Atamalara ilişkin Başbakanlık genelgesinin şifrelerini Yeni Şafak yazarı Ahmet Ünlü kaleme aldı.
İŞTE O YAZIDAN ÇARPICI SATIRLAR:
7 Haziran sonrası atamaları durduran 2015/9 sayılı Başbakanlık Genelgesinin 1 Kasım seçimleri sonrasında kaldırılması beklenirken güncellenmiş versiyonuyla atamaların yeni genelgeyle durdurulması bütün kamu kurum ve kuruluşlarını şok etti. Haziran seçimleri sonrasında koalisyon olma ihtimali düşünülerek çıkarıldığı düşünülmüştü. Ancak, bu düşüncenin doğru olmadığı yeni Genelgeyle görüldü.
6 Eylül 2015 tarihli yazımızda atamaları durduran Genelgenin geçici olmadığını ifade etmiştik. Bu yazımızda şu ifadeleri kullanmıştık; “7 Haziran sonrası atamaları durduran Başbakanlık Genelgesinin zamanlaması tartışılsa da Başbakanlık uzun süredir Bakanlıklarda yapılan paralel ve liyakatsiz atamalardan ciddi bir şekilde rahatsızdı. Özellikle kararnamesi çıkmayan bürokratların vekaleten görevlerini sürdürmeleri ya da kararnamesiz görevlere atanması Başbakanlık Genelgesinin asıl çıkma nedeniydi. Sosyal Güvenlik Kurumuna Türk Büro-Sen Genel Başkan Yardımcısı bir memurun sıra dışı ve etik dışı bir şekilde Daire Başkanı olarak atanması da çıkarılan Genelgenin sebeplerinden bazılarını açıklamaktadır.
Özellikle bazı kurumlar atamalarda kariyer ve liyakati bir kenara bırakmış ve maalesef yağmacılık yöntemini fütursuzca kullanmıştır. KİT'lerde yapılan istisnai atamalar ile görevde yükselmeyi arkadan dolanarak yapılan atamalar genel bir uygulama haline gelmiştir. Genelge ile bu tür yağmacı atamaların önüne geçilmiştir. Hal böyle iken Genelgenin özenle yazılmadığını ve gereksiz birçok atamanın da kapsama alındığını ifade etmek isteriz.” ifadelerini kullanmıştık. Yeni çıkan Genelge bizi doğruladı.
Hangi kurumlar kapsam dışındadır?
Cumhurbaşkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı, Yüksek mahkemeler, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay Başkanlığı, Kamu Denetçiliği Kurumu, Milli istihbarat Teşkilatı, il Özel İdareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmeler ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi personel genelge kapsamının dışında yer almaktadır.
Yine Genelge kapsamındaki kurumlardan, kapsam dışı tutulan kurumlara yapılacak atamalar ile görevlendirmeler bu Genelge hükümlerine tabi değildir. Yani Çevre ve Şehircilik Bakanlığındaki bir personelin herhangi bir belediyedeki daire başkanı kadrosuna yapılacak ataması için izin alınmayacaktır.
Hangi atamalar genelge kapsamındadır?
Aşağıdaki atamalar Genelgenin kapsamındadır ve bunlar için Başbakanlıktan izin alınması gerekmektedir. Aşağıdaki atamalardan sadece asaleten olanlar için izin alınacak vekaleten atamalar içinse izin alınmayacaktır.
- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 92'nci maddesine göre yapacağı atamalar. Bu atamalar istifa sonrası dönüşleri kapsamaktadır. 190 sayılı KHK gereğince istifa sonrası atamlar için sadece Devlet Personel Başkanlığından izin alınması yeterliydi.
- Müşterek kararla atama gerektirmeyen aşağıdaki görevlere yapılacak asaleten atamalar için izin alınması gerekmektedir. Buna göre;
1- Müstakil birim amiri ve üstü kadrolara yapılacak atamalar için izin alınması gerekmektedir. Müstakil birim amiri izaha muhtaç bir kavramdır. Müstakil daire başkanlığı denilince anlamak mümkünken müstakil birim amiri denilince izah edilmesi gerekmektedir. Örneğin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Araştırma Enstitüleri müstakil birimlerdir ve bunların müdür atamaları için izin alınması gerekmektedir. Keşke Genelgede müstakil birim amirlerinin tanımı yapılsaydı. Çünkü, birçok kamu kurumu Başbakanlığa müstakil birim amirinin ne anlama geldiğini sormak zorunda kalacaktır.
2- İl müdürü ve daire başkanı, eşiti ve üstü idari kadrolara kurumlar arası nakil yoluyla yapacağı asaleten atamalar (yükseköğretim kuramlarının kendi aralarında yapacakları atamalar hariç) için de izin alınması gerekmektedir.
3- Sınıf değiştirerek kurumlar arası nakil yoluyla yapılacak atamalar. Örneğin Emniyet Hizmetleri Sınıfındaki bir polis memuru başka bir kuruma naklen memur olarak atanırken izin alınması gerekmektedir.
Hangi kadrolara vekaleten atamalar için izin alınması gerekir?
1- Başbakanlıktan kararnamesi geçmeyen bir çok kişinin vekaleten bu görevleri yürüttüğü bilinmektedir. Bunu önlemek için Başbakanlık işi sıkı tutmuş ve müşterek kararla atama gerektiren boş kadrolara yapılacak vekalet, yürütme ve tedvir dahil tüm görevlendirmelerin 3 ayı geçemeyeceği belirtilmiştir. Bu görevlendirmelerin ivedilikle Başbakanlığa bildirilmesi istenmiştir. Bu sürenin sonunda söz konusu görevlendirmeler başka bir işleme gerek kalmaksızın sona erecektir. Bu durum Genelge öncesinde vekalet verilenler için geçerlidir. Genelge sonrasında müşterek kararnameli kadrolara 3 aylık sürenin sonunda yapılacak yeni görevlendirmelerde Başbakanlıktan izin alınması gerekmektedir.
2- Müşterek kararnameli görevlendirmelerden 3 aydan fazla devam etmesi öngörülenler için süre belirtilmek şartıyla Başbakanlıktan izin alınması gerekmektedir.
3- Müşterek kararla atama gerektiren boş kadrolara bu Genelgenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan vekalet, yürütme ve tedvir dahil tüm görevlendirmeler bu Genelgenin yayımından itibaren 3 ay içinde kaldırılır. Yani müşterek kararnameli görevlere Genelge öncesi atananların 3 Mart 2016 tarihinde vekaletleri kendiliğinden sona erecektir.
Yönetim ve denetim kurulu üyelikleri ile vb. üyeliklere yapılacak atamalar
Kamu kurum ve kuruluşları (belediyeler ve il özel idareleri hariç); doğrudan ya da dolaylı olarak pay sahibi olduğu veya yönetim, denetim kurulu v.b. üyeliklere atama veya aday gösterme yetkisine sahip olduğu (yurtdışı dahil) şirket, banka, teşebbüs, teşekkül, kuruluş, bağlı ortaklık, iştirak ve işletmelerde kamu payına karşılık yapılacak atamalar için izin alınması gerekmektedir. Bu yöntemle kamu kurumlarına ait geniş bir envanter tutulmuş olacaktır. Buna göre;
1- Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararla yapılan atamalar dışında; atanacak banka -meclisi, yönetim kurulu, denetim kurulu ve tasfiye kurulu üyeleri için atama işlemleri başlatılmadan önce izin alınacaktır. Atama yapılacak kurumlardaki üyelikler için bu kurumlardaki kamu payı oranı önemli değildir. Örneğin TÜRKSAT yönetim kuruluna yapılacak atamalar için izin alınması gerekmektedir. Yine Emek İnşaat A.Ş. yönetim ve denetim kurulu üyeliklerine yapılacak atamalar için izin alınması gerekmektedir.
Ahmet Ünlü / Yeni Şafak