Dershanelerin okula dönüşmesi ile beraber fiziki imkanı olmayan, standarda uygun olmayan okullar ortaya çıkabilecektir. Daha da önemlisi bu okullar dershanelerin yerini alacak ve çalışmalarını üniversite hazırlık odak noktasına göre yapacaklardır.
Böylece öğrenci normal derslerini alırken aynı zamanda üniversiteye de hazırlanmaya yönlendirilecek, sınavda soru gelmeyen Resim, Müzik, Beden Eğitimi gibi dersler bertaraf edilebilecektir.
Bu yaklaşım Prof Dr. Servet ÖZDEMİR’in “Liseler ülkemizde bir tek işleve sahip görünüyor; üniversiteye girebilmek için bir ön koşul olan diplomayı vermek. En iyi diye nitelenen liseler bile “test” çözmekle meşgul görünüyor.” Düşüncelerini tamamen destekler nitelikte olacaktır.
Bunun belirten sayın ÖZDEMİR aynı zamanda serzenişini de “ Merak eden bu okullardaki laboratuvarlara baksınlar ne sıklıkla kullanılıyor. Sistemi etkisi altına alan “testokrasi” üniversiteleri de olumsuz yönde etkiliyor. Tek öğrenci seçme ölçütü test sonuçları olunca üniversitelerde bu sistemin etkisiz bir aktörü oluyor. Hiçbir üniversitede 21. yüzyıl becerileri olarak adlandırılan ve ortaöğretim sistemimizde kredilendirilmeyen, proje yapma, ekip çalışması, sosyal sorumluluk, sanat ve sportif aktiviteler, iletişim ve kendini ifade becerisi, problem çözme becerisi gibi hususları öğrenci seçiminde bir ölçüt olarak almıyor. Dolayısıyla sınavlarda başarılı olanlar aslında bir anlamda 21. yüzyılda çok da başarılı olamayacak geçmiş yüzyılın öğretim mantığı ile yetişmiş, hayat boyu öğrenme olgusunu anlamlandıramayan bir kuşak olarak karşımıza çıkıyor.”
Cümleleriyle yapıyor. Liseler üniversiteye diploma vermenin ön koşulu olarak görülür ve bu yaklaşım devam ederse sosyal kelimesinden ilköğretimde gördüğü Sosyal Bilgiler Dersini anlayan bir nesille karşılaşır, test mantığının artmasıyla eşlerini dahi testlerdeki A,B,C,D’ lerden seçen bir anlayışa geleceğimizi teslim ederiz.
Okul sadece derslikten ve derslerden ibaret olan bir alan değildir. Okul; sporun, sanatın vazgeçilmez olduğu, laboratuvar ve diğer eğitim ortamlarıyla değerlendirilmesi gereken, öğretmekten ibaret olmayan öğrenilenin toplum yaşamına aktarılmasının da amaçlandığı, öğretimin yanında davranış değişimini sağlayan eğitimin de birinci önceliğe sahip olduğu, örgüt kültürünün oluşup geliştiği mekanlardır.
Bu nedenle sadece üniversite sınavları hedefli, test çözme odaklı, apartmandan bozma binaların öncelikle dershane yapılıp şimdi de okul yapılmaya çalışılması doğru olmayacaktır.
Bir okulda bulunması gereken standartlar bakanlıkça da belirlenmiş olup bu standartlardan vaz geçmek dahi konuya eğitimci gözüyle bakmamak anlamına gelecektir.
Kaldı ki amaç, velinin ek bir maliyete tabi olmadan öğrenciyi üniversite sınavına hazırlamaksa bunu pekala standarda uygun ortamlarda gerçekleştirmek mümkündür. Dershaneleri apartman liselerine dönüştürerek kuracağımız sistemde belki sınavlarda başarılı öğrenciler yetiştirebiliriz fakat topluma maksimum yararlı bireyleri yaratabilir miyiz? Şüphelerim vardır. Bu işe el atanların bu durumları da gözeterek önlem almaları gerekir. Bu konuda devletin kaş yapayım derken göz çıkarmaktan kaçınması gerekir.
Bakanlık bu konudaki ısrarına devam edecekse farklı çözümler bulunmasının da yolları açılmalıdır:
Örneğin; Standartta gerekli bütün unsurların aynı binada olması da gerekmez. Resim için bir atölye ile, Müzik için bir stüdyo ile, spor için bir salonla anlaşmak mümkün olduğu gibi laboratuvarlar için de bir devlet okuluyla ya da özel okulla anlaşabilirler. Kurum kültürü yaratmak ve yaşatmak için değişik önlemler alınabilir.
Bunlar bile okul kavramının içini doldurmayacaktır fakat bir tedbir olarak değerlendirilebilir.
Bu yaklaşım devam ederse devlet okullarından da müfredat beklememek, sınav odaklı eğitim beklemek gerekecektir ki bu da eğitimi katletmek anlamına gelecektir.
Şimdi de devletin özel okullar için öngördüğü standartla bakarak konuyu kapatalım… Bu maddeleri okuyanlar bir çok özel okul bunların olmadığını söyleyecektir. Bu doğrudur fakat buradaki sorun bu standardı bekleyen ya da belirleyen devlette değil uygun olmadığı halde onay veren yada denetim vazifesini yeterince yerine getiremeyenlerdedir.
Bu yazıdaki sözler; kimse için değil herkes için ve eleştirmek için değil geliştirmek içindir…
Saygılarımla…
Maksut BALMUK
Eğitim Yöneticisi
ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARI STANDARTLAR YÖNERGESİ
Okul binaları ve derslikler
MADDE 14- (1) İlkokul, ortaokul ve liselerin, en az öğretim yılı sayısı kadar dersliği ve oyun bahçesi bulunan bağımsız binalarda açılması esastır. Ancak, aynı kurucu tarafından, farklı seviyelerde okulların aynı binada açılabilmesi için; giriş çıkış, oyun bahçesi, koridor, tuvalet ve lavaboların her okul için ayrı düzenlenmesi gerekir. Meslek liseleri diğer ortaöğretim okulları ile aynı katta açılamaz.
(2) İlkokul, ortaokul ve liselerde bir derslik alanı 20 m²’den az olamaz.
İlkokul, ortaokul ve liselerde bulunması gereken bölümler
MADDE 16- (1) İlkokul, ortaokul ve liselerde bulunması gereken bölümler:
1- Müdür odası: En az 10 m2 olmalıdır. Bir müdür tarafından yönetilecek birden fazla okulun yalnız birinde müdür odası düzenlenebilir. Müdür odası düzenlenmeyen okullarda müdür yardımcısı odası düzenlenir.
2- Müdür yardımcısı odası: (Kontenjanı 400 den fazla olan okullarda) En az 10 m2 olmalıdır.
3- Öğretmenler odası: 8 öğretmene kadar en az 16 m2 olmalıdır. 8’den fazla her öğretmen için 1,5 m2 yer ilâve edilir.
4- Arşiv ve dosya odası: İhtiyaca cevap verecek büyüklükte olmalıdır.
5- Rehberlik ve ölçme-değerlendirme servisi odası: En az 10 m2 olmalıdır.
6- Oyun etkinlik odası (anasınıfı): (isteğe bağlı) En az 15 m2 olmalıdır.
7- Derslikler: Derslikler en az 20 m2 olmalıdır.
8- Kapalı beden eğitimi salonu: Kapalı beden eğitimi salonunun alanı en az 80 m2 olmalıdır.
9- Laboratuvar: Ortaokullarda Fen Bilgisi laboratuarı, liselerde Fizik, Kimya ve Biyoloji laboratuvarları ayrı ayrı düzenlenir. Laboratuvarlarda her bir öğrenci için ayrılacak kullanım alanı en az 1,5 m2’ dir. Her laboratuvarda ayrıca ihtiyaç duyulan ölçüde laboratuvarın içinde veya bitişiğinde hazırlık odası bulunur. Birbirine bitişik laboratuvarlarda hazırlık odası ortak kullanılabilir.
10- Kütüphane: Kütüphane, kitapların konulduğu kısım ve okuma bölümü olmak üzere iki bölümden oluşur. Okuma bölümü kitapların konulduğu bölümden küçük olmamak üzere toplam alanı en az 50 m² olmalıdır. Binanın farklı alanlarında aynı özelliklerde iki kütüphane de düzenlenebilir. Ancak, iki kütüphanenin toplam alanı en az 50 m² olmalıdır. Aynı alanda internet üzerinden bilgi iletişim imkânı verilecek şekilde düzenleme yapılabilir. Kütüphane, binanın kolay ulaşılabilen bölümünde oluşturulur.
11- Teneffüshane: Bina içinde bağımsız bir bölüm hâlinde olabileceği gibi ayrı ayrı bölümlerden de meydana gelebilir. Toplam teneffüshane alanı olarak derslik, kütüphane, laboratuvar, yönetim, eğitim ve öğretime ayrılan diğer alanlar dışındaki yerler kabul edilir.
12- Müzik dersliği: (Ortaokul ve liselerde) Her bir öğrenci için 1,5 m2 kullanım alanı düşmelidir. Müzik aletleri için yeterli alan ayrılır.
13- Resim dersliği: (Ortaokul ve liselerde) Her bir öğrenci için 1,5 m2 kullanım alanı düşmelidir.
14- Oyun bahçesi: Okullarda her bir öğrenci için 2 m2 oyun alanı ayrılır.
15- Teknoloji ve tasarım dersliği: Ortaokullarda her bir öğrenci için 1,5 m2 kullanım alanı düşmelidir.
18- Tuvalet ve lavabolar:
a) Her 30 öğrenci için yaşlarına uygun bir tuvalet ve lavabo,
b) 30 öğretmene kadar bir tuvalet ve lavabo ayrılır. 30’dan fazla öğretmeni olan okullarda, her 30 öğretmen için bir tuvalet ve lavabo daha ayrılır.
Tuvalet ve lavabolar kurumda öğrenim gören kız ve erkek öğrenciler ile bayan ve bay öğretmenler için ayrı ayrı düzenlenir.
Okuldaki kız ve erkek öğrenci lavabo ve tuvaletlerinden birer tanesi özürlü bireylerin kullanımına uygun şekilde düzenlenir.