Yeni kayyum atanmasının ardında vatandaşın en çok merak ettiği konu 'kayyum nedir' sorusu oldu. Peki kayyım ataması ya da bir diğer kullanımıyla kayyum ataması nedir, nasıl yapılır? İşte cevabı...
KAYYUM NEDİR?
Kayyum nedir sorusu son dönemde Fethullah Gülen cemaatine yakınlığı ile bilinen şirket ve medya kuruluşlarına yapılan atamalar ve bu göreve getirilen kişilerin aldıkları rekor maaşlarla çok konuşulan meslekler arasında yer almaya başladı. Peki kayyum nedir? Nasıl kayyum olunur?
Kayyumların alacağı aylık ücretin 105 bin liraya kadar çıkması kayyum nasıl olunur, ücret nasıl belirlenir gibi soruları da beraberinde getirdi. Konunun uzmanları kayyumluk mesleği ile ilgili bilinmeyen sorulara yanıt verdi.
UZMANLARIN GÖZÜNDEN KAYYUMLUK VE 'NASIL KAYYUM OLUNUR' SORUSUNUN CEVABI
KAYYUM NE ANLAMA GELİR?
Türk Dil Kurumu’nda kayyum kelime anlamı olarak “Belli bir malın yönetilmesi veya belli bir işin yapılması için görevlendirilen kimse.” olarak tanımlansa da, bazı çeviribilimciler, Allah'ın isimlerinden biri olarak yer almasından dolayı yanlış kullanıldığnı ileri sürüyor.
KAYYUM MU KAYYIM MI?
KAYYUM DEMEK SAKINCALI MI?
Doğru kullanımın 'kayyım' olduğunu dile getiren çeviri dünyası bülteni Dragosfer'de yer alan ve kaynağını Nişanyan Sözlük ve İslam Ansiklopedisi'nden alan araştırmaya göre, Allah’ın isimlerinden (esmâ-i hüsnâ) biri olan Kayyum kelimesi “her şeyin varlığı kendisine bağlı olan, kâinatı idare eden” anlamına geldiğinden dolayı, görevlilere Kayyum denmesi dinen sakınca taşıyor.
KAYYUM ATAMASI NASIL GERÇEKLEŞİYOR?
Hukuktaki ifade şekli ‘Kayyım’ olan ancak gündelik dilde kayyum olarak bilinen kayyum atamasını mahkeme yapıyor. Normalde her yargı çevresinde bağlı bulunan bir yargı komisyonu var. Bu komisyonda, bilirkişi ve kayyumlar listesi bulunuyor. Mahkemeler veya sulh ceza hakimlikleri de atayacakları kayyumları bu listeden seçebiliyor. Ancak bu şart değil; hakim re’sen de atama yapabilir. Kendisinin yaptığı araştırma veya savcılığın önerisi doğrultusunda kayyum ataması yapabilir.
KAYYUM MAAŞLARI NEDEN BU KADAR YÜKSEK?
İki tür kayyumluk var. Biri yönetici, diğeri denetici kayyum. Yönetici kayyumlar, diğerlerine göre daha fazla ücret alıyor. Çünkü hem sorumlukları hem işleri daha fazla. Ticaret davalarında kayyumlara ödenen ücret aylık bin-2 bin lira arasında değişiyor. Burada ücret belirlemede, şirketin cirosu, kayyumların çalışma saatleri göz önüne alınarak belirleniyor. Yasada net bir hüküm olmadığı için, mahkeme heyeti ve sulh ceza hakimi takdir yetkisini kullanarak bir ücret belirleyebiliyor.
105 MİLYAR MAAŞ...
Kaynak Holding örneğinde ortaya çıktığı bir kayyum aylık 105 bin lira ücret alacak. Peki, bu ücret taktir edilen kayyum, ‘Bu ücret bana fazla, ben daha az bir miktar talep ediyorum’ derse ne olur. Bu durumda, hakimlik veya mahkeme talep edilen miktar ne ise onun verilmesini sağlar.
KAYYUMLUK NE KADAR SÜRER?
Kayyumluk uygulamasının sıklıkla uygulamaya geçtiği davalar ticaret davaları. Özellikle mali sıkıntıya giren şirketlerin iflas erteleme davalarında mahkeme kayyum ataması yapıyor. Bu davalarda bir kayyum en fazla 4 yıl görev yapabilir. Savcılıkların yürüttüğü, Koza İpek-Kaynak Holding soruşturmalarında ise, savcı davasını açana kadar kayyum görevini sürdürür. Dava açıldıktan sonra devreye ilgili mahkeme girer. Mahkeme, soruşturma aşamasında atanan kayyumlarla devam edebileceği gibi, değiştirebilir de, görevlerine son da verebilir.
KİMLER KAYYUM OLAMAZ?
Bilirkişilik gibi kayyumluk uygulamasında da 'uzmanlık' önemli. Kayyum olarak atanan kişinin, başına geldiği şirketin faaliyet alanları iş ve işleyişini biliyor olması asgari şart. Öte yandan, kayyum olarak atanan kişinin mahkûmiyet almamış olması da gerekir.