Kamu personeline yönelik kritik düzenlemeler ve muhtemel sonuçları
Daha önceki yazılarımızda kamu personelini ilgilendiren düzenlemelerin her geçen gün daha fazla dağınık hale geldiğini ve bütünlüğünün bozulduğunu ifade etmiştik. Bu yazımızda 21 Nisan tarihinde 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nde yapılan kamu personel sistemine yönelik değişiklikler ve muhtemel sonuçlarını açıklamaya çalışacağız.
Kararnamede hangi değişiklikler yapılmıştı?
1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nde Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı bünyesinde yer alan Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü'nün yetkileri 21 Nisan tarihli kararname değişikliği ile oldukça genişletilmiştir.
Başka bir tabirle bu genel müdürlüğe Devlet Personel Başkanlığı fonksiyonları verilmeye çalışılmış, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na ait kamu personeline ait birçok yetki bu bakanlıktan alınarak bu genel müdürlüğe verilmiştir. Elbette bu tür düzenlemeler yapılabilir. Ancak, değişikliğin sistemdeki oluşturduğu dağınıklık ile muhtemel sonuçlarının yeterince düşünülmediği anlaşılıyor.
Kadro ve açıktan atama izinlerini hangi kurum yapacak?
Yapılan kararname değişikliği ile 2 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'ndeki kamu kurum ve kuruluşlarının kadro, pozisyon, atama izni ve açıktan alım izinlerine ilişkin olarak öngörülen iş ve işlemleri yapmak, uygulamaları izlemek ve yönlendirmek Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü tarafından yapılacaktır.
Yine kamu personel istihdam planlaması ile personel alım ve yerleştirilmesinde uygulanacak usul ve esasların belirlenmesine ilişkin iş ve işlemleri ile kamu personel istihdam planlaması ile personel alım ve yerleştirilmesinde uygulanacak usul ve esasların belirlenmesine ilişkin iş ve işlemleri yürütmek de bu genel müdürlük tarafından yapılacaktır.
Ayrıca, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının personeli ile kadro ve pozisyonlarına ilişkin iş ve işlemleri yapmak, uygulamaları izlemek ve yönlendirmek, kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve unvan standardizasyonu, iş analizleri ve görev tanımları ile ilgili çalışmalar yapmak ve bu konularda gerekli koordinasyonu sağlama da bu genel müdürlüğün görevleri arasına verilmiştir.
Kadro ve açıktan atama izinleri personel bilgi sistemi olmadan nasıl yapılacak?
Yukarıda belirtmiş olduğumuz görevler kamu personel bilgi sistemi ile mümkün olabilecektir. Ancak, kararname değişikliği ile kamu personel bilgi sisteminin Strateji ve Bütçe Başkanlığı'na devredildiği anlaşılmaktadır. Yani kararname ile kamu personeli ile ilgili hususlarda her çeşit istatistiki bilgileri toplamak, personel kayıtlarını merkezi olarak tutmak, kurumlar arası veri paylaşımı ve değişimi için gerekli teknik koordinasyonu sağlama görevi bu başkanlığa verilmiştir.
Elbette veri paylaşımı ile bu tür sorunlar aşılabilir denilebilir. Ancak, uygulamada bu tür veri paylaşımının ve bir kurumdaki verilerin başka bir kurumun müdahalesine açılmasının çok büyük sorunlar çıkardığını da belirtmemiz gerekiyor. Yani davul bir yerde tokmak başka bir yerde olsun anlayışı uygulamada sadece zaman ve kaynak israfı oluşturacaktır.
Diğer yandan, kamu personeline ilişkin birçok görevin yine bu genel müdürlüğe devredilmesine rağmen kamu personeline ilişkin verilerin niçin Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından tutulması gerektiğini de anlamakta zorlandığımızı belirtmek isteriz. İşin doğrusu ise personel bilgi sisteminin kadro, açıktan atama izinleri vb. birçok yetkiyi bünyesinde toplayan Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü'nde toplanmasıdır. İşin en doğrusu ise sistem bütünlüğü açısından kamu personeline ilişkin bütün iş ve işlemlerin tek bir kurum tarafından yapılmasıdır.
Yeni düzenleme ile sistem daha da dağınık hale gelecektir
Yapılan düzenleme sonrasında kamu personel sistemine ilişkin iş ve işlemler çok parçalı bir hal almıştır. Kamu personel sistemini bir bütün olarak bilenler yapılan düzenlemenin birçok sıkıntıyı beraberinde getireceğini görür, bilir ve düşünür. Yani kadro ve pozisyon ihdası ile açıktan atama iznini veren bir kurum için kamu personel bilgi istemi olmazsa olmaz bir fonksiyona sahiptir. İyi de kamu personel bilgi sistemi bir kurumda, kadro ve pozisyon ihdası ile açıktan atama izni verme yetkisi başka bir kurumda ise uyum nasıl sağlanacak, işler nasıl rasyonel bir şekilde yürütülecektir? Bu durumun düşünülmesi gerekiyor.
Özetle kamu personeline ilişkin görevlerin bir kısmı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda, diğer kısmı Strateji ve Bütçe Başkanlığı'nda, en büyük parçası ise Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü'nde bırakılmıştır. Bu parçaya bir de İnsan Kaynakları Ofisi'nin kamu personeline ilişkin görevlerini ilave edersek sistem bütünlüğünün nasıl bozulduğu daha iyi anlaşılacaktır. Elbette çok parçalı bir sistem tercih edilmişse buna bir şey diyemeyiz. Ancak, çok parçalı ve dağınık sistemlerin işlemesi ve çok fazla zaman ve kaynak harcamasına sebep olacağı gibi yönetimi de oldukça zordur.
Kamu personel rejimi hangi kurum tarafından düzenlenecek?
Yeni düzenleme ile Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen temel hedef ve amaçlar çerçevesinde; memur ve diğer kamu görevlilerinin tabi olacakları personel rejimlerinin temel ilke ve esaslarının belirlenmesine, hukuki ve mali statülerinin ve uygulama esaslarının tespit edilmesine, düzenlenmesine, geliştirilmesine, personel rejimleri arasında uyum, denge ve koordinasyonun sağlanmasına ilişkin iş ve işlemleri ilgili mevzuat çerçevesinde yürütme yetkisi de Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü'ne verilmiştir.
Ayrıca, memur ve diğer kamu görevlilerine ilişkin mevzuat hükümlerinin uygulanmasını izlemek, uygulama birliğini sağlayıcı tedbirleri almak, uygulamayı yönlendirmek ve ortaya çıkacak tereddütleri gidermek, kamu personelinin yurtiçinde ve yurtdışında eğitim ve yetiştirilmeleri ile ilgili çalışmaları yapmak, uygulamayı izlemek, değerlendirmek ve denetlemek, iç ve dış seyahat yevmiyeleriyle sürekli görevle yabancı memleketlerde bulunan memurların maaşlarına tatbik edilecek ödeme misillerinin tespitine ilişkin iş ve işlemleri ilgili mevzuat çerçevesinde yürütme yetkisi de Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü'ne verilmiştir.
Memur sendikalarının karşısına hangi kurum çıkacak?
Kamu personel sistemindeki dağınıklığın en büyük sıkıntısı memur sendikaları ile 2021 yılında yapılacak toplu sözleşmede ortaya çıkacaktır. Önceden tek bir kurum tarafından sağlanan bilgiler şimdi çok fazla kurum tarafından sağlanmak zorunda kalınacaktır. Bu durumun toplu sözleşme masasında zafiyet oluşturacağını söylemek için müneccim olmaya gerek yoktur. Bu nedenle toplu sözleşmeyi yürütecek olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından acilen tedbir alınması gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü toplu sözleşme masasına bu bakanlık oturarak sevk ve idare edecektir. Ümit ve temenni ederiz ki yapılan değişikliğin bütün boyutları düşünülmüştür de bizler konuyu yanlış anlamış ve aktarmış oluruz. (Yeni Şafak)