LYS'deki soru profilini değerlendiren rehberlik uzmanlarına göre sadece ezber çalışan öğrenci, bu sınavda zorlanacak. LYS soruları müfredat bilgisiyle yorum kapasitesini ölçecek. Klasik sınavların 'yüzde 10 çok kolay, yüzde 20 çok zor' mantığı LYS için de geçerli olacak.
ORHAN TURAN - SINAVA DOĞRU (1)
Başlarken...
Üniversite adayları için geri sayım başladı. Üniversite giriş sınavının ikinci basamağı olan Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS), 16 Haziran Cumartesi günü (LYS)-1 Matematik sınavıyla başlıyor. Aynı gün saat 14.30'da ise Yabancı Dil sınavı yapılacak. Ertesi gün yani 17 Haziran Pazar günü saat 10.00'da ise (LYS)-4 Sosyal Bilimler testi gerçekleştirilecek. 16-17 Haziran'da yapılan sınavlar sonrasında bir haftalık ara sonrasında LYS3 ve LYS4 ile LYS tamamlanacak. Edebiyat ve Coğrafya testlerinin yer alacağı LYS3 23 Haziran Cumartesi günü saat 10.00'da, Sosyal Bilimler testlerinin yer alacağı LYS4 ise 24 Haziran Pazar günü aynı saatte gerçekleştirilecek.
Adaylara ilk olarak LYS'nin Yükseköğretime Geçiş Sınavı'ndan (YGS) çok daha önemli olduğunu söylemek lazım. Çünkü üniversite yerleştirme puanlarına etki itibariyle LYS'nin yüzde 70'e varan bir etkisi söz konusu. Bu bakımdan adayların LYS üzerine daha fazla eğilmeleri ve önemsemeleri son derece önemli. Üniversite puanlarının hesaplanmasında bir diğer önemli faktör de Ağırlıklı Orta Öğretim Başarı Puanı (AOBP) olarak bilinen ve kısaca 'okul etkisi' adıyla özetleyebileceğimiz puanlama sistemiydi. Ancak ÖSYM'nin 30 Mayıs'ta yaptığı duyuruyla, okul etkisinin kaldırıldığını ve uygulamanın da önümüzdeki LYS için geçerli olacağını öğrendik. Elbette maç devam ederken yapılan böylesi değişiklik, 16 Haziran'da sınava girecek adaylarla beraber toplamda 1.8 milyon adayı yakından ilgilendiriyor. Zira rehberlik uzmanlarına göre 'anlaşılır' olan bu değişiklik, en azından bu sınavdan itibaren uygulamaya sokulabilir ve bu yıl sınava girecek öğrenciler, son dakikada puan hesaplamalarını yeniden gözden geçirmek durumunda kalmazlardı. Yazı dizimizde, AOBP'de olduğu gibi yapılan son değişikliklerin yanı sıra, rehberlik noktasında öğrencilerin dikkat etmesi gereken noktaların altını çiziyoruz. Geçtiğimiz yılın LYS şampiyonlarının sınavlara nasıl hazırlandığını ve son dakika tü-yolarını aktarıyoruz. En önemlisi de 'ortalama düzeyde' bir adayın yaptığı yanlışlara dair ilginç istatistiklerden oluşan tespitleri dikkatinize sunu-yoruz. Test çözme stratejileri, uzmanlarında LYS taktiklerini yine bu yazı dizisinde okuma fırsatı bulacaksınız. Tüm adaylara şimdiden başarılar...
LYS'ye günler kala 'Sınava Doğru' LYS'nin röntgenini çekti. Uzmanlara göre, bu sınavın favori adayları, öğrendiği bilgileri yorumlayabilme becerisini kazanan adaylardan çıkacak. LYS, ezberden çok bilgi içerikli sorulardan oluşacak. Ezber bilgisi ise bazı yazar isimlerinin sorulduğu sorularda ve gerekli olacak. Soru profilleri tüm adayların yapabileceği düzeyde olacak. Klasik sınavların 'yüzde 10 çok kolay, yüzde 10 kolay, yüzde 40 normal, yüzde 10 zor ve yüzde 20 çok zor' mantığı LYS için de geçerli olacak. Sorular lise müfredatından gelecek. Kültür Akademi Rehberlik Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı Fatih Yılmaz'a göre, adaylar açısından 'sürpriz' olarak çıkacak sorular, öğretmenler tarafından anlatılmayan ya da 'üstünkörü' geçilen konulardan oluşacak.
871 BİN 313 ADAY TER DÖKECEK
LYS'ye sınavlarına toplam 871 bin 313 aday katılacak. Toplam 6 ayrı oturumda yapılacak sınavlarda 666 bin 163 adayla en fazla katılım Edebiyat-Coğrafya alanında yapılacak olan LYS-3'te, en düşük katılım ise 49 bin 543 adayın katılacağı LYS-5 Yabancı Dil sınavında gerçekleşti. Alanlara göre aday sayısı ise şöyle: LYS-1: Matematik: 619 bin 133, LYS-2: Fen Bilimleri: 308 bin 702, LYS-3: Edebiyat-Coğrafya: 666 bin 163, LYS-4: Sosyal Bilimler: 385 bin 659, LYS-5: Yabancı Dil: 49 bin 543
HANGİ TESTLER CEVAPLANACAK
Aday matematik grubu olarak bilinen 'MF1-MF2-MF3 YA DA MF4' puan türlerinden bir programA yerleşmek istiyorsa, Matematik ve Geometri testlerini kapsayan 'LYS-1' sınavı ile Fizik, Kimya, Biyoloji testlerini kapsayan (Fen Grubu) 'LYS-2' sınavlarındaki testleri çözecek. TM ya da 'eşit ağırlık' olarak bilinen TM Grubu'ndan (TM1-TM2-TM3) sınava girip, bu puanlarla bir programa yerleşmek isteyen adaylar ise Matematik, Geometri'yi kapsayan 'LYS1' ve Edebiyat Coğrafya'yı kapsayan LY-3'teki testleri çözmek zorunda. Sözel içerikli "TS1-TS2" grubunu tercih eden öğrenciler de 'LYS3' ve 'LYS4' sınavlarına katılarak Edebiyat ve Coğrafya testleri çözmesi gerekiyor. İngilizce Almanca, Fransızca gibi dil bölümünü tercih edecek adaylar, sadece 'LYS5' sınavındaki dil testlerini çözebilecek.
BİRİ BİTMEDEN DİĞERİNE GEÇİŞ YOK
LYS'de Türkçe, Matematik, Fizik ve Kimya gibi her ders için ÖSYM'nin belirlediği sürede sorular çözülecek. Örneğin bir aday fizik testinde verilen 45 dakikanın hepsinin kullanacak. Soruları erken bitirse bile kimya testine geçemeyecek. Fizik testine ayrılan sürenin tamamlanmasının ardından her adaya aynı anda kimya testi dağıtılacak. Soru kitapçıkları ayrı cevap kağıtları ortak olacak.
LYS'NİN ETKİSİ YÜZDE 70
Bilindiği gibi üniversiteye hazırlıkta sistem gereği YGS ve LYS olmak üzere iki basamaklı sınav uygulanıyor. Yerleştirmede ise iki sınavda elde edilecek sonuçlar kullanılıyor. Bu ölçme ve değerlendirme sisteminde ilk sınav YGS'nin etkisi yüzde 28 ile 32 arasında değişirken, yerleştirmede en büyük pay sahibi LYS olacak. Dolayısıyla YGS'den düşük puan almasına rağmen barajı geçen adaylar, LYS'deki performanslarıyla durumu avantaja çevirebilirler.
Son dakika değişikliği iyi olmadı
FEM Dershanesi Rehberlik uzmanı Faruk Ardıç:Yapılan değişiklik bireysel başarıyı öne çıkarıyor. Okulların etkisinin azaltılması, Fen Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi gibi başarılı olan, seçilerek gelinen okullara olan isteği azaltabilecektir. Başarısı yüksek olan Fen Lisesi, Sosyal Bilimler gibi okullar eğitim sistemimiz için bir kazanımdı. Diğer nokta ise bu değişikliğin sınavlardan sonra yapılması pedagoji açısından daha uygun olacaktı. Özellikle hedefli olan öğrenciler süreçten olumsuz etkilenecekler. Sınav öncesi yapılan değişiklik öğrencilerin motivasyonunu düşürecektir. Diğer yandan bu değişiklik, öğretmenlerin verdiği notun değerini oldukça yükseltti. Not kaygısını daha fazla hissedecek öğrenci, sınavlarını daha ciddiye alacak. Ancak not dağıtımı konusunda muhtemel istismara da dikkat edilmesi gerekiyor. Zira, verilen notların öğrenci başarısını yükseltmek için kullanılması, bazı şüpheleri de beraberinde getirecektir.
Hesap kitap değişti
Sınava günler kala, ÖSYM'den son dakika sürprizi geldi. ÖSYM'nin yayımladığı kılavuza göre artık yerleştirme puanı hesabında okulların başarısı dikkate alınmayacak. Üniversite yerleştirme puanlarında uygulanan hesaplanmasında kullanılan, Ağırlıklı Orta Öğretim Başarı Puanı (AOBP) yerine Orta Öğretim Başarı Puanı (OBP) uygulanacak. 30 Mayıs'ta 2012 ÖSYS Kılavuzu'nun yeniden düzenlenerek yayımlandığını belirten ÖSYM, değişikliğin, ilgili kanunun Resmi Gazete'de yayımlanması sonrasında 'zorunlu olarak' yapıldığını duyurdu. Değişiklikle birlikte Fen Liseleri ve Anadolu Liseleri gibi yüksek puanlı ortalamaya sahip okullarla, meslek liseleri ya da genel liselerin okul başarı etkisi eşitlenmiş oldu.
FERDİ BAŞARI DİKKATE ALINACAK
ÖSYM eğitim sistemini 4+4+4 şeklinde değiştiren 6287 sayılı kanunda yer alan ve yükseköğretime yerleştirme puanlarının hesaplanmasında değişiklik getiren düzenlemeye göre yeni kılavuz yayımladı. Yeni kılavuza göre daha önce okul başarısını öğrenci notuna yansıtan Orta Öğretim Başarı Puanı da (OBP) kaldırılmış oldu. Yeni kılavuza göre öğrencilerin not hesaplamasında 16 Haziran'daki LYS'de de uygulanmak üzere sadece okuldaki ferdi başarısına göre yani Orta Öğretim Başarı Puanı'na göre (OBP) belirlenecek. Yeni hesaplama sistemi bu yıl YGS'ye giren ve 16 Haziran'dan itibaren yapılacak LYS'ye katılacak öğrencileri etkiliyor. Öğrencinin bireysel başarısını dikkate alan sistemde, öğretmenin vereceği not daha değerli hale gelecek. Diploma derecesi yüksek olan öğrenciye daha fazla puan verilecek. Düzenleme bireysel başarıyı ön plana çıkarmayı amaçlasa da, sınava günler kala uygulamaya girmesi, öğrencilerin hesaplarını da bozmuş oldu.
HER ADAYIN KATSAYISI 0.12
Yapılan yasal düzenlemelerle sonrasında yayınlanan 2012 ÖSYS Kılavuzu'na göre OBP', en büyüğü 500, en küçüğü 250 olacak şekilde hesaplanacak. Yerleştirme puanları hesaplanırken hangi alandan mezun olduğuna bakılmaksızın tüm adayların OBP'si 0.12 katsayısı ile çarpılacak. En düşük diploma notu 250, en yüksek 500 puan olduğundan hareketle, yeni düzenlemeyle diploma notu 500 olan öğrenci üniversite puanına OBP ek 60 puan eklenmiş olacak. En düşük diploma notu olan 250'ye ulaşan öğrencinin OBP'si ise 30 olacak. Meslek liselerinden ve Anadolu Öğretmen Liselerinden mezun olacaklar ve olanlar için bazı bölümleri tercih ettiklerinde uygulanan ek puan bu sene de devam edecek. Önümüzdeki yıl ek puan uygulaması da kaldırılacak. Yeni düzenlemede formül şöyle olacak OBP: 250-500 x 0.12 = En az 30 puan - en fazla 60 puan
Uygulamada görülen bir başka sıkıntı okul birincilerinin OBP'siyle ilgili. Kılavuzda 50'nin altında nota sahip adayların diploma notlarının 50 olarak hesaplanacağı bilgisi bulunmasına karşın, 100'ün altında diploma notu olan okul birincilerinin durumu hakkında bilgi verilmiyor. Çoğu okulda, okul birincilerinin diploma notunun 100 tam puan olmadığını söyleyen Rehberlik Uzmanı Hakan Baykal, yayınlanan yeni kılavuzdaki bilgilere göre 100 tam puanlı olmayan öğrenciye OBP'den 500 tam puan gelip gelmeyeceği konusunda belirsizlik bulunduğunu belirterek, bu konun aydınlatılması gerektiğini söyledi.
Kayıp 15 puana kadar çıkabilir
Sürat Yayın Grubu Rehberlik Yayın Yönetmeni Hakan Baykal:Bu uygulamada özellikle başarılı okulların düşük diploma notlu öğrencileri büyük mağduriyet yaşayacaktır. Okulun öğrencinin başarısını artıran kaldıraç özelliği ortadan kaldırıldı. Bu okullardaki bazı öğrencilerin kaybı eski sistemle kıyaslandığında 15 puana kadar çıkabilir. Eşitliği sağlayalım derken adalet mekanizması zafiyete uğratılmıştır. En düşük OBP ile en yüksek OBP arasındaki farkın azaltılması (250-500) bu problemi çözen bir uygulama değildir. Zamanlama açısından bir problemin olduğu gayet açık. Düzenleme, önümüzdeki LYS öncesinde değil de önümüzdeki yıldan itibaren uygulanmak üzere yapılabilirdi.
Avantajı da var dezavantajı da
Final Eğitim Kurumları Rehberlik Koordinatörü Celil Vardar:"Yeni düzenlemeyle yüksek puanlı ortalamaya sahip olan okullarda, diploma notu ortalama ya da ortalamanın altında olan öğrenciler yeni uygulamadan olumsuz etkilenecek. Zira okulun ortalama başarı puanından almaları gereken not daha düşük kalacak. Buna karşın sınav puanı yüksek olmayan ortalamaya sahip vasat okullardaki öğrenciler düzenlemeden etkilenmeyecek. Yüksek olmayan ortalamaya sahip okullardaki vasat bir öğrenci için kayıp da yok kazanç da yok. Anadolu Lisesi'nde okuyan başarılı bir öğrenci için kayıp yaşanabilecek. Çünkü katsayıdan dolayı aldığı okul notu şimdi düşüyor. Ancak düz lise ya da meslek lisesindeki başarılı öğrenci için bu bir avantaj olacaktır"
SBS'de başarı için altın kurallar
İlköğretim 8. öğrencileri bu hafta sonu Seviye Belirleme Sınavı'na (SBS) girecek. İyi bir lisede eğitim almayı hedefleyen öğrencilere sınavla ilgili bazı uyarı ve öneriler:
Sınav gününe kadar:
Konu tekrarına önem vermelisiniz.
Sınavdan önce sağlığınıza, sakatlanmamaya dikkat etmelisiniz.
Moralinizi bozacak, sizi gerilime sokacak olaylardan uzak durmalısınız.
Sınav salonunuzu önceden görmeniz faydalı olacaktır.
Sınav gecesi ve sabahı:
Gece iyi uyumalısınız. 10.30-11.00 civarında yatağın yolunu tutmalısınız.
Midenizi bozabilecek, ağır gelebilecek yemekler yememelisiniz.
Mutlaka kahvaltı yapmalısınız.
Evden çıkarken veya sınava girmeden tuvalet gibi ihtiyaçlarınızı mutlaka gidermelisiniz.
Rahat edebileceğiniz kıyafetler giymeli; sıkan, terleten kıyafetler giymemelisiniz.
Sınav anında:
Sınav sorularını çözmeye alıştığınız tarzda başlamalısınız.
En iyi bildiğiniz dersten başlayabilirsiniz.
Sınavda zamana karşı yarıştığınızı aklınızdan çıkarmamalısınız.
Çözemediğiniz soruların yanına soru işareti (?) koyarak bu soruları geçmelisiniz.
Altı çizili ve olumsuz ifadelere (çıkarılamaz, değildir vb.) dikkat etmelisiniz.
Kaydırma yapmamak için, soru numarasına ve cevap seçeneğine işaretleme sırasında azami dikkat etmelisiniz.
Sınavdan erken çıkmak marifet değildir, sınav süresini sonuna kadar ve en iyi şekilde değerlendirmelisiniz