Pervin Kaplan
TÜRKİYE'DE ÖĞRETMEN ATAMASI NASIL YAPILIYOR?
Öğretmenlerin KPSS ve ÖABT sınavları sonuçlarında göre atanabilmek için P10 ve P121 puanları oluşuyor.
ATAMA KRİTERLERİ NASIL DEĞİŞTİ?
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ilk atamalarda hangi alanda kaç kişi alacağını ve taban puanlarını açıklıyor. Genel olarak 50 taban puanı kullanıyor. Adaylar da başvurularını yaptıktan sonra puan üstünlüğüne göre en yüksek puandan sıralanarak atanıyor. Ancak atama yapılması "öğretmen" olduğu anlamına gelmiyor. Öğretmen önce "aday" öğretmen olarak atanıyor. Yeni yapılan değişikliğe göre öğretmenler artık adaylıklarının kaldırılması için 50 kriterlik performans değerlendirilmesinden geçiyor, başarılı olan yazılı ve sözlü sınava giriyor. İki kez başarısız olan öğretmenlikten atılıyor.
HANGI ÜLKE NASIL SEÇİYOR?
Her ülke öğretmenlerini farklı yöntemlerle seçiyor. 2 yıla kadar stajyer olarak çalıştıran da var, özel bir sınavla öğretmenlerini seçen de. İşte bazı ülkelerde öğretmen olma yolu.
JAPONYA: Öğrenciler 4 yıllık lisans eğitimi alıyor. Devlet okullarında öğretmen olabilmek için il eğitim kurumu tarafından yapılan işe alma sınavından geçmesi gerekiyor. Bu sınav her okul kademesi için ayrı uygulanıyor. Bu sınavlar genellikle yazılı, fiziksel egzersiz, müzik, resim yabancı dil performansı pratik sınavları, bireysel veya grup mülakatı, tez sınavı, ders planı hazırlama, bilgi ve kabiliyet testleri gibi içeriklerde oluyor. İlk yıl deneme süresi oluyor.
FİNLANDİYA: Öğretmen adaylarının yüksek lisans eğitimi almaları isteniyor. Liseden en yüksek notlarla mezun olan öğrenciler öğretmenlik için başvuruyor. Zor bir tarama sürecinden geçiyorlar. Başvuranların yalnızca yüzde 10'u kabul ediliyor. Ulusal bir sınav yok.
YENİ ZELANDA: Öğretmenlik programını bitirenler oluşturulan öğretmenlik konseyine başvurarak, geçici öğretmen kaydı ve uygulama sertifikası alıyor. Tam lisanslı bir öğretmen rehberliğinde 2 yıl geçici öğretmenlik yapıyorlar. Başarılı olan öğretmenlik lisansı alıyor.
ALMANYA: Abitur olgunluk sınavında başarılı olanlar öğretmenlik eğitimi alabiliyor. 2 yıl öğretmenlik uygulaması yapıyor. Yazılı ve sözlü iki aşamalı bir sınavda başarılı olanlar öğretmen olarak atanıyor.
FRANSA: Bakalorya diplomasına sahip öğrenciler öğretmen yetiştiren kurumlara başvuruyor. Lisans eğitiminde 1 yıllık öğretmen yetiştirme entitüsüne gidiyorlar. Öğretmenler atama sınavına giriyor.
GÜNEY KORE: Lise mezunlarının ilk yüzde 5'inin kabul edildiği ve sayıları 13 olan kurumlara ilkokul öğretmeni olabilmek için giriliyor. Öğretmenlik için eyalet ve il eğitim ofisinin eğitim ve kişilik testlerinden oluşan sınavına giriyorlar.
İNGİLTERE: 3-4 yıl arasında değişen lisans programlarının yanında 36 haftalık sertifika programları var. Bu programları bitirenlerin 1-2 yıl arasında değişen öğretmenlik uygulama süresini tamamlaması şart. İngiltere'de üniversitelerden mezun olan öğrencilere, dersleri ve uygulama eğitimlerini başarılı bir şekilde tamamladıklarına dair mesleğe giriş profili belgesi veriliyor. Mezunların atanabilmeleri için nitelikli öğretmen statüsü (QTS) almaları gerekiyor.