Türk akademisyenlerin araştırması, dünya genelindeki çocuk gelin dramını da gözler önüne serdi. Adli Tıp Kurumu eski Başkanı Prof.Dr. Oğuz Polat, Bilgi Üniversitesi Öğretim Görevlisi Begüm Kocamaz ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nden Sabahat Ölçer'in imza attığı araştırmada, 17 ülkenin çocuk gelin vakaları analiz edildi. Araştırmada yer alan tespitler şöyle:
10 MİLYON KURBAN
- UNICEF'e göre; dünyada 10 milyon çocuğun erken evlilik kurbanı. Her üç saniyede bir çocuk gelin oluyor. Birleşmiş Milletler'in araştırmalarında; çocuk gelin vakaları bu şekilde devam ederse 2020'de 142 milyon kız çocuğunun yetişkin olmadan evlendirilmiş olacağı vurgulanıyor.
NEDEN ÇOK ÇEŞİTLİ
- Çocuk yaşta yapılan evliliklerin pek çok nedeni var. Öne çıkan faktörler şöyle: İnsanların eğitimsiz oluşu, dinler içindeki farklı algılayışlar, gelenekler ve bu geleneklerin yanlış yorumlanması ve sosyo-ekonomik düzey.
KAZANÇ KAPISI GÖRÜLÜYOR
- Bazı durumlarda çocuk yaştaki kızların evliliği aileler için ekonomik kazanç kapısı olarak görülüyor. Benzer gelenek içerisinde bazı ebeveynler, küçük yaşta evlendirdikleri kızlarının kocaları tarafından korunacakları düşüncesine sahipler.
EŞİTLİK İLKESİ ZEDELENİYOR
- Erken yaşta yapılan evlilikler, toplum içerisinde kadın ve erkek eşitliğini zedeliyor. Bir birey olan kadının kendi kararlarını özgürce almasını engelliyor. 1948 yılında kabul edilen İnsan Hakları Deklarasyonu'na göre; yetişkin insanların bağımsız bir kararla evlenebilmeleri medeni bir haktır ancak kişilerden biri yetişkin değilse bu hak o kişinin elinden alınır. 1985 tarihli Kadına Karşı Ayrımcılığı Önleme Anlaşması'na göre de kadın eşini seçme hakkına sahiptir evlenip evlenmeme kararını yalnızca kendisi verir.
- Raporda, eğitim seviyesi ve evlenme yaşı arasındaki bağlantı da ortaya kondu. UNICEF verilerine göre; eğitim ile çocuk gelin arasında doğrudan bir ilişki var.
BOTSWANA ÖRNEĞİ
Örneğin 7 yıl ve daha fazla eğitim gören kız çocuklarının bulunduğu ülkelerde çocuk gelin oranı azalıyor. Bir Afrika ülkesi olan Botswana'da kızların yüzde 71'i 7 yıldan fazla eğitim görüyor. Botswana'da çocuk yaştaki evlenme oranı yüzde 6 iken, okuma oranı ise yüzde 60. Çin'de ise çocuk yaşta evlendirme oranı yüzde 5. Mali'de 7 yıldan fazla eğitim gören kız çocuklarının oranı yüzde 19, bu kızların yüzde 75'i çocuk gelin oluyor. Nijer'de 7 yıldan fazla eğitim gören kız çocuklarının oranı yüzde 17'yken, bu kızların yüzde 59'u çocuk gelin.
ADALET GEÇ İŞLİYOR, HİKAYE DRAMA DÖNÜYOR
Türkiye'nin kanayan yarası olan çocuk gelin vakalarında adalet çok geç işliyor. Davalar karara bağlanınca çoktan anne olan kadının eşi cezaevine giriyor. Aile sefalet içine düşüyor.
Çocuk gelinlerle ilgili şikayet üzerine eşe ve aileye dava açılıyor. Dava süreci işlerken evlilik de devam ediyor. Bu sırada çocuk gelin büyüyor ve genellikle çocuk sahibi oluyor. Davalar sonunda dramlar yaşanıyor. Çocuk sahibi olan kız, durumu kabullenip büyüdüğünde bu kez de kocası cezaevine giriyor. Buna son örnek İstanbul Anadolu 9'uncu Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen bir davada yaşandı.
TARTIŞMA ORTAYA ÇIKARDI: 14 yaşındaki ilköğretim 8'inci sınıf öğrencisi 14 yaşındaki M.A ile hurcadıcık yapan B.Ç.V ile imam nikahı kıyıp beraber yaşamaya başladı. M.A ve B.Ç.V'nin ilişkisini bir gece sokakta yaşadıkları münakaşa ortaya çıkardı. Vatandaşların bir çocukla bir adamın sokakta tartıştığı yönündeki ihbarı üzerine polisler olay yerine geldi. M.A'nın sevgili olduklarını söylemeleri üzerine polis, küçük yaşta çocukla birlikte olan B.Ç.V'yi gözaltına aldı.
'PİŞMANIM' DEDİ AMA: İstanbul Anadolu 9'uncu Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmada ifade veren B.Ç.V, M.A ile kendi rızasıyla birlikte olduklarını, babası hariç herkesin de bunu bildiğini söyledi. M.A'nın kendi namusu olduğunu belirten B.Ç.V pişman olduğunu söylerken, M.A da B.Ç.V ile kendi rızasıyla birlikte olduğunu belirtti.
CEZA 8 YIL 4 AY: Davayı sonlandıran mahkeme, sanık B.Ç.V'nin "çocuğa cinsel istismar" suçunu işlediğinin anlaşıldığını belirterek toplam 8 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırılmasına karar verdi.
RUH SAĞLIĞI BOZULDU
14 yaşındaki M.A ile B.Ç.V'nin dosyasını inceleyen İstanbul Adli Tıp Kurumu, mahkemeye gönderdiği raporda M.A'nın muayenesinde depresif uyum bozukluğunun görüldüğünü belirtti. Raporda, ayrıca M.A'nın ruh sağlığını etkileyecek derecede olan uyum bozukluğunun erken yaşta gerçekleşen cinsel deneyimden kaynaklanacağı gibi olay sonrası gelişen stres ve çatışmalardardan da kaynaklanabileceği vurgulandı.
TÜRKİYE % 28 DOĞU ASYA 69
Prof.Dr. Oğuz Polat, Bilgi Üniversitesi Öğretim Görevlisi Begüm Kocamaz ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nden Sabahat Ölçer'in araştırmasında, çocuk gelin vakalarının dünyada en çok karşılaşıldığı ülkeler kıyaslandı. Buna göre; küçük yaşta evlendirilip şu anda 20 ila 24 yaş arasında olan kadınlar yüzde 69 oranla en çok Doğu Asya ülkelerinde. Doğu Asya'yı yüzde 66'yla Afrika ülkeleri izlerken, Türkiye'de bu oran yüzde 28.
10 GELİNDEN 7'Sİ DAHA ÇOCUK
Almanya, Çek Cumhuriyeti ve Finlandiya gibi ülkelerde evlenme yaşı ortalama 18 iken, bu rakam Avrupa ülkelerinde ailelerin rızası ve bazı özel durumlarda 16 yaşına kadar düşebiliyor. Araştırmaya göre; 15-19 yaş arasında evlenme oranı en yüksek ülke ise Nijer olarak tespit edildi. Nijer'de çocuk gelin ortalaması yüzde 70'i buluyor. Bu oran Kongo'da yüzde 74, Afganistan'da yüzde 54, Irak'ta yüzde 28, Latin Amerika'da Honduras da ise yüzde 30 civarında.
Akşam