Danıştay Beşinci Dairesi oyçokluğuyla, hatalı yapılan atama nedeniyle fazladan yapılan maaş ödemelerinin geri alınabileceği; ancak faiz istenemeyeceğine karar verdi.
Kararda, açık hata kapsamında yapılan ödemelere yasal faiz hükmedileceğine yönelik herhangi bir mevzuat hükmünün bulunmadığına dikkat çekildi
İşte Mahkeme kararı
T.C.
DANIŞTAY
Beşinci Daire
Esas No -.2012/9592 Karar No: 2015/6248
Özeti: Hatalı yapılan atama nedeniyle fazladan yapılan maaş ödemelerinin geri alınabileceği; ancak faiz istenemeyeceği hakkında.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
Dava; davacının ... Belediyesinde itfaiye amiri olarak görev yapmakta iken veznedar kadrosuna atanmasına ilişkin 06.09.2011 tarih ve 177-1749 sayılı işlem ile usulsüz atanması nedeniyle daha önce görev yaptığı birimde aldığı maaş ile alması gereken maaş arasındaki fark olan 1.435,89 TL'nin yasal faiziyle birlikte ödemesinin istenilmesine ilişkin 30.09.2011 tarih ve 409 sayılı işlemin, 06.09.2011 tarihinden geriye yönelik 60 günlük süreye ilişkin kısmı hariç olmak üzere, iptali istemiyle açılmıştır.
Eskişehir 1. İdare Mahkemesi'nce verilen 27.04.2012 günlü, E:2011/1379, K:2012/333 sayılı kararla, davacının itfaiye amirliği kadrosuna atandığı dönemde yürürlükte olan Belediye İtfaiye Yönetmeliği uyarınca itfaiye amiri olabilmek için görevde yükselme sınavına katılmak ve lise ve dengi okulları mezunları için 4 yıl itfaiye çavuşu olarak çalışmak gerektiği, davacının ise görevde yükselme sınavına katılmadığı ve 4 yıl itfaiye çavuşu olarak görev yapmadığı anlaşıldığından, davacının itfaiye amiri olarak atanmasının geri alınarak yeniden veznedar kadrosuna atanmasına ilişkin 06.09.2011 tarih ve 177/1749 sayılı işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle anılan işlemin iptali isteminin reddine; öte yandan, davacının atandığı görevi fiilen yürüttüğü gibi hatalı ödemenin yapılmasında gerçek dışı beyanı ya da hilesinin bulunduğundan da söz edilemeyeceği göz önüne alındığında, davacıya ödenen miktarın, Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulunun 22.12.1973 gün ve E: 1968/68; K.1973/14 sayılı kararı uyarınca ancak geri alma işleminin tesis edildiği tarihten geriye dönük altmış güne yönelik istenebileceği dikkate alındığında, fazladan ödenen miktarın yasal faiziyle birlikte istenilmesine ilişkin 30.09.2011 tarihli ve 409 sayılı işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline hükmedilmiştir.
Taraflarca, anılan İdare Mahkemesi kararının aleyhlerine olan bölümlerinin temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının .. Belediye Başkanlığında veznedar olarak görev yapmakta iken, 12.01.2007 tarih ve 2007/21 sayılı işlemle belediye başkan yardımcılığına atandığı, 13.02.2007 tarihinde anılan görelinden istifa etmesi ve durumuna uygun başka bir kadroya atamasının yapılmasını istemesi üzerine, 13.02.2007 tarih ve 2007/46 sayılı işlemle itfaiye amirliğine atandığı, içişleri Bakanlığı Mahalli idareler Kontrolörlüğünün 28.06.2010 tarih ve 118/30 sayılı denetim raporunda, davacının itfaiye amirliğine kadrosuna yapılan atamasının hukuka aykırı olduğunun belirtilmesi üzerine, .. Belediye Başkanlığının 06.09.2011 tarih ve 177-1749 sayılı işlemi ile davacının İtfaiye Amirliğine yapılan atamasının iptal edildiği ve veznedar kadrosuna atandığı ve .. Belediye Başkanlığının 30.09.2011 tarih ve 409 .sayılı işlemiyle de 12.01.2007 tarihinden 06.09.2011 tarihine kadar fazladan ödenen 1.435,89 -TL'nin davacıdan istenilmesi üzerine bu işlemlerin iptali istemiyle temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesi Kararının, dava konusu 06.09.2011 tarih ve 177- 1749 sayılı işlemin iptali isteminin reddine yönelik kısmı açısından;
İdare ve Vergi Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkün olup, davacı tarafından öne sürülen hususlar Mahkeme kararının 06.09.2011 tarih ve 177-1749 saydı işlemin iptali isteminin reddine yönelik kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
İdare Mahkemesi Kararının, dava konusu 30.9.2011 tarih ve 409 sayılı işlemin fazladan ödenen 1.435,89 TL'nin davacıdan istenilmesine yönelik kısmının iptaline yönelik kısmına gelince;
Anayasanın 2. maddesinde Cumhuriyetin nitelikleri arasında gösterilen "Hukuk Devleti" ilkesi Devlet ya da millet adına yetki kullanan tüm organ, kuruluş ve birimlerin bu üke içinde hareket etmelerini zorunlu kdmakta; bu bağlamda yürütme organı ve idarenin tüm işlem ve eylemlerini hukuka uygun olarak kurması ve yapması gerekmektedir. Kamu hizmetinin yürütülmesinde ve yasalarla verilen görevlerin yerine getirilmesinde idarenin kamu yararı amacına ulaşabümesinin, ancak bu koşullarla olanaklı olduğu açıktır. Buna göre, idarenin işlemlerindeki hukuka aykırılıkları düzeltmek, bu tür işlemlerle ortaya çıkan hukuk ihlallerini ortadan kaldırarak hukuka uygun bir düzeni sağlamak zorunda olduğu ortaya çıkmaktadır.
Bu kapsamda idarelerin yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı ve hilesi hallerinde süre aranmaksızın bütün işlemlerini geri alabileceği kuşkusuzdur.
Davacının mevzuata aykırı bir şekilde, koşullarını taşımadığı İtfaiye Amirliği kadrosuna atanması açık hatakapsamında bulunmaktadır. Bu nedenle İdare tarafından, davacının İtfaiye Amirliği kadrosuna yapılan ataması ile İtfaiye Amirliği kadrosuna atanması nedeniyle davacıya ödenen maaş ile önceki görev yaptığı veznedarlık kadrosunda alması gereken maaş arasındaki farkın her zaman geri alınabileceği göz önüne alındığında, davacıya fazladan ödenen 1.435,89-TL'nin geri istenilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
İdare Mahkemesi Kararının, dava konusu 30.09.2011 tarih ve 409 sayılı işlemin, fazladan ödenen 1.435,89 TL'ye yasal faiz uygulanmasının iptaline yönelik kısmına gelince;
Davacıdan fazladan ödenen miktarın istenilmesi mümkün ise de, yasal faiz istenebilmesinin, geri alınma işleminin davacıya tebliğinden sonra, verilen süre içinde ödenmemesi halinde mümkün olduğu, öte yandan açık hata kapsamında yapılan ödemelere yasal faiz hükmedileceğine yönelik herhangi bir mevzuat hükmünün bulunmadığı dikkate alındığında; davacıdan geri istenilen miktara yasal faiz uygulanmasında hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin reddi ile Eskişehir 1. İdare Mahkemesi'nce verilen 27.04.2012 günlü, E:2011 /1379, K:2012/333 sayılı kararımn, dava konusu 06.09.2011 tarih ve 177-1749 sayılı işlemin iptali isteminin reddine yönelik kısmının onanmasına, davalı idare temyiz isteminin kısmen kabulü ile kararın dava konusu 30.09.2011 tarih ve 409 sayılı işlemin, hatalı yapılan ödemelerin geri istenilmesine ilişkin kısmının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49'uncu maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, davalı idarenin temyiz isteminin kısmen reddi ile kararın dava konusu 30.09.2011 tarih ve 409 saydı işlemin hatalı yapılan ödemelere yasal faiz uygulanmasına yönelik kısmının onanmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanunla değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 09.06.2015 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY
X- Hukuka aykırı idari işlemler, herhangi bir koşulla ve süreyle bağlı olmaksızın idarece her zaman geriye alınabilir, iptal edilebilir.
Bu şekilde geri alınmış veya iptal edilmiş işlemler nedeniyle ilgililerine yapılmış fazla ödemeler varsa, bunlar da geri alınabilir.
Zira kararda bahsi geçen İçtihadı Birleştirme Kararı, yalnızca hatalı terfi ve intibak işlemiyle ilgilidir. Bu içtihadın başka konulara uygulanması isabetli değildir.
Kararın onama kısımlarına gerekçe ve esas yönünden karşıyım.
KARŞI OY
XX- İdare Mahkemesi kararının 30.09.2011 tarih ve 409 sayılı işlemin iptaline yönelik bölümünün de hukuka uygun olması nedeniyle anılan kısmın onanması gerektiği düşüncesiyle karara karşıyım.