ANAYASA Mahkemesi (AYM), binlerce öğretmeni ve öğretim kurumunu yakından ilgilendiren 1 Eylül'de dershanelerin kapatılmasını öngören yasayı dün oyçokluğu ile iptal etti. AYM'nin iptal kararını yarın Resmi Gazete'de yayımlayarak açıklaması bekleniyor.
Kararın gerekçesi ışığında 1 Eylül'de dershaneler kapanmayacak, dershaneler eğitim hizmeti vermeye devam edecekler. 1 Eylül'den itibaren okul olma hakkına kavuşmuş olan dershaneler mağduriyet oluşmaması için yine okul olarak devam edebilecekler. Okula dönüşmemiş dershaneler de mevcut hallerinde kalabilecekler. Gerekçeli kararın hemen yayımlanmasında da mağduriyetlerin önlenmesi amaçlandı. AYM'nin oy çokluğu ile alınan kararda şu noktalara dikkat çektiği öğrenildi:
"Anayasa'nın 13. maddesi hak ihlallerinde hangi durumlarda sınırlanacağını belirtmektedir. Bu yasa bu sınırlara uymamaktadır. Aynı şekilde 42. maddesi eğitim ve öğretim hakkının özgürce kullanımını sağlamaktadır. Yasanın bu maddeye de aykırı olduğu görülmüştür. Çalışma özgürlüğü, girişim hakkını düzenleyen 48. maddeye de aykırılık görülmektedir.
BİR DENGE YOK
Eğitim ve öğretim hakkının Anayasa garantisine alındığı demokratik bir toplumda bu karar ölçülü bir karar değildir. İdarenin yaptığı müdahale de ölçülü bir müdahale değildir. Hakkın kullanımında idarenin müdahalesini toplum yararıyla ile ilgili bir sınırının olması gerekir. Her hak bir müdahale ile karşılaşabilir. Ama buradaki zorunluluk net değildir. Bu müdahalenin kamusal yararı ile haklarına müdahale edilenlerin mağduriyetleri arasında bir denge yoktur. Eğitim hakkı temel hak olarak vardır. Yönetim buna müdahale edecekse Anayasa'nın belirlediği sınırların korunması gerekir. Topluma sağlanan yarar ile zarar arasında bir dengenin oluşmadığı doğacak mağduriyetin adiliyet içermediği görülmektedir."
AYM Raportörü yasanın iptal isteminin reddi yönünde görüş bildirmişti. AYM uzun süredir bekleyen yasayı raportörün tersi yönünde karar vererek iptal etti.
CHP iptalini istemişti
Dershanelerin kapatılmasına ilişkin kanun geçen yıl TBMM'de yasalaşmıştı. CHP yasanın iptali ve yürürlüğünün durdurulması talebiyle AYM'ye başvurmuştu. Kanuna konulan geçici ek maddeye göre dershaneler 1 Eylül'e kadar ya özel okula dönüşecek ya da bu tarihten itibaren tüm faaliyetlerine son vereceklerdi. Yasa ile halen dershanelerde öğretmenlik yapanlardan bir kısmının Milli Eğitim Bakanlığı kadrosuna dahil edilerek, atamasının yapılması öngörülüyor. CHP, bu düzenlemelerin iptalini ve yürürlüklerinin durdurulmasına talep etmişti. Milli Eğitim Bakanlığı'nda görev yapan daire başkanı ve üstü personelin yabancı dil koşulu aranmaksınız yurtdışı göreve atanması ile okul müdürlerinin atanmasına ilişkin getirilen yeni prosedür konusunda da CHP'nin itirazları bulunuyordu.
Maddeler
13. MADDE:Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.
42. MADDE: Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir.
48. MADDE: Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir. Özel teşebbüsler kurmak serbesttir. Devlet, özel teşebbüslerin milli ekonominin gereklerine ve sosyal amaçlara uygun yürümesini, güvenlik ve kararlılık içinde çalışmasını sağlayacak tedbirleri alır.