Asgari ücret çalışanlar için yeterli mi? - Kürşat Ulusoy

ASGARİ ÜCRET GİBİYİM; KİMSE BENİMLE GEÇİLEMİYOR ,” SÖZÜ TARİHE Mİ KARIŞIYOR?

Kürşat Ulusoy yazdı. ..

En son yapılan genel seçimlerde, siyasi parti vaatlerinin ön sıralarında asgari ücret vardı. Asgari ücretlileri heyecanlı bir beklenti sardı. Yeni hükümetin kurulmasının ardından 64. Hükümet 2016 Yılı Eylem Planı açıklanarak üniversite öğrencilerinin bursunun 400 TL olacağı, esnafa faizsiz kredi desteği verileceği, asgari ücretin 1.300 TL olacağı, emeklilerin maaşından kesinti yapılmayacağı, eğitim ve adalet alanında reform yapılacağı duyuruldu.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu; Türk-İş’in ev sahipliğinde, Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder’in başkanlığında yapılan ikinci toplantıya, işçi, işveren ve hükümet temsilcileri katıldı. Komisyon, üçüncü toplantının Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) evsahipliğinde 18 Aralık Cuma günü yapılmasını kararlaştırdı.

Asgari ücreti belirleyen Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda, işçi, işveren ve devlet taraflarından çeşitli temsilciler bulunmaktadır. Geçmiş yıllarda işçi kesimini temsil eden Türk-İş’in muhalefet şerhiyle kabul edilen asgari ücretin, bu yıl hükümetin “Asgari ücreti bin 300 liraya yükseltme” vaadinden dolayı kısa sürede uzlaşmayla sonuçlanmasını bekliyorum. Komisyonda iki tarafın, yani hükümet ve işçi temsilcilerinin sayısal üstünlüğünden dolayı asgari ücretin %30 artışla 1.300 TL olacağına kesin gözüyle bakıyorum. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücreti brüt olarak belirlemektedir. Brüt tutar üzerinden, işçinin eline geçecek net ücret ve işverene maliyeti hesaplanır. Asgari ücret aynı zamanda birçok mevzuat gereği hesaplamaların belirlendiği temel bir ölçüdür.

Bu ayki makalemde asgari ücretin net 1.300,00 TL olarak gerçekleşmesi halinde etki edeceği değişken hesaplamaları açıklayacağım.

1.300 TL ASGARİ ÜCRET VE İŞVERENE MALİYETİ

Yeni asgari ücretin elbette ki şu an için bir ön kabulden ibaret olduğunu belirtmekte fayda var. Zira 1.300 TL tutarındaki asgari ücret bir vaattir. Ancak, vaat olmakla birlikte hükümetin yerine getirmek noktasında kararlı olduğu görüldüğünden bu kabul üzerinden değerlendirmeler yapılacaktır. Nihayetinde, aşağı yukarı gerçekleşecek olan asgari ücret de bu tespitler üzerinden değerlendirilebilir. Buna göre, 1.300 TL üzerinden ve mevcut mevzuata göre bir tablo oluşturacak olursak;

Asgari ücret hesaplaması                                       

Asgari ücretin işverene maliyeti

Hesaplama Notları

• Asgari Geçim İndirimi (AGİ) bekar işçi için dikkate alınmıştır
• Gelir Vergisi 1. vergi dilimi uygulanmıştır.
• İşveren teşviki uygulanmamıştır.
• Gelir Vergisi Matrahı= Brüt Ücret-(Sigorta Primi İşçi Payı+İşsizlik Primi İşçi Payı)

İŞSİZLİK MAAŞI ARTAR

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanmaktadır ve hesaplanan günlük ortalama brüt kazancın yüzde 40’ını oluşturmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği üzerinden sadece damga vergisi kesilmektedir.

İşsizlik ödeneği alabilmek için öngörülen şartları taşıyanlardan;

- 600 gün sigortalı çalışıp adına prim ödenmiş olan işsizlere (6 ay) 180 gün,

- 900 gün sigortalı çalışıp adına prim ödenmiş olan işsizlere (8 ay) 240 gün,

- 1080 gün sigortalı çalışıp adına prim ödenmiş olan işsizlere (10 ay) 300 gün

süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.

İşsizlik ödeneği her ayın sonunda aylık olarak işsizin kendisine ödenmektedir. İlk işsizlik ödeneği ise ödeneğe hak kazanılan tarihi izleyen ayın sonuna kadar yapılmaktadır.

Buna göre işsizlik ödeneğinin yeni ve 2015 asgari ücret üzerinden karşılığını tablo halinde verecek olursak daha anlaşılır olacaktır.

HİZMET BORÇLANMA MALİYETİ ARTAR

Bu doğrultuda, hizmet borçlanmasının günlük maliyeti 17,55 TL ve 2015 yılında geçerli olan asgari ücret üzerinden karşılaştıracak olursak;

Tablodan açıkça anlaşıldığı üzere borçlanma maliyeti tam olarak %30 oranında artacaktır.

ASGARİ ÜCRETİN BAZ ALINDIĞI İDARİ PARA CEZALARI ARTAR

Asgari ücretin baz alındığı tüm idari para cezaları artacaktır. Buna örnek olarak anılan Kanun’dan birkaç örnek vermek gerekirse;

Sonuç olarak asgari ücretin artırılması vatandaşlarımızın daha refah ve rahat içinde bir hayat yaşamaları için herkesin destekleyeceği bir karardır. Ne var ki, bunun neticesi olan maliyet yükünün iyi hesap edilmesi ve devlet-işveren arasında adil bir paylaşımın yapılması gerekmektedir.

Kaynak : Kürşat Ulusoy radusdergisi