Genel liselerin Anadolu lisesine dönüştürülmesi keşke sadece tabela değişikliğinden ibaret kalsaydı. Bu değişimin çok daha kötü sonuçları olacak.
Eski sistemde Anadolu liselerine öğrenciler sınavla girdikleri için öğrencilerin belirli bir başarı seviyesinin üzerinde olması gerekiyordu. Bu öğrencilere yine sınavla seçilmiş öğretmenler tarafından dersler veriliyordu. Bu liselerin başarıları gayet iyiydi. 2012 yılı ÖSYS başvuruları ve bir lisans programına giren öğrenci sayıları incelendiğinde durum daha net anlaşılacaktır. 2012 yılında genel lise mezunlarının ancak % 19,59’u bir lisans programına yerleşebilmişken Anadolu lisesi mezunlarının % 53,94’ü lisans programına yerleşmiştir. Nitelik açısından da Anadolu lisesi mezunlarının daha üst düzey programlara yerleştiği tartışma götürmez bir gerçektir.
Genel liselerin Anadolu lisesine dönüştürülmesine ilişkin çalışma sonucunda artık genel liseler kaldırıldı uygun olanların tamamı Anadolu lisesine dönüştürüldü. Bir kısmı da meslek liselerine… Artık öğrenciler Anadolu liselerine r adrese dayalı kayıt sistemine göre kaydolacak.
Ülkemizde veliler çok bilinçsiz. Çocuklarının başarı durumuna bakmaksızın, çocuklarının kaydettirmek istedikleri okulda sınıflarını geçip-geçemeyeceklerini düşünmeden hep en başarılı olan okullara kaydetmek istiyorlar. Not ortalaması 60 olan öğrencinin velisine değil Anadolu, “Çocuğunu Fen Lisesine kaydedelim” deseniz bayram eder. Çocuğunun bu lisede başarılı olmayacağını, iki yıl sınıfta kalıp eğitim hayatının biteceğini düşünmez.
Artık her yerde Anadolu lisesi olduğuna ve adrese dayalı kayıt sistemi uygulanacağına göre velilerin ilk tercihi mutlaka o lise olacaktır. Evinin yanında Anadolu lisesi varken kimsenin çocuğunu Meslek lisesine göndereceği beklenilmesin.
Çocuğunun diploma notu 60 olan da 100 olanda Anadolu lisesine kayıt isteyecek. Anadolu liselerinin kapasiteleri sınırlı bunca öğrenciyi neye göre seçip kaydedeceğiz belli değil. Buna ilişkin yönetmeliği bırakın bir genelge dahi yayımlanmadı. Diploma notuna göre çocukları kaydettiğimizi düşünsek bile Kayıt bölgesinde oturan başarılı çocuklar ile daha az başarılı çocuklar aynı sınıfta öğrenim görmek zorunda kalacak. Daha önce not ortalaması 90-100 gibi olan öğrencilerden oluşan sınıfların yerine not ortalaması 60 olanla 100 olan öğrencilerden oluşan sınıflar gelecek. Bu da eğitimde kaliteyi düşürecek.
Sınavsız kayıt sistemi, öğretmen niteliği ve öğrenci başarılarını dikkate aldığımızda biz aslında bütün genel liseleri Anadolu lisesi yapmadık, Anadolu liselerini genel liseye dönüştürmüş olduk. Başarısız genel liseleri Anadolu liselerinin içine katmak onlardaki başarıyı asla artırmayacaktır. Tam tersine başarılı olan Anadolu liselerinin başarısının düşmesine neden olacaktır.
Öğrenciler bilgi, beceri, yetenek ve başarılarına göre hak ettikleri eğitime tabi tutulmalıdırlar. Bütün öğrencileri oturdukları adrese bakarak en yakın liseye kaydetmek gibi bir anlayış son derece yanlıştır. Benim çocuğum Anadolu lisesini kazanacak kapasitede olmayabilir. Hiç önemli değil. Bunu hak eden evlatlarımız o okullara girmeli ve akademik açıdan ülkemizin ihtiyaç duyduğu nitelikli insan kadrosunu oluşturmalıdırlar. Fen liselerinin kapasitesi son derece azdır. 2012 yılında Fen lisesi mezunlarının sayısı sadece 5446 kişidir. Aynı yıl lise son sınıf öğrenci sayımız 780.737 olduğu düşünüldüğünde, Fen liselerinin kapasitelerinin çok az olduğu, hala Anadolu liselerine ihtiyacımız olduğu açıktır. Bu ülkenin başarılı çocuklarının elinden seçkin Anadolu liselerinde okuma fırsatını almak ve onları mahalle mekteplerinde ziyan etmek doğru değildir.
Öğrenci seçme sistemi değişebilir ama bu ülkenin ihtiyacı olan beyin gücünün yetişeceği Anadolu liseleri yok edilmemelidir. Sayın devlet büyüklerimiz, lütfen bir daha düşünün!
Doğan CEYLAN
Yönetim Bilimi Uzmanı