Emekli olmak için şartlardan birisi de yaş. Bu yaşın tespitinde kafalar karışıyor. Özellikle mahkemeyle yaşını değiştirenler erken emekli olabilecek mi? İşte soruların cevapları...
Soru: 1988 doğumluyum. İlk kez 2009 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladım. Yaşım mahkeme tarafından 3 yaş büyütüldü ve nüfus kayıtlarında görünen doğum yılım 1985 oldu. Hangi yaşım geçerli? (ismi saklı)
Cevap: Emeklilik için gerekli koşulları yaş, sigortalılık süresi ve prim gün sayısı olarak özetlersek, yaşlılık sigortasından aylık bağlanması için 5510 sayılı Kanunda yer alan şartlardan birinin de belli bir yaşı doldurmak olduğu açıktır.
- İş kazasıyla meslek hastalığı halinde, hak sahiplerine bağlanacak gelirlerin hesabında, nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri,
- Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilişkin yaş ile ilgili hükümlerin uygulanmasında, sigortalıların ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi oldukları tarihte, nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri,
- Ölüm sigortasında hak sahibi çocukların yaş hesabında, sigortalının Kanuna veya mülga kanunlar kapsamında ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olduğu tarihte, nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri, sigortalının çalışmaya başlamasından sonra doğan çocukların ise nüfus kütüğüne ilk yazılan doğum tarihleri, esas alınır.
Sigortalıların, iş kazası geçirdiği, meslek hastalığının tespit edildiği veya ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına tabi olduğu tarihten sonra kesinleşen mahkeme kararlarındaki yaş değişiklikleri aylık bağlama işlemlerinde dikkate alınmaz.
Bu açıklamalara göre;
Emekli olurken 15.01.2009 tarihinde nüfus kayıtlarınızda hangi tarih doğum tarihi olarak görünüyorsa, o tarih esas alınacaktır ki bu durumda emeklilik aşamasında 23.08.1985 tarihinin doğum tarihi olarak esas alınacağını söyleyebiliriz..
MEMURLAR İZİNDE ÇALIŞABİLİR Mİ?
Soru:- Bir kamu kuruluşunda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi çalışmakta iken doğum yaptım ve iki yıl aylıksız izne ayrıldım. Şu anda bu iznimin bitmesine 8 ay kaldı. Bu süreçte ekonomik sıkıntılar yaşadığımız için bir emlak ofisinde part time çalışmak istiyorum. Bu şekilde çalışırsam sigortalı olmam gerekir mi? E. A.
Cevap: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre kadın memura; doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı hafta süreyle analık izni verilir. Ayrıca doğum yapan memura bu izin sürelerinden sonra istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilmesi mümkündür. SGK'nın sigortalılık işlemlerini belirleyen 2013/11 sayılı Genelgesine göre ise, 5510 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılardan 657 sayılı Kanun ve ilgili personel mevzuatı gereğince ücretsiz izne ayrılanların kadroları ile ilişikleri devam ettiğinden, bu sürelerde Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (b) bendi, 506 sayılı Kanunun geçici 20'nci maddesi kapsamında zorunlu sigortalı ya da isteğe bağlı sigortalılık kapsamında sigortalı sayılmalarına ve prim ödemelerine imkan bulunmamaktadır. Dolayısıyla aylıksız izinde iken 5510 sayılı Kanunun 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olarak, yani hizmet akdi ile bir işveren yanında çalışmanız halinde, SGK'ya bildirilmiş olsanız bile, memuriyetteki kadronuz ile ilişiğiniz devam ettiğinden, hizmet akdine tabi bir çalışan olarak sigortalılığınızın geçerli sayılması mümkün bulunmamaktadır.
ASKER AİLESİNE SAĞLIK HİZMETİ
Soru:Yakın zamanda er olarak askere gideceğim. Evimizde tek çalışan bendim ve askerlik için işten ayrılmam gerekecek. Benim yokluğunda annemin ve babamın sağlık güvencelerinin kalmayacağından endişe ediyorum. Annemin ve babamın sürekli tedaviyi gerektiren rahatsızlıkları var. Benim askerde olduğum dönemde sağlık güvenceleri için ne yapılması gerekiyor? Serkan YILMAZ
Cevap: 5510 sayılı Kanun'da yapılan değişiklikle askerlik hizmetlerini er ve erbaş olarak yapmakta olanların askere sevk tarihi ile terhis tarihi arasında, primleri ilgili kamu idaresi tarafından karşılanmak suretiyle genel sağlık sigortalısı sayılması sağlanmıştır.
Bu kapsamda, askerlik hizmeti için silah altına alınan kişiler, anne ve babalarına bakmakla yükümlü iseler askerlik süresince anne ve baba, bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatıyla genel sağlık sigortalısı olurlar. Böylece tedavileri herhangi bir kesintiye uğramadan sağlık sigortası yardımlarından yararlanabilirler.
Askere giden çocuğun genel sağlık sigortalısı sayılacağı dönemlerin askere sevk tarihi ile terhis tarihi arasını kapsayacağını, ayrıca bu haktan, yedek subay öğrencileri ve adaylarının askere sevk tarihi ile yedek subay nasıp tarihi arasında, askeri öğrenci adayları ile jandarma ve sahil güvenlik akademisi öğrenci adaylarının ise intibak eğitimine başladıkları tarih ile yemin ettikleri tarih arasında yararlanabileceklerini belirtelim.
Faruk Erdem
Kaynak : Yeni Asır