Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani,Soçi'de Sanatoryum Rus'ta Suriye konulu üçlü zirvenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, "2254 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararında tanımlandığı üzere, Suriye halkının öncülüğünde ve sahipliğinde yürütülecek kapsayıcı, özgür, adil ve şeffaf bir siyasi sürecin hayata geçirilmesine yardımcı olmak hususunda görüş birliğine varmış bulunuyoruz." dedi.
"Başarı tarafların tutumuna bağlı"
Ortak açıklamanın, iş birliğinin esaslarını yansıtan ilk adım olduğuna işaret eden Erdoğan, "Ancak bu çabanın başarısı başta rejim ve muhalefet olmak üzere tarafların tutumuna bağlıdır. Bu süreçte ayrıca üç garantör ülkenin bugüne kadar ortaya koydukları karşılıklı hassasiyetlere saygı ve uzlaşı anlayışını sürdürmeleri kritik oynayacaktır." dedi.
"Eli kanlı çeteyi meşru aktör olarak göremeyiz"
Erdoğan, şöyle devam etti:
Bu bağlamda Suriye'nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğüyle, ülkemizin milli güvenliğine kasteden terörist unsurların süreçten dışlanması, Türkiye olarak önceliklerimiz arasında yer almaya devam edecektir. Milli güvenliğimize kasteden bir terör örgütüyle aynı çatı altında olmamızı, aynı platformda yer almamızı bizden kimse beklememelidir. Suriye'nin toprak bütünlüğüne ve siyasi birliğine bağlılığımızı ifade ediyorsak, bu ülkeyi bölmeye çalışan eli kanlı bir çeteyi meşru bir aktör olarak göremeyiz."
"Her türlü adımı gözden geçirdik"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ve Ruhani ile gerçekleştirdikleri istişarede ayrıca Suriye'de güven artırıcı önlemlerin hayata geçirilmesinin önemini vurguladıklarına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Bu önlemlerin kademeli olarak devreye sokulması amacıyla insani yardımların ihtiyaç sahiplerine engelsiz ve kesintisiz ulaştırılması, ayrıca tutukluların karşılıklı salıverilmesi dahil atılabilecek her türlü adımı gözden geçirdik. Tabii bugün vardığımız noktanın özellikle Suriye'nin barış ve istikrara yeniden kavuşması ve halkın acılarının dindirilmesi için bir umut ışığı teşkil edeceğine inanıyorum. Tabii İdlib sorununun çözülmesi, Afrin’deki olumsuzlukların giderilmesi inanıyorum ki Suriye sürecindeki bu olumlu gelişmelerin önemli atlama taşları olacaktır. Ülkelerimiz arasındaki bu verimli iş birliğinin tüm bölgeye olumlu etki yapmasını, bölgedeki gerginlikleri ve mezhebi ayrışma riskini azaltmasını ümit ediyorum. Uluslararası toplumun tüm sorumlu üyelerini çabalarımızı desteklemeye davet ediyorum."
Putin: Suriye Ulusal Diyalog Kongresi düzenlenecek
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Ruhani’ye gerçekleştirilen yapıcı istişareler için teşekkür etti.
Türkiye, Rusya ve İran arasında Suriye krizinin çözümüne yönelik ortak bir metnin imzalandığını aktaran Putin, “Söz konusu metinle, üç garantör ülke arasında Suriye’de atılacak adımlar belirleniyor.” diye konuştu.
Üçlü zirvede, Suriye’nin sosyal ve ekonomik açıdan yeniden inşasının da ele alındığına işaret eden Putin, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Türk ve İranlı liderlerin, Suriye krizinin çözümüne ilişkin Suriye Ulusal Diyalog Kongresi fikrini olumlu karşılamış olmalarını memnuniyetle ifade etmek istiyorum. Türkiye, İran ve Rusya, Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin yapılması konusunda mutabık kalmıştır. Ülkelerimizin dışişleri, savunma bakanlıkları ve diğer gerekli kurumlarına, Soçi’de yapılacak bu kongrenin tarihinin ve yapısının şekillendirilmesi için talimat verildi.”
Ruhani: Önemli sürecin ilk adımı
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de Soçi Zirvesi'nin krizin sonlanması için önemli bir adım olduğunu belirtti.
Türkiye, İran ve Rusya'nın garantörlüğünde başlayan Astana görüşmelerinin üzerinden henüz bir yıl geçmemesine rağmen önemli adımlar atıldığını kaydeden Ruhani, "Üç ülkenin de Suriye’nin toprak bütünlüğü, bağımsızlığı ve birliği konusunda aynı fikirde olduğunu, Suriye’de barış ve istikrarın sağlanması için yakın bir işbirliği içinde olduğunu görmekten memnuniyet duyuyoruz.” dedi.
Ruhani, Suriye hükümetinin resmi davetine binaen bölgede bulunduklarını savundu.
Soçi Zirvesi’nin, Suriyeli grupların kendi aralarında yapacakları görüşmelerin başlangıcı olduğunu belirten Ruhani, “DEAŞ’ın yenilgisi bizi bölgede oluşacak diğer terör gruplarına karşı gafil hale getirmemeli. Bu amaçla, Suriye halkına terörün kökünün tamamen ülkelerinden temizlenmesi için yardım etmeye devam etmeliyiz. ” şeklinde konuştu.
Ruhani, Suriye devletinin toprak bütünlüğüne saygının terörle mücadelenin olmazsa olmaz parçası olduğunu ifade ederek, “Suriye’nin meşru hükümetinin rızası olmadan herhangi bir yabancı gücün ülkede bulunmasının gerekçesi yok. Suriye halkı, dış güçlerin içişlerine karışmalarına izin vermeyecektir ve toprak bütünlüklerini tehdit eden her türlü adıma karşı duracaklardır.” ifadelerini kullandı.
Suriye’nin yeniden imarı ve insani yardımların bölge halkına bir an önce ulaştırılması için ortak uluslararası çabanın şart olduğunu kaydeden Ruhani, “Bugünkü toplantımız, bu önemli sürecin başlangıcının ilk adımı oldu. 11 aylık çabalarımız, çözümün ancak ortak siyasi çabalarla mümkün olduğunu gösterdi ve bu çabalar bölgedeki çatışmaların durdurulmasını sağladı.” dedi.
Muhabir: Enes Kaplan-Emre Gürkan Abay-Murat Karadağ