Kamu kurum ve kuruluşlarına nasıl işçi alınacağı Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılmaktadır. Bu yönetmeliğe göre işçi alımında esas olan KPSS'den en az 60 puan almış olmak ve yapılan sözlü sınavdan başarılı olmaktır. Ancak, bazı hallerde KPSS şartı aranmadan da işçi alımı yapılabilmektedir. Bu yazımızda konuyu detaylı bir şekilde izah edeceğiz.
Kimler KPSS şartı aranmadan kamu kurumlarına işçi olarak girebilir?
Yönetmeliğin işe göndermede öncelikli olanlar başlıklı 5'inci maddesinde bu konu açıklanmıştır. Buna göre KPSS veya EKPSS aranmadan işçi olarak girecekler şunlardır.
? Terörle mücadele sırasında malul sayılmayacak şekilde yaralananlar ile terörle mücadelede üstün başarılarından dolayı komutanlarınca takdire layık görülen yedek subay, erbaş ve erler. Bunlar terörle mücadele sırasında malul sayılmayacak şekilde yaralandığını, sağlık raporu ve terörle mücadelede yaralandığını belgeleyen komutanlık yazısıyla; terörle mücadelede göstermiş oldukları üstün başarı nedeniyle takdire layık görülenler ise asgarî tugay komutanlıklarınca, Jandarma Genel Komutanlığı için asgarî alay komutanlıklarınca kendilerine verilen takdir belgeleriyle durumlarını belgelendirmek zorundadır.
Tabii afetlerden zarar gören afetzedeler. Gerek ikamet için kullanılan binalar ile diğer binalardaki hasar, gerekse istihsal araç ve kaynaklarının kaybı nedeniyle geçim imkanını kaybeden afetzedeler, valiliklerce tespit edilmektedir.
3213 sayılı Maden Kanunu kapsamına giren madenlerin çıkartılması veya bunun için gerekli olan işletme ve arama faaliyetleri sebebiyle taşınmaz malları tamamen kamulaştırılanlar.
Kamu kurum ve kuruluşlarının sürekli işçi kadrolarında çalışırken, disiplin soruşturması veya 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25'inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendi gereğince hizmet akdinin feshi dışında bir neden ile iş akdi feshedilenler.
Başka hangi hallerde KPSS şartı aranmaz?
Yukarıda yer verilen istisnaların dışında kamu kurumlarına KPSS şartı aranmadan işçi alımı yapılması da söz konusudur. Bunları şu şekilde sıralaya biliriz.
Yönetmelik kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarında iş kanunları hükümlerine göre istihdam edilecek daire başkanı, daire başkanı muadili veya daha üst düzey yönetici, tabip, uzman tabip, diş tabibi ve eczacı kadrolarına yapılacak işçi atamaları.
Kamu kurum ve kuruluşlarında, hukuk müşaviri, müfettiş, kontrolör, denetmen, denetçi, uzman ve aktüer gibi mesleklerde çalışanlar arasından yapılacak işçi alımları. Ancak, daha önce bu görevlerde çalışmayanlar KPSS şartı aranmadan işçi olarak atanamaz.
Kamu kurum ve kuruluşlarının proje bazındaki faaliyetlerinde belirli süreli iş sözleşmesine tabi olarak, özel nitelik ve uzmanlık gerektiren işlere yapılacak işçi atamaları. Ancak, Yargıtay vermiş olduğu kararlarla uzun süre projelerde çalışanları belirsiz süreli işçi olarak görmektedir.
Üniversite veya bilimsel araştırma kurumu niteliğindeki kuruluşlar ile petrol ve doğalgaz alanında faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşlarının araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde, bu faaliyetlerin devamı süresiyle sınırlı olarak görev alacak teknik ve uzman personel ile bu kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen ve/veya yürütülen proje bazındaki faaliyetlerde bu faaliyetlerin devamı süresiyle sınırlı olarak yapılacak işçi atamaları.
Kamu kurum ve kuruluşları adına mecburî hizmetle yükümlü olanların atamaları.
?4857 sayılı İş Kanunu'nun 29'uncu maddesine göre, toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren altı ay içinde aynı nitelikteki iş için yeniden işe alınacaklar.
?3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun ek 1'inci maddesinde sayılanların işçi olarak atanması.
?2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu'nun ek 1'inci maddesinde sayılanlar. Yönetmelikte bu ifadeler yer almasına rağmen 2014 yılında 2828 sayılı Kanun'da yapılan değişiklikle bu haktan yararlanacak kişilerin yerleştirilmesinde, devlet memurluğuna alınacaklar için yapılacak merkezî sınav sonuçlarının kullanılmasına başlanmıştır. Yönetmelik hükmünün de kanun maddesine uygun hale getirilmesi gerekmektedir.
?2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 29'uncu maddesine göre sendikaların yönetim kademesinde görev alıp, bu görevi sona erenlerden tekrar işe başlayanlar.
?İŞKUR kanalıyla işe alınmış olmaları kaydıyla, hizmet akitleri askıya alınmış olan ve aynı kapsam ve statüde işe başlatılacak geçici işlerde çalışanlar.
Kura sonucuna göre yapılacak atamalarda KPSS şartı aranır mı?
Kamu kurum ve kuruluşlarının işçi kadrolarına, ilköğretim ve daha alt eğitim düzeyindeki işçi talepleri ile eğitim şartı aranmaksızın kömür ve maden işletmelerinin yeraltı işlerinde çalıştırılacaklara ilişkin taleplere gönderilecek adaylar ise noter huzurunda çekilecek kura ile belirlenmekte ve bunlar için KPSS şartı aranmamaktadır. Ancak, kura ile belirlenerek kurumlara gönderilen adaylar kamu kurumları tarafından sözlü sınava tabi tutulmaktadır. Kura ile sözlü yapılmadan doğrudan atama da söz konusu olabilmektedir.
Kura çekimi iş ilanında belirtilen gün, saat ve adreste noter huzurunda yapılır. Kamu kurum ve kuruluşlarınca, sınava alınacak asıl adayların listesi;
?Kurumun gönderdiği ve talep şartlarına uyan başvuru sahiplerinin tamamının yer aldığı listeler esas alınmak suretiyle, açık iş sayısının üç katı olacak şekilde belirlenir.
İŞKUR'un gönderdiği ve talep şartlarına uyan öncelik hakkına sahip olarak başvuranların tamamının yer aldığı listeler esas alınmak suretiyle, açık iş sayısının üç katı, olarak kura çekimi sonucu belirlenir. Kura ile ayrıca, aynı sayıda yedek adayın isimlerini kapsayan bir liste oluşturulur.
Ahmet Ünlü - Yeni Şafak