İşçiler işe girerken işverene verdikleri bilgilerin doğru olmasından sorumlular. Eğer işçi işe alım sürecinde işvereni yanıltmışsa ileride işinden olabilir. Bu nedenle işçiler işe girerken işverene doğru bilgiler vermeliler çünkü bu bilgilerin doğru olmasından sorumlular. Yalanı açığa çıkan işçi tazminatsız işten çıkartılabilir. Örneğin işveren işçinin hangi üniversiteden mezun olduğunu sormuşsa ve işçi de üniversite ismi zikretmişse, bu üniversiteye ait diplomanın bulunduğunu beyan etmiş demektir. İşçinin ilerleyen dönemde bu üniversiteden mezun olmadığı ortaya çıkarsa bu durumda işveren sahte diplomayla işe giren ve bu nitelikteki belgeyi kendisine sunan işçisini tazminatsız olarak işten çıkartılacaktır.
Hile Yapan İşçi İşinden
İşçinin işe girerken işverene doğru olmayan bilgiler vermesi veya kendisinde olmayan bir beceriyi varmış gibi lanse etmesi hukuken hile olarak değerlendirilecektir. İşçi işvereni gerçeği söylemeyerek veya susarak yanıltabileceği gibi gerçeğe aykırı beyanlarda bulunarak da yanıltabilir. İşverende uyandırdığı yanlış kanaati devam ettiren işçi bu yalanı sürdürmüş ve işverene karşı hileyi devam ettirmiş olacaktır. Hilenin söz konusu olması halinde işveren işçiyi tazminatsız işten çıkartabilir.
'Hamile misin?' diyemez
İşçinin işvereni yanılttığı iddiasıyla iş sözleşmesinin feshedilmesi hakkının yanında işverenin işçiye sorabileceği soruların da bir sınırı söz konusudur. Sendikaya üye olup olmadığı sorulan işçi bu konuda işverene karşı doğruyu söylemek zorunda değildir. Diğer yandan işveren kadın işçisine kadın işçinin yürüteceği işin hamile olması halinde yerine getirilemeyecek bir iş değilse işçiye 'hamile misin?' diye sorması da mümkün değildir. Aynı şekilde kadın işçi bu soruya yanlış cevap verse bile işvereni yanılttığı için işten atılmayacaktır.
'İngilizcem iyi' diyenler...
İŞ görüşmelerinde sorulan 'İngilizce' konusu da kritik... Örneğin İngilizce tercüme yapan bir büroda işe giren ve İngilizce'yi ileri derecede bildiğini beyan etmiş bir çalışanın orta derecede bildiği ortaya çıkarsa, işveren işçisini tazminatsız ve hemen işten çıkartabilir.
Sabıka kaydı önemli, dikkat!
İşçinin sabıka kaydının istendiği ve işin asayişle ilgili olması halinde işçi işverene verdiği sabıka kaydının doğru olmasından sorumludur. Güvenlik sektöründe çalışacak bir işçinin işverene verdiği sabıka kaydının doğru olmaması halinde işverenin işçiyi tazminatsız olarak işten çıkarması mümkündür.
Hangi durumlarda?
İşe giriş anında işvereni yanıltarak işyerinin işleyişini olumsuz etkileyecek durumlara yol açan işçinin sözleşmesini fesheden işveren işçiye tazminat ödemek zorunda değildir. Bu durumda İş Kanunu'nun 25. maddesinin 2. fıkrasına göre derhal fesih hakkı bulunan işveren işçiyi hemen ve tazminat ödemeden işten çıkartabilir. Ancak işçinin işvereni yanılttığı konu işyerindeki işleyişi olumsuz etkileyecek bir konu değilse bu durumda işveren işçiyi geçerli nedenle işten çıkartabilir.
Okan Güray Bülbül