Ahmet Ünlü
Anayasa metninde yer alan hükümde neler var?
Meclis tarafından kabul edilerek referanduma götürülen 6771 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapilmasina Dair Kanun"un 106'ncı maddesinde Cumhurbaşkanının kaç tane yardımcı atayabileceğini görüyoruz. Buna göre; Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecektir. Bu maddede yer alan "bir veya daha fazla" ibaresinden Cumhurbaşkanının çok sayıda yardımcı atayacağı gibi bir anlam çıkmaktadırlar.
Maddeye salt olarak bakıldığında sayısız şekilde yardımcı atanabileceği gibi bir anlam çıkarmak mümkündür. Meclis Divan katibinin yaptığı sınırsız harcama yetkisini kriter olarak alabilecek tıynette olanlar için böyle bir anlamı çıkarabilmek mümkündür. Öncelikle benzer düzenlemelerin uygulamada yer alıp almadığına bakmamız gerekmektedir. Bunun için de en iyi örnek Başbakan Yardımcılarının sayısıdır.
Başbakan Yardımcıları için sınırlama var mıdır?
Cumhurbaşkanı Yardımcısı sayısının kaç olabileceğinin en güzel cevabını Başbakan Yardımcısı sayısında bulabiliriz. Başbakan Yardımcısı sayısının sınırının olup olmadığını 3046 sayılı Kanun'da görüyoruz.
Bu kanunun Başbakan Yardımcılarını düzenleyen 4'üncü maddesinde; "Başbakana yardım etmek ve Bakanlar Kurulunda eşgüdüm sağlamak üzere hükümetin oluşumu ve genel siyasetinin yürütülmesinin gerektirdiği sayıda bakan, Başbakan Yardımcısı olarak görevlendirilebilir. Ayrıca Başbakana yardım etmek ve Başbakan tarafından verilecek görevleri yerine getirmek, Bakanlar Kurulunda koordinasyonu sağlamak, özel önem ve öncelik taşıyan konularda tecrübe ve bilgilerinden istifade edilmek amacıyla Başbakanın teklifi ve Cumhurbaşkanının onayı ile Başbakan Yardımcısı unvanıyla görev yapmak ve sayısı beşi geçmemek üzere bakan görevlendirilebilir" hükmüne yer verildiğini görüyoruz.
Bu maddeye göre Başbakana yardım etmek ve Bakanlar Kurulunda eşgüdüm sağlamak üzere hükümetin oluşumu ve genel siyasetinin yürütülmesinin "gerektirdiği sayıda" yani sınırsız sayıdaki bakanın Başbakan Yardımcısı olarak görevlendirilebileceği görülmektedir.
Hal böyle iken, kanundaki sınırsız sayıdaki Başbakan Yardımcısı görevlendirme yetkisine rağmen uygulamada böyle bir durumla karşılaşılmadığı görülmektedir. Dolayısıyla referanduma götürülen Anayasa değişikliğine göre, Cumhurbaşkanı Yardımcısı sayısında sınır yok diye kimsenin tasalanmasına gerek yoktur. 2002 yılından beri tek başına iktidar olan bir partinin bu durumu kötüye kullanmamış olması dikkate alındığında bu durumun karine olacağını söylemek kehanet olmasa gerektir.
CHP'nin unuttuğu bir konuyu da ben hatırlatayım. Nitekim Anayasada dışarıdan atama yapılacak bakanlar için de sınırlama yoktur. Mevcut Anayasanın 109'uncu maddesinde yer alan; "Bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya milletvekili seçilme yeterliğine sahip olanlar arasından Başbakanca seçilir ve Cumhurbaşkanınca atanır; gerektiğinde Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanınca görevlerine son verilir" hükmüne dikkatlice bakıldığında dışarıdan atama yapılacak bakanlar için herhangi bir sınırlama olmadığı görülecektir.
Ak Parti iktidarları bu yetkilerini kullanarak çok sayıda dışardan bakan ataması yaparak Anayasayı bile tek başına değiştirebilecek yetkiye sahipken bu yetkisini kullanamamıştır. Bence CHP'nin bu konu üzerinde de kafa yorması gerekir.
CHP'li vekil 50 tane Cumhurbaşkanı Yardımcısı öngörüyor
İhlas haber Ajansında yer alan habere göre CHP'li Muharrem İNCE; "....Amerikan Birleşik Devletleri'nin nüfusu 300 milyondur. Amerika'daki milletvekili sayısı 435, Türkiye Cumhuriyeti'nin nüfusu 80 milyon, milletvekili sayısı 550'dir. Şimdi bunu 600 yapacağız. Aslında bu sayı 650'ye ulaşacak. Çünkü 600 milletvekili, aynı milletvekili statüsünde Cumhurbaşkanı yardımcıları var. Milletvekillerinden bakan olmayacak, bakanlar dışarıdan olacak. Türkiye'ye 300 milletvekili fazla bile, niye 650 yapıyoruz" diye konuşmuş.
Bu ifadeler akla ziyandır. Ancak, bu ifadelerin neşv-ü nema bulmasının sebebi ise Meclis Başkanlık Divanı üyelerinden CHP'li katip üye Elif Doğan Türkmen'in 1 milyon 200 bin TL'lik faturasıdır diye düşünüyorum. Çünkü, bu kişinin yapmış olduğu uçuk harcamayı savunan CHP Genel Başkanı KILIÇDAROĞLU, sınırsız harcama yetkisi verilmesinin buna sebep olduğunu, sınır konulsaydı bu tür harcamalar yapılamazdı ifadesini kullanmıştı. Bu kafaya göre bir şeyin mevzuatla getirilmiş sınırı yoksa Cumhurbaşkanı Yardımcısı için de sınırsız bir şekilde atama yapılabilir.
Şimdi de gelelim konunun çözümüne. Öyle ya, sorun varsa ki var, bir de çözümünün olması gerekir. Anayasa'da Cumhurbaşkanının sınırsız sayıda Cumhurbaşkanı Yardımcısı atama yetkisi varsa ve bunu da CHP'li vekiller görmüşse, demek ki bu yetki bir gün gelir kullanılabilir. Buna engel olabilmek için, çıkarılacak bir kanunla gerekli düzenleme yapılmalı ve CHP'li Cumhurbaşkanları ancak 5 tane Cumhurbaşkanı Yardımcısı atayabilir diye sınır konulmalıdır. Aksi takdirde bunların akıllarına geleni uygulamayacağını kim garanti edebilir.
YeniŞafak