Doğalgaz anlaşmasında son dakika krizi

Avrupa'ya dört gün sonra yeniden gaz vermeyi kabul eden Rusya'nın Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, dün akşam saatlerinde hükümetine anlaşmaya uyulmaması talimatını verdi.



Rus televizyonlarının bildirdiğine göre, Ukrayna'yı anlaşmanın altını oymakla suçlayan Medvedev, anlaşma metnine Ukrayna tarafınca elle yazılan bir cümlenin belgeyi boş ve geçersiz kıldığını iddia etti. Medvedev, Ukrayna tarafının belgede yer alan şartı çekmeden anlaşmayı uygulamayacaklarını belirtti. Bu açıklamanın ardından kriz yeni bir boyuta taşındı. Ukrayna'nın Rusya'nın bu tavrına vereceği cevap merak ediliyor. Söz konusu anlaşma, Rusya-Avrupa doğalgaz hattının Ukrayna'dan geçen bölümlerine bağımsız denetçiler yerleştirilmesini öngörüyordu. Rusya transit hattan Ukrayna'nın doğalgaz çaldığı gerekçesiyle Avrupa'ya doğalgaz sevkiyatını geçen hafta durdurmuştu. Anlaşmazlık sebebiyle Rusya'dan batı hattı yoluyla Türkiye'ye gelen doğalgaz da kesildi. Sorunun çözülmesi için harekete geçen Avrupa Birliği, bağımsız denetim mekanizmasının kurulması ile ilgili çalışmalar yürütüyordu. AB heyeti Moskova'da Rus yetkililerle anlaşma imzalamış ardından da anlaşmayı kabul etmeleri için Ukraynalı yetkilileri ikna etmişti. Bağımsız deneticilerin, bugünden itibaren Rusya-Avrupa doğalgaz hattının Ukrayna'dan geçen bölümlerinde göreve başlaması bekleniyordu. Denetim komisyonunda Avrupalı uzmanların dışında Rus şirketi Gazprom ile Ukraynalı Naftogaz'ın temsilcileri de yer alacaktı. Gazprom yetkilileri, komisyonun göreve başlamasının ardından transit hattan asgari sevkiyata başlayacaklarını ifade etmişti. Rusya Başbakanı Vladimir Putin de Ukrayna'nın hattan yeniden gaz çalması halinde sevkiyatı yine kesecekleri uyarısında bulunmuştu.

Üçlü anlaşma, sorunun esas kaynağı olan Rusya ile Ukrayna arasındaki doğalgaz fiyatı anlaşmazlığını çözmüyor, sadece Avrupa gaz akışının yeniden başlamasını sağlanmasını öngörüyordu. Rusya, Avrupa doğalgaz ihtiyacının dörtte birini karşılıyor. Rusya'nın Avrupa sevkiyatının yüzde 80'i Ukrayna üzerinden gerçekleşiyor. Öte yandan doğalgaz krizi sebebiyle enerji darboğazına giren Slovakya hükümeti, AB'nin iki yıl önce kapatma kararı aldığı Bohunice nükleer reaktörünü yeniden hizmete soktu. Faruk Akkan, Moskova,

zaman