Eğitimde Cinsiyet Eşitsizliği Ortadan Kaldırılmalı, Okula Erişim Kolaylaşmalı

Şebnem ARAT-Hürriyet

Günümüzde birçok çocuk çeşitli nedenlerden dolayı eğitim hakkından yoksun bırakılıyor.
Çocuklar okula gitmek yerine çalıştırılıyor. Sokaklarda su, mendil satıyor, ayakkabı boyuyor, ağır işlerde çalıştırılıyor.
Bunun dışında hala bazı köylerde ya okul yok, ya da okul sayısı yeterli değil Bu nedenlerden dolayı çocuklar okula gidemiyor ya da kalabalık sınıflarda yetersiz bir eğitim alıyor.
Bir de bunlar yetmiyormuş gibi kız çocukları okula gönderilmiyor. Bugün bile milyonlarca kız çocuğu hiç okula gitmiyor, eğitimini tamamlayamıyor. Kız çocuklarının eğitim hakkı ellerinden almıyor.
Durum böyle olunca da kızların cinsel sömürü, şiddet ve istismar riskleri de yükseliyor. Oysa bir kız çocuğu eğitmek, ailenin bütününü eğitmek anlamına geliyor. Bugüne kadar yapılan çoğu araştırma, kalkınma için kız çocukların eğitiminden daha etkili başka bir araç olmadığım gösteriyor.
Dünya Çocuk Hakları Günü için çocuğun eğitim hakkının nasıl yeterli ve doğru kullanılacağını ele alan eğitimciler, eğitimde fırsat eşitliğinin güçlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Çocukların daha iyi bir geleceğe sahip olmaları için ter döken vakıf ve dernek yetkililerinden çocukların eğitimine yönelik görüşler aldık.

3 Çocuktan Biri Okul Öncesi Eğitimi Alabiliyor
Çocuk Vakfı Başkanı Mustafa Ruhi Şirin: Cumhuriyet Dönemi'nin en önemli eğitim başarısı okuma-yazma öğretimi alanında. Buna karşılık, Türkiye nitelikli eğitimden yararlanmada fırsat eşitliğini sağlayamamış bir ülke. Hala üç çocuktan biri okul öncesi eğitimi alabiliyor. Yetenek ve zekâ grupları dikkate alınmadan sürdürülen eğitim sistemi karışmış durumda. Türk millî eğitim sistemi çözüm ile çözümsüzlük arasında belirsizliğe itildi. Şu bir gerçek ki eğitim uygulamaları çocukları, öğretmenleri, velileri, okulu ve toplumu yordu. Bunun nedeni ise çok açık. Mevcut eğitim programı yeni dünyanın eğitim ihtiyaçlarım karşılayamıyor.

Kız Çocuklarını Kurban Etmek İstemiyoruz
UNICEF Türkiye Milli Komite Başkanı Prof. Talât Halman: Eğitime yepyeni bir kavram girdi. Adı 'Telafi eğitimi'. Birleşmiş Milletler'in Binyıl Kalkınma Hedefleri arasında olan ve 2015 yılına kadar erişmek istediği bu hedef, dünyada bütün çocukların temel eğitimlerini sonuna kadar yapabilmelerini sağlamayı amaçlıyor. Türkiye'de hiç okula başlamamış ya da okulu terk etmek zorunda kalmış on binlerce çocuk var. Telafi eğitimi bu nedenle başlatıldı. Burada yapılmak istenen, 81 ilde okul dışı kalmış 10-14 yaş arası kız ve erkek çocuklarım hızlandırılmış eğitimle akranlarının seviyesine getirmek.
UNICEF'in eğitim alanında birçok çalışması oldu. Okul öncesi eğitimin güçlendirilmesine yönelik olarak MEB ve ortaklarıyla iş birliği yapıyoruz. Çocuk yetiştirme eğitimi programlarım destekliyoruz. 60-72 aylık çocuk grubunda okul öncesi eğitimin kapsamı 2008-09 döneminde net okullulaşma oram yüzde 50'ye ulaştı. UNICEF ve MEB, 2014 yılma kadar kapsamın 60-72 ay yaş grubunda yüzde 100'e, 36-72 ay yaş grubunda da yüzde 50'ye ulaşması için projeler hazırladı. Bunun yanı sıra ilköğretime erişimin arttırılmasına ve cinsiyet eşitsizliğinin azaltılmasına yönelik de çalışıyoruz. Dikkate değer sayıda çocuk (özellikle kızlar) okulu terk etmekte ya da ortaöğretime geçiş yapamamakta. İlköğretim dışında kalan yüzde 1 'lik çocuğun okullaşması ve böylece sekiz yıllık temel eğitimde yüzde 100 oranına ulaşılması ve cinsiyet eşitliğinin sağlanması için çabalarımız sürüyor. UNICEF, 2011-2015 yıllan arasında eğitime yönelik birçok çalışma yapacak. Dezavantajlı illerde okul öncesi eğitim hizmetlerinin yaygınlaştırılmasını sağlayacağız ve eğitimdeki eşitsizlikleri azaltacağız. Çocuklarımızı karanlıktan kurtarmak istiyoruz. Biliyoruz ki Türkiye'de aydınlama ancak çocuklarımızın okumasıyla mümkün. Özellikle kız çocuklarımızı kurban etmek istemiyoruz.

Çocuk Haklarını Olumsuz Etkileyen Ciddi Sorunlar Var
Çağdaş Yaşamı Destekleme Demeği Çankaya Şube Başkanı Bülent İlik: Çocuk Haklan Sözleşmesi, çocukların eğitim hakkını tanımlarken eğitimin okul öncesinden başlayarak, yüksek öğretime kadar fırsat eşitliği çerçevesinde ele alınmasını sağlıyor.
Eğitim hakkını uygulama açısından okullaşma oranının yükselmesi ve temel eğitimin parasız olması çok önemli. Türkiye'ye bakacak olursak 8 yıllık zorunlu eğitime geçişle birlikte ilköğretimde yüzde 97'lik bir oran yakaladık.
Ama sorun ilköğretim sonunda oranın yüzde 53'e, yükseköğretimde ise yüzde 19'a düşmesi.
Okullaşmada temel eğitim sonrası AB ortalaması genel orta eğitim oranı yüzde 46, mesleki okul oranı yüzde 54 iken bu Türkiye'de sırasıyla yüzde 61 ve yüzde 39. Çocuğun eğitim içeriğinde çocuk haklarım olumsuz etkileyen ciddi sorunlar var. Örneğin anaokullarından itibaren çocuklara sessiz, uslu olmaları öğretiliyor. Bu da soru soran, kuşku duyan, haklarıyla yurttaş olma bilincine erişmiş kuşaklan yetiştirmemize engel oluyor. Bir başka konu ise sayıları yüz binlere varan mevsimlik işçilerin çocukları. Bu çocuklar tarlalarda ağır koşullarda çalışıyor. Eğitim haklarından yoksun bırakılıyor. Öte yandan kayıtlı ve kayıtsız sayılan 10.000'e yaklaşan mülteci çocukların eğitim haklan yeterince korunmuyor. Özürlü çocukların eğitim ve rehabilitasyonunu da eğitim hakkı içerisinde değerlendirmemiz gerekiyor.

Türkiye'de Eğitim Alanındaki Durum

-Türkiye'de tahmini 314.000 öğrenci (toplam kayıtların yüzde 3'ü) mazeretsiz 20 günün üzerinde okula devam etmiyor.
-Milli Eğitim Bakanlığı'ndaki verilere göre ortaöğretime geçiş oram yüzde 84.6.
-Türkiye'de ortaöğretimde net okullaşma oranı yüzde 64.9 iken bu oran erkeklerde 67.5, kızlarda ise 62.2.
-Bakanlığın yıllık örgün eğitim istatistiklerine göre ilköğretimde erkeklerle kızların net okullaşma oranları arasındaki fark 2008-2009 eğitim-öğretim yılında 1.02 puan iken, 2009-2010 eğitim öğretim yılında 0.63 puana düştü.
-UNICEF'in Haydi Kızlar Okula! Kampanyası ile okul dışı kız çocuk sayısının azaltılmasında başarılı oldu 2002-2003 eğitim yılında 91.1 olan ilköğretimde kız ve erkek çocuklarının okullaşma oranı 2009-2010 eğitim öğretim yılında 98.91 'e yükseldi. Aradaki fark her geçen gün azalıyor.
hürriyet