Son yıllarda dünyayı kasıp kavuran kripto para çılgınlığı Türkiye'de de hızla yaygınlaşıyor. Ülkemizdeki kripto para yatırımcılarının sayısı 1 milyonu aşarken, aylık ortalama 500-700 milyon dolarlık işlem hacmi gerçekleştirildiği tahmin ediliyor. Bu işlem hacmiyle Türkiye; Nijerya, Vietnam ve Filipinler'in ardından dünyada en fazla trafiğin döndüğü dördüncü ülke... Kısa yoldan zengin olma hayali kuran milyonlarca yatırımcı, kripto paralara büyük yatırım yapıyor. Ancak bir otorite tarafından kontrol edilemeyen, sanal olan ve bankacılık sistemi dışındaki kripto paralar en riskli yatırım aracı olarak kabul görüyor. Ayrıca kara para aklama ve terörün finansmanı konusunda da en kolay araç olarak öne çıkıyor. Geçtiğimiz yıl Suriye'de terör örgütü YPG'nin kontrolünde bulunan bölgelerde "ekonomik yaptırımların üstesinden gelmenin bir yolu olarak" kripto paranın kullanılması için çalışma başlatılmıştı. YPG'liler "Suriye hükümetinin parasına bağımlı olmak istemiyoruz. Kendimize ait kripto parayla ticaret yapmak istiyoruz" ifadelerini kullanmıştı.
VERGİ KAYBI BÜYÜK
En eski dijital para birimi Bitcoin'in piyasa değeri, geçen günlerde 1 trilyon doları aştı. Bitcoin, 21 Şubat'ta 58 bin 319 dolarla tarihi zirvesini görmesinin ardından, 23 Şubat'ta yaklaşık yüzde 23 gerileyerek 44 bin 889 dolara kadar düştü. Fiyatı bugün 50 bin dolar seviyelerinde... Türkiye'de birçok kuruluş günde milyonlarca liralık kripto para alım satımı gerçekleştiriyor. Sanal ortamda yapılan bu ticaret için herhangi bir vergi ödenmiyor. Her gün insanların iştahını kabartan haberler de pompalanıyor. Uzmanlar, spekülasyona açık kripto paralara vatandaşların ilgi göstermemesi gerektiği konusunda uyarılarda bulunurken, Hükümetlerin de istedikleri an müdahale edebileceklerini belirtiyor.
Sanal para ticareti yapan kurumlarla ilgili şikayet de artıyor. Birçok yatırımcı, paralarını nakde çeviremediklerini, kar yaptıklarında satış, düşünce de alış yapmaya firmaların engel olduğunu belirtiyor. Paranın hesaba geçmemesi, müşteri temsilcilerine ulaşamama, hesap kapatma işleminin yapılamaması, sisteme girilememesi, hesabın firma tarafından sıfırlanması da gelen şikayetler arasında...
YELLEN VE GATES'TEN UYARI
Dünya otoritelerinden sanal para uyarıları da artıyor. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen "Korkarım çoğu zaman yasa dışı finansman için kullanılıyor. Tüketilen enerji miktarı şaşırtıcı ve son derece verimsiz. Oldukça spekülatif bir varlık" diye konuştu. Microsoft'un kurucusu Bill Gates de, Elon Musk'ın mesajlarına atıfta bulunarak "Elon'un harcayacak çok fazla parası var ve ortalama bir yatırımcının bilmediği karmaşık finans bilgilerine sahip. Eğer onun gibi milyarder değilseniz, dikkatli olmalısınız" dedi.
ŞİKAYETLER TAVAN YAPTI
2020 Şubat ayında kripto parayla ilgili toplam 109 şikayet gelirken, 2021 Şubat ayında bu sayı 9 bin 500'lere kadar yükseldi. Şikayetvar'ın verilerine göre; yatırımcılar en çok "kripto para borsasının yükseldiğinde sistemin kapanması"ndan şikayetçi oldu. Bu arada Bitcoin üretimi için harcanan enerji, Türkiye'nin yıllık tüketiminin yüzde 50'sini aştı. Bitcoin üreticileri bir ülke olsa, dünyanın en fazla elektrik tüketen 30'uncu ülkesi konumuna geliyor...
YATIRIMCIYA 'TEMKİNLİ OLUN' UYARISI
Pandeminin ilk döneminden sonra teşvikler ve spekülatif ataklarla varlık fiyatlarının ciddi şekilde yükselmesi üzerine önümüzdeki süreç için önemli uyarılar geliyor. Son günlerde küresel piyasalarda; artan enflasyonist endişeler, satın alınacak yeni bir hikayenin bulunmaması ve ABD tahvil faizlerindeki yukarı yönlü harekete paralel sert dalgalanmalar yaşanıyor. Analistler, yurtiçi piyasalarda da benzer bir yönelimin izlendiğini, yatırımcıların temkinli olması gerektiğini ifade ediyor. İnfo Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Mert Yılmaz "Borsalarda bir patinaj çekme hali yavaş yavaş kendini gösterirken, primli hisse senetleri başta olmak üzere düzeltmelerin yaşanması beklenen bir gelişme. Yeni gelen yatırımcıların önemli kısmı düşen piyasa görmediler, böyle bir tecrübeleri yok. Panikleme ihtimalleri çok yüksek. Özellikle kredili ve karlı pozisyonlar gözden geçirilmeli" dedi. Stratejist Cüneyt Paksoy da "Bankacılık ve primli sanayi şirket hisselerindeki satışların etkisiyle, borsada kritik destek eşiklerine gelindi. 1.400-1.450 bandı önemli destek bölgesi" diye konuştu.
KAAN ZENGİNLİ - Türkiye