Yeni tip askerlik sistemiyle ilgili yasa Meclis'ten geçtikten sonra 100 binin üzerinde Mehmetçik'in terhis olacağı belirtiliyor. Bu askerlerimiz dönüşlerinde eski işlerine başlayabilecekleri gibi işsizlik maaşı da alacaklar. İşsizlik maaşı kendi istek ve kusuru dışında işten çıkartılanlara ödeniyor. Bunların son 3 yılda en az 600 gün priminin yatmış olması ve son 120 günde de hizmet akdine tabi çalışmak gerekiyor. İşsiz kalan çalışanların çıkış bildirgelerine yazılan kod işsizlik maaşı için çok önemli. Bu yüzden ayrılırken işyerinizin bu kodları işsizlik maaşı alacağınız şekilde bildirmesi gerekiyor.
İKİ FARKLI SİSTEM VAR
Askere gidenler için de işsizlik maaşı imkanı bulunuyor. İşsizlik maaşı için askerlik dönüşü başvurma şartı bulunuyor. Bu konuda iki durum söz konusu:
Birincisi; bir çalışan prim gün sayılarını tamamlayıp işsizlik maaşı alacak şekilde işten çıkartıldığında İŞKUR'a giderek maaş bağlatabilir. Bu çalışan maaş almaktayken askere giderse ödeneği kesilir. Ancak askerlik dönüşü 30 gün içinde tekrar başvurarak kalan ödeneklerini de almaya devam edebilir. İkincisi; askerlik için işten çıkanlarla ilgili. İşverenler bir çalışanını işten çıkarttıklarında 10 gün içinde SGK'ya bildirmek zorunda. Bu bildirimde işçinin çıkış sebebi de belli kodlarla ifade ediliyor. Burada işsizlik maaşı alabilecek bir kodun olması gerekiyor. Askerlik için ayrılan çalışanların da bu durumunu belirten kodun işaretlenmiş olması lazım.
Burada iki tarih çok önemli. İşten ayrıldıktan sonra askere gidilen zamana kadar en fazla 90 gün geçmesi gerekiyor. İkincisi de terhisten sonra en fazla 30 gün içinde başvurma zorunluluğu var. Eğer bu süreyi geçirirseniz alacağınız maaşın süresinden kesiliyor.
DAMGA VERGİSİ KESİLİYOR
İşsizlik ödeneği çalışırken alınan maaş üzerinden hesaplanıyor. Yüksek maaş alan çalışanların işsizlik ödenekleri de yükseliyor. Ancak burada bir sınır da var. İşsizlik maaşı brüt ücretin yüzde 40'ı kadar oluyor. Ancak brüt asgari ücretin yüzde 80'inden fazla olamıyor. Maaştan sadece damga vergisi kesiliyor.
Faruk Erdem- Sabah