Doğalgaz ve elektrik fiyatlarına Nisan ayı başından itibaren gelen zammın ardından piyasaları ‘elektrikte ikinci zam dalgası’ endişesi sardı. Doğalgaz fiyatlarına bu ayın başından geçerli olacak şekilde yapılan yüzde 18.72’lik zam Türkiye Elektrik Ticaret A.Ş.’nin (TETAŞ) maliyetleri üzerinde baskı oluşturacağı için, EPDK’nın elektrik fiyatlarını yeniden gözden geçireceği Temmuz ayında elektrik fiyatlarında yeni bir zammı getirebilecek. Elektrik fiyatlarına son olarak 1 Nisan’dan geçerli olmak üzere ortalama yüzde 8.1’lik zam yapıldı. Elektrik Üreticileri Derneği Başkanı Önder Karaduman, “Elektriğe yapılan bu zam oranı bence yeterli olmayacaktır. Normalde yapılması gereken zam oranı yüzde 14-15 civarındaydı. Ama bunun yüksek olacağını düşündüler. Fiyatları kışa doğru tekrar artırmak durumunda kalacaklar” dedi. Türkiye’de kurulu gücü 16.000 MW’ın üzerinde doğalgaz santrali bulunduğunu ifade eden Karaduman, “Üretilen elektriğin yüzde 51’i doğalgazdan üretiliyor. EPDK tarafından verilen 30.000 MW’lık doğalgaz santrali lisansı bulunuyor. Ayrıca İran ve Suriye’ye yaptırımlar nedeniyle de doğalgaz alımı konusunda sıkıntılar yaşayabiliriz. Öyle olursa LNG alımına yönelebiliriz ki LNG fiyatları daha yüksek” diye konuştu.
Yüzde 5 zam gelebilir
Elektriğe yapılan zam ile doğalgaza gelen zam arasında bir bağlantı bulunmadığını, daha önce kurdaki artışın etkisiyle elektrik fiyatlarının artırıldığını kaydeden bir yatırımcı, “Doğalgaza gelen son zammın elektrik fiyatlarına etkisini Temmuz’da göreceğiz. Bu da yüzde 5 civarında olabilir” dedi ve ekledi: “Doğalgaz santrallerinin çoğu ürettiği elektriği ikili anlaşmalarla satıyor. Bu yapılan ikili anlaşmalarda da doğalgaz maliyetlerinde ortaya çıkan artışların elektrik fiyatlarına yansıtılacağı ile ilgili maddeler bulunuyor. Dolayısıyla elektriğe doğalgaza göre daha düşük oranlı zam yapılmış olması doğalgaz santrallerini zorlamaz. Bugün halen doğalgazdan elektrik üretiminin maliyeti kWh başına ortalama 10 sent. Makul bir kâr konulduğunda bu fiyat 12-13 sent. Yenilenebilir enerjiye verilen destek ise kWh başına 7.3 sent. Bu da çelişkili bir durum.”
Sayın Kılıçdaroğlu ABD’den ucuz gaz getirsin, kullanalım
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Türkiye’nin dünyanın en pahalı doğalgazını kullandığı eleştirisine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’dan yanıt geldi. Kılıçdaroğlu’nun son doğalgaz zammının ardından yaptığı değerlendirmelerin gerçek dışı olduğunu söyleyen Bakan Yıldız, “Elimizdeki veriler bizim Avrupa’daki en ucuz doğalgazı kullandığımızı gösteriyor” dedi. AK Parti Genel Merkezi’nde düzenlenen AK Parti Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı’na gelişinde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Yıldız, sadece ABD’deki fiyatların daha düşük olduğunu söyledi.
Petrol 197 ülkede aynı
Elindeki tabloları CHP Lideri’ne de göndereceğini belirten Enerji Bakanı, “Eğer Sayın Kılıçdaroğlu bize ABD’den ucuz gaz getiriyorsa kendilerine o ucuz gazı alacağımızı ve bunu kullanacağımızı taahhüt edeceğimizi söylüyorum. Getiremezse kamuoyunu aldatmaktan dolayı da kalkıp açıklamalarını yapsın ve ‘Ben mahcup oldum’ demesini bekliyorum” diye konuştu. Doğalgaza 1 Nisan’dan itibaren yüzde 19’a yakın zam yapılmıştı.
Bakan Yıldız, dünyada ham petrol fiyatlarının 197 ülkede aynı olduğunu belirterek, şöyle konuştu: ”Fakat doğalgazın fiyatı dünyada 4 ana eksende oluşmaktadır. Amerika, Akdeniz, Uzakdoğu ve Japonya ile Kuzey Deniz’de oluşan fiyatlar. 4 fiyat da birbirinden ayrıdır. Amerika’da hemen hemen bizim yarı fiyatımıza, Japonya’da ise bizim 1.5 katımıza doğalgaz kullanılmaktadır. Akdeniz havzasındaki fiyatlara baktığınızda bırakın bizim Avrupa’daki en ucuz doğalgazı kullandığımızı gösteriyor, bunun tablolarını kendilerine istemese de göndereceğim.”
Enerji şirketleri: Bizi negatif etkilemez
Türkiye’nin en büyük serbest üreticilerinden biri olan Aksa Enerji’nin Yönetim Kurulu Başkanı Cemil Kazancı ise Reuters’a yaptığı açıklamada, doğalgaz santrallerindeki elektrik üretimi ve satışı ile alakalı negatif bir etki beklemediğini ifade ederek, “Elektriğe ve doğalgaza gelen zamların bize negatif bir etkisi olmaz. Çünkü biz ürettiğimiz elektriği ikili anlaşmalarla satıyoruz. Doğalgaza gelen zamların da elektrik maliyetlerine yansıtılacağını ikili anlaşmalarımızda belirtiyoruz. Bu açıdan bakıldığında bizim için negatif bir etki söz konusu değil. Biz hedeflediğimiz EBITDA rakamlarına yine ulaşabilecek durumdayız” dedi.
Yeni yatırımcıları zorlar
Zorlu Enerji Grup Başkanı Murat Sungur Bursa da, “Yapılan bu zamların mevcut üreticiler üzerinde çok negatif etkileri olacağı kanaatinde değilim. Çünkü ikili anlaşmalarda bu zammın yansıtılacağı belirtilmiştir. Ama bu doğalgaz zammı oranında olmaz da onun belli bir oranında artırıma gidilir” dedi. Bursa, zammın asıl etkisini yeni doğalgaz santrali kurmak için yola çıkan yatırımcıların göreceğini ifade ederek, “Özellikle finans bulmaya çalışırken önlerine yeni sorunlar çıkabilecek ve konunun tekrar düşünülmesine neden olacaktır” dedi.
Fiyatlar 3 ayda bir gözden geçiriliyor
Petrol ve döviz kurundaki değişime bağlı olarak Botaş doğalgaz fiyatlarını her ay, EPDK ise elektrik fiyatlarını her 3 ayda bir gözden geçiriyor. Sektör yetkililerinin verdiği bilgilere göre, 2011 yılında elektriğin yüzde 27’si yap-işlet ve yap-işlet-devret santrallerinde üretildi ve bunların çoğu doğalgaz santrali. Bu santrallerden üretilen elektrikte doğalgaz maliyeti aynen yansıtılması gerekiyor ve bu durum da kanunu gereği yılı kârsız ve zararsız kapatmak durumunda olan TETAŞ üzerinde yeni bir zam baskısı oluşturuyor
Vatan