabul edeceğiz. Test sınavı başarısını değil, sadece öğretmenin o bir yıl içindeki durumunu veri olarak kullanacağız. Şimdiye kadar yüksek puanla atanıyordu. KPSS öğretmen niteliğini ölçen bir sınav değil. Bu felsefeyi yavaş yavaş terk ediyoruz. Gelecek yıl veri setimizi biraz daha genişleteceğiz. KPSS'ye ilave olarak staj dosyasındaki notlar, mülakat notları... Bunları da değerlendireceğiz. Öğretmen niteliği bununla ancak artabilir. Sözleşmeli öğretmenlikle de 4 yıl sonunda kadrolu olabilecek öğretmen. Bir perfomans denetimine tabi tutulmuş olacak. Veli, öğrenci, idare memnuniyeti, tüm bunların hepsini ölçebileceğimiz mekanizma oluşacak.
Okullara kredilendirme, öğretmene teşvik sistemi
Öğretmenlerin yüzde 70'i doğuya atanıyor, ama kalmıyorlar. Bu, niteliği etkiliyor. Bu bölgeler için öğretmenlere teşvik hazırlığı olduğunu biliyoruz. Ayrıntıları neler?
Öğretmen çalışma sürelerinin ve zorluklarının göz önüne alındığı yeni bir mekanizma üretiyoruz. Okul bazlı olarak kredilendirme sistemi getiriyoruz. 70 bin okulun tamamı için fiziksel koşullarından, kurumun bulunduğu mahallenin sosyo ekonomik, asayiş göstergelerine kadar 100'ün üzerinde kriter belirledik. Kendi kurumlarımızı kredilendirmeye tabi tutuyoruz. Diyarbakır'da 100 üzerinden 70 alan bir okul var, Kastamonu'da 100 üzerinde 20 alan bir okulumuz var diyelim. 20 alan okuldaki öğretmen daha zor şatlarda çalışıyordur. Buna göre öğretmenlere teşvik uygulanacak. Maaş anlamında değil, ama ek ders üzerinden ücret farkılılığı, bir de hizmet puanı açısından farklılık. TÜİK, Maliye, Kalkınma, Adalet ve İcişleri Bakanlığı ile veri seti oluşturuyoruz. Sona gelmek üzereyiz.
Okul öncesi eğitimin zorunlu olacağı, ikili eğitimin kalkacağı ve 5. sınıfın dil ağırlıklı hazırlık sınıfı olacağı açıklandı. Bu uygulamalar gelecek eğitim yılında başlayacabilecek mi ? Pilot iller mi belirlendi ?
İkili eğitimle ilgili pilot çalışmamız yok. Türkiye'nin tamamında yatırım programına göre okullar yapıyoruz. İkili eğitim Türkiye'deki illerin yüzde 80'inde kısa sürede bitecek durumda. Birkaç ilimiz çok kritik, İstanbul, Diyarbakır, Gaziantep gibi. Okul öncesinin zorunlu olmasında ve 5. sınıfların dil hazırlık sınıfı olmasında pilot uygulamalar olacak. Tüm bu uygulamalar niteliği bire bir etkileyecek ve artıracak.
Yıllardır hep şikayet edilen konulardan biri de, özel okulların öğrencilerinin notlarını şişirmesi ve TEOG gibi sınavlarda bunun öğrenciler arasında haksızlık yaratması. Soruşturmalar yapıyordunuz. Nedir tespitleriniz ve bu konuda idari işlem yapılan okul sayısı nedir?
Herhangi bir okulu böyle bir şaibe ile zan altında bırakmayı doğru bulmuyorum. Öğretmene ceza veriyorsunuz, ama öğretmen, 'okul sahibi beni zorladı' diyor. Okul sahibine cezai bir müeyyide uygulayamıyorsunuz. Bugünlerde yasalaşacak metinle okul sahibine ve kurucularına para cezaları verilebilecek. Para cezası ile başlayıp, tekrarında farklı boyutlara ulaşabilecek. Şikayet gelen okullaralarla ilgili tedbirleri aldık.
"Açığa alınan öğretmenlerin soruşturmasında sona gelindi"
Fettullah Gülen Yapılanması ile irtibatlı olduğu gerekçesiyle kapatılan okulların son sayısı nedir? Bir de, bu okullardan kaçı bu yıl yeniden açıldı ve hangi tür okullara dönüştü ? Çoğunluğunun imam hatip yapıldığı yönünde eleştiriler var.
Elimizde ihtiyaç tablosu var. Diyelim ki, İzmir, Aliağa ya da Bornova ilçemizde hagi tür okula ihtiyaç var, biz biliyoruz. Zaten yatırım programımızda var bu ihtiyaçlar. El konulan okul varsa neye dönüştüreceğimiz belli. Okulöncesi, ilkokul, ortaokul ve lise olmak üzere 1060 okul kapatıldı. Sehven kapatılıp tekrar açılan okul sayısı ise 69.
Proje okulları
Proje okulları bir süredir gündemde. Öğretmenlerin rotasyonu ve gelen öğretmenlerin atanma koşulları eleştiriliyor...
Her şey mevzuata uygun yapılıyor. Atamalarla ilgili eleştirilere katılmıyoruz. Kendimizin nitelikli bir okulu var ise biz okulu niye daha niteliksiz hale getirelim. Bu akla zarar bir eleştiri. Tam tersine, o okulları "daha nitelikli hale getirelim" dedik. Yerleri değiştirilen öğretmenlere kategorik olarak bir eleştirimiz yok. Mesleki dolgunlık yaşadığını düşünerek daha dinamik kadrolar oluşturuyoruz. O deneyimli öğretmenlerin deneyiminden de başka okulların faydalanmasını istiyoruz.
Çok sayıda öğretmen ihraç edildi ve açığa alındı. Son rakamlar nedir ve açığa alınan öğretmenlerin soruşturmaları ne aşamada?
İhraç ettiğimiz öğretmenlerle ilgili kılı kırk yararak bu yapıyla ilişkisi noktasında somut verileri olan kişileri ihraç ettik. 'Kandırıldık, mahalle baskısıyla' diyenler var. Bu, bizim açımızdan bir şey değil. Sonuç itibariyle biz bu yapıyı destekleyenleri cezalandırmış olduk. Ama bizim verilerimizde yanlışlık varsa itirazlar üzerine değerlendirdik, değerlendirmeye devam ediyoruz. Açıkta olanlarla ilgili soruşturma süreci devam ediyor. Özellikle bölücü terör örgütü ile ilgili açığa alınan öğretmenlerle ilgili soruşturmada sona geliniyor. İhraç edilen öğetmen sayısı 30 bin 351. Açığa alınan öğretmen 16 bin 688. Açığa alınanlardan geri dönen 6 bin 474 öğretmen var. İhraç edilenlerdende de 31'i görevine iade edildi
Al Jazeera Türk