TBMM Adalet Komisyonu'nda, Hakimler Ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) ile ilgili yasa teklifinin 8 maddesi kabul edildi. AK Partili milletvekillerinin önergeleriyle teklifteki 2 madde metinden çıkarıldı.
Görüşmelerde, 1. 2. 3. ve 6. 7. 8. 9. 10. maddeler kabul edildi.
KABUL EDİLEN MADDELERE GÖRE NELER DEĞİŞECEK?
* Kabul edilen maddelere göre, Yargıtay Birinci Başkanı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı seçilebilmek için gerekli olan 4 yıllık Yargıtay üyeliği şartı 8 yıla çıkarılıyor.
* Yargıtay Daire Başkanı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili olabilmek için gereken üyelik süresi ise 3 yıldan 6 yıla yükseltiliyor.
Herkesin Anlayacağı Dilde HSYK Değişikliği
* Meslekleriyle ilgili staj ve araştırma yapacak, kurs, eğitim ve öğrenim görecek, iç veya dış burstan yararlanan hakim ve savcılar, Adalet Bakanlığı tarafından yurtdışına gönderilecek.
* HSYK'nın, Adalet Bakanlığı'nın merkez ve taşra teşkilatında, bağlı ve ilgili kuruluşlarında, uluslararası kuruluş veya mahkemelerde ya da geçici yetki veya görevlendirmeyle başka kurum, kurul veya kuruluşlarda görev yapanlar dışındaki hakim ve savcıları yutdışına gönderme yetkisi de kaldırılacak.
* HSYK'nın, yurtdışına gitmek için şahsi olarak özel burs sağlayan hakim ve savcılara aylıksız izin verme yetkisi olmayacak.
* Hakim ve savcıların, dış temsilciliklerde, uluslararası mahkeme veya kuruluşlarda muvafakatleri alınarak görevlendirilmesi Adalet Bakanlığı tarafından yapılacak.
* Hakim ve savcıların hak ve ödevi olan meslek içi eğitimleri de bundan böyle HSYK yerine Türkiye Adalet Akademisi'nce yaptırılacak. Bu eğitimin usul ve esasları, HSYK'nın görüşü alınarak Türkiye Adalet Akademisi'nce hazırlanan yönetmelikte belirlenecek.
AKADEMİ GENEL KURULU'NDA DEĞİŞİKLİK
* Türkiye Adalet Akademisi'nde Genel Sekreterlik pozisyonu kaldırılacak. Adalet Akademisi Başkanlığı, başkan ile üç başkan yardımcısından oluşacak.
* Adalet Akademisi Başkanı ile başkan yardımcılarının seçiminde ayrı esaslar uygulanacak. Başkanlık için 3 adayı Türkiye Adalet Akademisi Yönetim Kurulu yerine Adalet Bakanı gösterecek. Başkan, yürürlükteki kanunda olduğu gibi Bakanlar Kurulu tarafından görevlendirilecek ya da atanacak.
* Yürürlükteki kanun uyarınca başkanla aynı kriterlerin geçerli olduğu başkan yardımcıları ise Adalet Bakanı tarafından görevlendirilecek ya da atanacak.
* Süresi biten başkan ve yardımcılarının 2 dönem daha göreve devam etme imkanı bir dönemle sınırlandırılacak.
* Türkiye Adalet Akademisi'nde kaldırılacak genel sekreterlik yerine çeşitli daire başkanlıkları kurularak hizmet birimleri oluşturulacak. Daire başkanlıklarına Adalet Bakanı tarafından atama yapılacak.
AK Parti milletvekillerinin önergesi ile teklifte, Adalet Akademisi'nin yapısına ilişkin 10. madde de değişiklik yapıldı. Değişiklik ile Akademi Başkanlığına bağlı yeni hizmet birimleri oluşturuldu. Böylece mali hizmetlere ilişkin görevlerin insan kaynakları ile ilgili görevleri yerine getiren birimden ayrılarak, "Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı" tarafından yürütülmesi sağlandı.
İŞTE KABUL EDİLEN O MADDELER:
MADDE 1: 4/2/1983 tarihli ve 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 30. maddesinin birinci fıkrasında yer alan 'dört' ibaresi 'sekiz', 'üç' ibaresi 'altı' şeklinde değiştirilmiştir' ifadeleri yer alıyor. İkinci maddenin görüşülmesine geçildi.
MADDE 2: HSYK Kanun Tasarısı'nda yer alan 2. maddede, Ak Parti'nin oylarıyla kabul edildi. Tasarıdaki madde 2'de, 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 49. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "aşmamak üzere" ibaresinden sonra gelmek üzere 'Bakanlıkça' ibaresi eklenmiş, ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmış ve dördüncü fıkrasında yer alan 'ilgisine göre Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca veya' ibaresi madde metninden çıkarılmıştır' ifadeleri yer alıyor. Buna göre, bakanlığın merkez ve taşra teşkilatı dışında kalan hakim ve savcıların yurt dışına gönderme yetkisi HSYK'dan alınıp bakanlığa veriliyor.
MADDE 3: Madde'yle, Hakimler ve Savcılar Kanununun "Yurtdışında görevlendirme ve mali haklar" başlıklı 50. maddesinin birinci fıkrası değiştirilerek hakim ve savcıların, dış temsilciliklerde, uluslararası mahkeme veya kuruluşlarda muvafakatleri alınarak görevlendirilmelerinin bakanlık tarafından yapılması öngörülüyor.
Madde 6- 4954 sayılı Türkiye Adalet Akademisi Kanununun "Kuruluş" başlıklı 4'üncü maddesine göre, Türkiye Adalet Akademisi, kamu tüzel kişiliğine sahip, bilimsel, idari ve mali özerkliği olan bir Kurumdur. Anılan Kanunun "Görev" başlıklı 5'inci maddesinde ise adli ve idari yargı hakim ve savcılarının meslek öncesi ve meslek içi eğitiminin, Türkiye Adalet Akademisi tarafından yapılacağı açıkça hüküm altına alınmıştır. Kaynakların etkin ve verimli bir şekilde kullanılması için hakim ve savcılara yönelik eğitim faaliyetlerinin tek elden planlanması ve yürütülmesi amacıyla bu değişiklik yapılıyor.
MADDE 7- 23/7/2003 tarihli ve 4954 sayılı Türkiye Adalet Akademisi Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 8- 4954 sayılı Kanunun 8 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
MADDE 9- Başkanlık, Başkan ile üç başkan yardımcısından oluşur. Başkan yardımcılarının sorumlu olduğu birimler Başkan tarafından belirlenir."
MADDE 10- 4954 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkrasında yer alan "Yönetim Kurulunca" ibaresi "Başkan tarafından" şeklinde değiştirilmiştir.
"Başkan, Bakan tarafından Yargıtay ve Danıştay üyeleri, birinci sınıf adli ve idari yargı hakim ve savcıları ile bu sınıftan sayılanlar, hukuk profesörleri, en az yirmi yıl fiilen mesleği icra etmiş avukatlar veya en az yirmi yıl fiilen mesleği icra etmiş birinci sınıf noterlerden muvafakatları alınarak gösterilen üç aday arasından Bakanlar Kurulunca dört yıl süre ile seçilip görevlendirilir veya atanır. Başkan yardımcıları, yukarıda sayılanlar arasından Bakan tarafından görevlendirilir veya atanırlar. Süresi biten Başkan bir dönem daha AYM usulle yeniden seçilip görevlendirilebilir veya atanabilir."
TEKLİFTEN ÇIKARILAN MADDELER
AK Partili milletvekillerinin önergeleriyle teklifteki 4. ve 5. maddeler ise metinden çıkarıldı.
Buna göre, adalet komisyonlarındaki yetkiyi HSYK yerine Adalet Bakanlığı'na veren madde ile herhangi bir nedenle görevine gelemeyen hakimin yerine, HSYK'nın önceden belirlediği hakim veya mahkeme başkanının görevlendirme yapmasını düzenleyen madde metinden çıkarıldı. Bu konularda mevcut durum korundu.
İŞTE 4. VE 5. MADDE:
MADDE 4- 2802 sayılı Kanunun 113 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin birinci paragrafı ile (b) bendinin birinci paragrafında yer alan "Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca" ibareleri "Adalet Bakanlığınca"; (a) bendinin birinci paragrafında yer alan "Cumhuriyet savcısından" ibaresi "Cumhuriyet başsavcısından" şeklinde değiştirilmiş; (a) bendinin ikinci paragrafının sonuna "Cumhuriyet başsavcısı, görevi başında olmasına rağmen katılamadığı her toplantı için komisyona katılacak bir Cumhuriyet başsavcıvekilini görevlendirir." cümlesi eklenmiştir.
MADDE 5- 2802 sayılı Kanunun 115 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "adalet komisyonu" ibaresi "Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca önceden belirlenen hakim veya mahkeme", "görevlendirilir." ibaresi "görevlendirme yapılır." şeklinde değiştirilmiştir.
Komisyon çalışmaların bugün devam edecek.