Pandeminin yıkıcı etkilerine rağmen devlet vatandaşın yanında olmayı sürdürüyor. Yakın dönemde esnafa, çiftçiye, ihtiyaç sahiplerine verilen destek ve müjdelerin boyutu milyarlarca liraya ulaştı.
ESNAFA 42,6 MİLYARLIK İNDİRİMLİ KREDİ
Pandemi sürecinde esnaf ve sanatkarlara gelir kaybı ve kira desteği kapsamında sağlanan destek tutarı toplamı 4,6 milyar lirayı, diğer hibe destekleri kapsamında sağlanan destek tutarı ise 4,3 milyar lirayı aştı. Böylece, esnaf ve sanatkarlara bu kapsamda aktarılan toplam kaynak 9 milyar lira düzeyine geldi. Ayrıca, pandeminin başladığı 2020 yılında Türkiye genelinde 984 bin 937 esnaf ve sanatkara toplam 42,6 milyar lira tutarında faiz indirimli kredi kullandırıldı. 2021'de ise eylül ayı sonu itibarıyla 162 bin 433 esnaf ve sanatkara kullandırılan kredi tutarı 22,2 milyar lira oldu.
KREDİ GARANTİ FONU DEVREDE
Bugüne kadar Kredi Garanti Fonu öz kaynakları ve Hazine garantisiyle toplam 571,3 milyar lira kefalet sağlanırken, toplam oluşturulan ticari kredi hacmi de yaklaşık 667,6 milyar lira olarak hesaplandı. Hacmi giderek büyüyen KGF, çalışmalarını sürdürürken, İlave İstihdam Destek Paketi ile yeni istihdama katkı da sağladı. Halen desteğini sürdüren KFG, işletmelerin sağladıkları her yeni istihdamda 100 bin lira kredi imkanından yararlanmaları için hazine destekli kefalet verirken, ayrıca istihdam edilen kişi için işletmenin ödeyeceği SGK primlerini de işletmelerin kullandıkları kredinin faiz ödemesinde kullanabilmeleri amacıyla İŞKUR aracılığıyla iade ediyor.
TÜRKİYE, TARIMSAL DESTEKLERDE İLK SIRADA
Devletin desteklediği önemli kalemlerden biri de tarım sektörü oldu. Türkiye, 2020 yılında, OECD ülkeleri arasında tarımsal desteğin GSYH'ya oranında yüzde 1,61 ile ilk sırada yer aldı. Hububat grubunda 2020 yılında dekara 16 lira olan gübre desteği, 2021 yılında 20 liraya, 2022 üretim sezonu için de 32 liraya çıkarıldı. Diğer ürünlerde 2020 yılında dekara 4 lira olan gübre desteği, 2021 yılında 8 liraya, 2022 üretim sezonu için 16 liraya yükseltildi. Hububat grubunda sertifikalı tohum destekleri ise 2020 yılında dekara 16 liradan 2022 üretim sezonu için dekara 24 liraya çıkarıldı. Bunun yanı sıra mazot maliyetinin yüzde 50'si karşılanmaya devam ediyor. Ayrıca, sadece bu yıl üreticiye 64 milyar liraya yakın tarımsal kredi kullandı. Hayvancılık sektörüne yönelik sıfır faizli kredi uygulamasında ise 1,7 milyon yetiştirici, toplam 42 milyar lira faizsiz kredi aldı.
64 MİLYAR LİRAYI DEVLET SIRTLADI
Pandemi sonrası artan enerji talebiyle Avrupa başta olmak üzere dünya genelinde enerji ve akaryakıt fiyatlarında yüzde 100'leri aşan fiyat artışları yaşanırken Türkiye,Eşel Mobil sistemiyle akaryakıt konusunda da vatandaşa destek oldu. Vergi farkını vatandaşa yansıtmayan sistemde Türkiye, Eşel Mobil sisteminde şu ana kadar 64 milyar liralık vergiyi almadı.
FATURALARDAN TRT PAYI VE ENERJİ FONU KESİNTİSİ KALKTI
Vatandaşa verilen önemli müjdelerden biri de elektrik faturalarından TRT payının kaldırılması olmuştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kabine Toplantısının ardından yaptığı açıklamada elektrik faturalarında TRT payı ve Enerji Fonu kesintisinin kaldırılacağını açıklamıştı. Elektrik faturalarına aktif enerji bedeli üzerinden yüzde 2 TRT payı ve yüzde 0,7 Enerji Fonu yansıyordu. Faturalarda aktif enerji bedeli üzerinden alınan bu iki kalemin yüzde 18'lik KDV etkisiyle beraber elde edilen faydanın yıllık yaklaşık yüzde 3,2'ye ulaşacağı ve 3 milyar liralık bir bedelin tüketicinin cebinde kalacağı hesaplanıyor.
ÇALIŞAN DA UNUTULMADI
Ayrıca, 2021 Mart ayı itibarıyla vatandaşlara Sosyal Destek Programı çerçevesinde 6,5 milyar lira, Biz Bize Yeteriz Türkiye'm kampanyası kapsamında 2,1 milyar lira, normalleşme süreci kapsamında 4 milyar lira, Kısa Çalışma Ödeneği çerçevesinde 31,5 milyar lira, nakdi ücret desteği kapsamında 10,2 milyar lira, işsizlik ödeneği kapsamında 5,6 milyar lira destek verildi. Tüm bu desteklerin toplamı da yaklaşık 60 milyar lirayı buldu.
ASGARİ ÜCRETTEN VERGİNİN KALDIRILMASI GÜNDEMDE
Asgari ücretten vergi alınmaması da gündemde. Asgari ücret pazarlığı yaklaşırken, Cumhur İttifakı ortakları AK Parti ve MHP, asgari ücretten verginin kaldırılması konusunda çalışıyor. Halihazırda brüt asgari ücret 3 bin 577 lira 50 kuruş. Bu rakam üzerinden ücretten yüzde 14 SGK primi, yüzde 1 İşsizlik Sigortası primi, yüzde 15 gelir vergisi, yüzde 0,759 oranında da damga vergisi kesiliyor. Kesintiler toplamı ise 751 lira 60 kuruş olarak hesaplanırken, net asgari ücret de 2 bin 825 lira 90 kuruş oluyor. Bu hesaba göre, vergilerin bazılarının veya tamamının kaldırılması durumunda maaşlarda 751 liraya kadar ücret artışı söz konusu olacak.
İHTİYAÇ SAHİPLERİNE 2,5 MİLYAR YARDIM
İhtiyaç sahiplerine destekler de aralıksız devam ediyor. Elektrik Tüketim Desteğinde 2019'dan bugüne kadar yapılan yardım 6 milyar TL'ye ulaştı. Kasım ayı dahil önümüzdeki dört ayda bu kapsamda yaklaşık 920 milyon liralık elektrik tüketim desteği daha verilecek. Önümüzdeki kış mevsiminde yakacak ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla çalışmalar sürerken, toplam değeri 1,6 milyar liraya ulaşan kömür dağıtacak. Böylece, önümüzdeki kış günlerinde yakacak ve elektrik yardımları kapsamında ihtiyaç sahibi vatandaşlara verilen destek 2,5 milyar lira olacak.
CEVDET FIRAT AYDOĞMUŞ - Türkiye