631 sayılı KHK'de değişiklik yapılana kadar birçok kamu kurumu ve iştiraklerinden değişik adlar altında ücret alınabilmekteydi. 631 sayılı KHK'de yapılan değişiklikle önce bu görevlerinden sadece biri için ücret ödenebilmesi sağlandı. 666 sayılı KHK ile de 15.01.2012 tarihinden itibaren de çift maaş alma daha da kısıtlandı. İşte bu durumun istisnaları ile konunun inceliklerini örneklerle izah etmeye çalışacağız.
666 sayılı KHK sonrasında çift maaş alanların durumu
666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 5'inci maddesinin 15/1/2012 tarihinde yürürlüğe giren (s) fıkrası ile memurlar ve diğer kamu görevlilerinden, kurum ve kuruluşların yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyelikleri ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda görev alanlara, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın bu görevlerinden sadece biri için ücret ödenebileceği hüküm altına alınmıştır.
Bu hükmün neleri kapsadığı 162 Seri No.'lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği'nde açıklanmıştır. Buna göre;
1- Memurlar ve diğer kamu görevlilerinden kurum ve kuruluşların; yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyelikleri ve komisyon, heyet ve komite ile benzeri organlarda görev alanlara, aldıkları görevler karşılığında ilgili mevzuatında herhangi bir ücret ödenmesinin öngörülmüş olması halinde 15/1/2012 tarihinden itibaren bu görevlerden sadece biri için ücret ödenecektir.
2- Maddede geçen "kurum ve kuruluşların" ibaresinden, memur veya diğer kamu görevlilerinin memur veya diğer kamu görevlisi sıfatı nedeniyle ilgili mevzuatı uyarınca belirtilen görevleri alabilecekleri, asli görevli bulundukları kurum da dahil olmak üzere her statüdeki kurum ve kuruluşların anlaşılması gerekmektedir.
3- 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 12'nci maddesi yeni bir ödeme veya mali hak getirmemekte, söz konusu görevler karşılığında memurlar ve diğer kamu görevlilerine ilgili mevzuatında öngörülmüş olan ödemelerden sadece birinin yapılabilmesine yönelik hüküm içermektedir. Dolayısıyla, ilgili mevzuatında ücret ödenmesi öngörülmeyen görevler için bu maddeye dayanılarak herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
4- 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 12'nci maddesi kapsamında birden fazla görev alanlar, bu görevlerin hangisinden ücret alacağını belirleyerek asli görevli bulunduğu kurumun merkez teşkilatı personel birimi ile görev yaptığı birime on gün içerisinde bildirecektir.
5- Anılan maddede belirtilen görevler karşılığında ödeme yapacak kurum tarafından, ödeme yapılmadan önce ilgiliden kurumundan veya başka kurumlardan bu kapsamda kendisine herhangi bir ödeme yapılmadığına dair yazılı beyan alınacaktır. Bu beyanda bulunmayanlara herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
ÖRNEK 1- Bir kuruluşun ilgili mevzuat hükümleri uyarınca sermayesine iştirak ettiği anonim şirketlerden birinde yönetim kurulu üyesi, bir diğerinde denetim kurulu üyesi olarak kuruluşu temsilen görevlendirilen ve bu görevleri karşılığında ücret öngörülen bir memura, bu görevlendirmelerin 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 12'nci maddesi kapsamında bulunması nedeniyle 15/1/2012 tarihinden itibaren söz konusu iki görevden sadece biri için ödeme yapılabilecektir.
ÖRNEK 2- Kurumunda ücret öngörülen bir komisyon üyeliği görevini yürüten ve aynı zamanda başka bir kurum veya kuruluşta ücret öngörülen bir yönetim kurulu üyeliği de bulunan memur, 15/1/2012 tarihinden itibaren bu iki görevden biri için öngörülen ödemenin yapılması hususunda tercihte bulunacak ve bu ödemelerden sadece birini alabilecektir.
ÖRNEK 3- Bir KİT'te yönetim kurulu üyesi olan bir memur, kendi kurumunda Genel Müdürlüğe vekalet etmesinden dolayı vekalet ücreti alabilir ve bu durum 631 sayılı KHK'ye aykırı değildir.
ÖRNEK 4- Birçok kurumun yönetim kurulu başkanı veya üyesi olanların kendi kurumunda veya başka bir kurumda aldığı görev nedeniyle ücret almaları mümkün değildir. Örneğin Genel Müdür Yardımcısı ve yönetim kurulu üyesi olan birisi kurumunun iştirakinde yönetim kurulu üyesi veya başkanı olursa ücret alamaz. Konuyu daha da somutlaştırmak gerekirse, SGK Başkan Yardımcısı ve yönetim kurulu üyesi olan bir memur, SGK'nın iştiraklerinde görev alırsa 15.01.2012 tarihinden itibaren ücret alamayacaktır. 666 sayılı KHK öncesinde ücret alabilmekteydi.
Ödenen huzur hakları bu kapsamda mıdır?
Kamu görevlilerine yapılan huzur hakkı ödemeleri 162 Seri No.'lu Tebliğ kapsamında mıdır?
Devlet Personel Başkanlığı bu konuyu Maliye Bakanlığı'na sorarak görüş istemiş ve alınan görüş yazısında şu ifadelere yer verilmiştir; İdarenin tasarrufuna bağlı olmaksızın mevzuat gereği yürütülmesi zorunlu olan görevler de 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 12'nci maddesi ile buna istinaden yayımlanan (162) Seri No'lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği kapsamında değerlendirilmektedir. Bu itibarla; kamu görevlilerinin kendi tercihi veya takdirinin olup olmadığına bakılmaksızın, asli görevli bulundukları kurum da dahil olmak üzere her statüdeki kurum ve kuruluşun yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyelikleri ve komisyon, heyet ve komite ile benzeri organlarda aldıkları görevler karşılığında ilgili mevzuatında herhangi bir ücret ödenmesinin öngörülmüş olması halinde 15/1/2012 tarihinden itibaren bu görevlerden sadece biri için ücret ödenmesi gerekmektedir.
Mahalli idarelerde çalışanların 631 sayılı KHK karşısındaki durumu
Bu konuyla ilgili olarak Maliye Bakanlığı'nın 08.08.12 tarihli ve 8674 sayılı görüş yazısına göre mahalli idarelerin karşılaştığı birçok sorunun çözümü açıklanmıştır. Buna göre;
1- İl genel meclisi üyelerinin 2972 sayılı Kanun hükümleri uyarınca seçilmiş olmaları dolayısıyla üstlendikleri il genel meclisi üyeliği görevi için 5302 sayılı Kanun kapsamındaki ödemelerden yararlandıkları ve bu görev dışında uhdelerinde başka bir kamu görevi bulunmadığı hususları göz önüne alınarak, 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin anılan 12 nci maddesi il genel meclisi üyelerini kapsamaz.
2- Büyükşehir belediye meclisi ile belediye meclis üyelerinin 2972 sayılı Kanun hükümleri uyarınca seçilmiş olmaları dolayısıyla üstlendikleri belediye meclis üyeliği görevleri için 5216 ve 5393 sayılı Kanun kapsamındaki ödemelerden yararlandıkları ve bu görevleri dışında uhdelerinde başka bir kamu görevi bulunmadığı hususları göz önüne alınarak, 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin anılan 12'nci maddesi büyükşehir belediye meclisi ile belediye meclisinin seçilmiş üyelerini kapsamaz.
3- 2972 sayılı Kanun hükümleri uyarınca seçimle göreve gelmiş olmalarından dolayı 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin anılan 12'nci maddesi büyükşehir ve diğer belediye başkanlarını kapsamaz.
4- Köy muhtarlarının 2972 sayılı Kanun hükümleri uyarınca seçilmiş olmaları dolayısıyla üstlendikleri muhtarlık görevi için 2108 sayılı Kanuna göre aylık ödemeden yararlandıkları ve bu görevleri dışında uhdelerinde başka bir kamu görevi bulunmadığı hususları göz önüne alınarak, 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin anılan 12'nci maddesi muhtarları kapsamaz.
5- Vali, vali yardımcısı ve kaymakamlar da dahil olmak üzere, 657 sayılı Kanun ile diğer personel kanunlarına göre istihdam edilenlere kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın uhdelerinde bulunan kamu görevi dolayısıyla verilen meclis, encümen, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyelikleri ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlardaki görevlerden sadece biri için ücret ödenebilir.
6- 5355 sayılı Kanun'un 17'nci maddesinin üçüncü ve 18'inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca yapılan ödemeler, geçici olarak görevlendirme dolayısıyla ödendiğinden, söz konusu ödemelerin 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin anılan 12'nci maddesi kapsamına girmediği değerlendirilmektedir.
Ahmet Ünlü - YeniŞafak