İstanbul Altın Borsası (İAB) Başkan Vekili Osman Saraç, İstanbul Ticaret'in sorularını yanıtladı
ABD'de gevşek para politikası doları son üç yılın en düşük seviyelerine kadar geriletti. Bu da alternatif bir para birimi olarak görülen altına destek verdi. Diğer taraftan dünya genelinde süren enflasyon endişeleri bazı merkez bankalarını faizleri artırmaya yöneltiyor.
Yatırımcılar enflasyona karşı geleneksel bir korunma aracı olarak kabul edilen altına yöneliyorlar. Bununla beraber geçen hafta gümüş başta olmak üzere tüm emtialar değer kaybederken, altın fiyatlarında da ons başına 100 ABD doları civarında bir düzelme görüldü. Ancak bu hafta başında petrol ve tahıl fiyatlarında kaydedilen yükselişten sonra yeniden ortaya çıkan enflasyon endişesi altına alım getirirken, Yunanistan'ın notunun düşürülmesi de yine bu metale güvenli liman talebi gelmesine yol açtı. Piyasa katılımcılarının beklentileri, son 10 yıldır sürekli bir yükseliş içerisinde olan altın fiyatlarının yıl sonuna kadar 1.600 ABD doları/ons'a ulaşabileceği yönünde.
ALTIN MÜCEVHER TALEBİ AZALDI
Küçük yatırımcının altına ilgisi nasıl?
* Altın fiyatlarının yükselişinde en önemli rol oynayan, yatırımcılardan gelen altın talebidir. Son zamanlarda rekor seviyeye ulaşan altın fiyatları, altın talebinin en büyük kısmını oluşturan mücevher talebinde düşüşe neden olmuştur. 1993-2000 yılları arasında toplam talebin ortalama yüzde 78'ini oluşturan mücevher talebinin, 2009 yılından beri toplam altın talebindeki payı yüzde 50'den azdır.
* Altın mücevher talebindeki düşüş, yatırım talebindeki artışla karşılanmakta ve bu da fiyatların yükselmesini sağlamaktadır. Altına dayalı borsa yatırım fonları (ETF'ler) yatırımcılara borsalarda hisse senedi satın alır gibi altına küçük tutarlarda yatırım yapma imkanı sunmaktadır. Dünyanın en büyük altına dayalı borsa yatırım fonu SPDR Gold Trust'ın altın varlıkları halen 1.200 ton civarındadır. Altına dayalı borsa yatırım fonlarının piyasaya girmesiyle beraber yatırım amaçlı altın talebinin toplam talep içerisindeki payı yüzde 15'ten yüzde 30 civarına yükselmiştir.
* Ülkemizde de altına dayalı fonlar ve borsa yatırım fonlarının yaygınlığı giderek artmaktadır. İstanbul Altın Borsası'nda saklaması yapılan 16 adet altına dayalı fonda tutulan altın miktarı, bu yılın mayıs ayı itibariyle 9.700 kg seviyesindedir. Altına yapılan yatırım sadece borsa yatırım fonları ile sınırlı olmayıp, yatırımcılarımız Cumhuriyet altını gibi hatıra altın para talebine yönelmektedirler. Türkiye altın hatıra para üretiminde dünyada ön sıralarda yer almaktadır. Bunun yanında bankalar tarafından vadeli vadesiz altın hesapları açılmakta, altın kredileri kullandırılmakta, küçük büyük altın külçeler banka şubeleri yanında hipermarketlerde bile satışa sunulmaktadır.
Altındaki güncel verileri paylaşır mısınız?
* AB işlem hacmi incelendiğinde, işlem hacminin ve ithalatın krizin başladığı 2008 yılına kadar arttığı, bu dönemden sonra ise ithalatın azaldığı görülmektedir. Uzaktan erişimle 24 saat işlem yapabilme imkanlarının geliştirilmesiyle ithalattaki azalmaya rağmen belli bir seviye korunmuştur. Kıymetli madenler danışmanlık şirketi GFMS tarafından açıklanan son raporda, altın piyasasına dair 2010 yılı verileri yayınlandı. ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde faiz oranlarının artacağı beklentisinin altın üzerinde baskı yaratabileceğini, ancak bunların yakın vadede gerçekleşmesinin muhtemel olmadığını söyleyen GFMS, özellikle Asya'dan gelen güçlü yatırım talebi, resmi sektör satışlarının eksikliği, toparlanmakta olan mücevher talebi ve piyasaya hurda geri dönüşünün azalmasının etkisiyle metalin desteklendiğini belirtti. 2010 yılında altın talebi önceki yıla göre yüzde 5.5 artışla 1.514 tona yükseldi. Fiziki külçe altın yatırımı 2009 yılında 531 tondan 2010 yılında 880 tona yükseldi. Altına dayalı borsa yatırım fonları ve benzeri ürünlerin talebi 2009 yılında 617 tondan 2010 yılında 338 tona geriledi. 2009 yılında 1.814 ton olan mücevher amaçlı altın talebi ise 2010 yılında 2.017 tona yükseldi. GFMS 2011 yılında mücevher amaçlı altın talebinde bir miktar düşüş yaşanabileceğini belirtti.
Spekülatörler kâr satışına geçebilir
ERHAN HOŞHANLI / İTO DEMİR DIŞI METALLER MESLEK KOMİTESİ MECLİS ÜYESİ: Metal piyasasındaki artış, altın fiyatlarını da paralel etkiliyor. Dünyadaki ekonomik dalgalardan etkilenen en hassas emtialardan biri petrol ve altın. Bunun dışında, ülkeler ekonomilerini güçlendirmek için merkez bankalarını altınla da güçlendirmek istiyorlar. Bu duruma spekülatif yatırımcıları da dahil edersek, altındaki yükselişin süreceğini tahmin edebiliriz. Buna aykırı olarak spekülatörlerin doyuma ulaştıkları andan itibaren kâr satışlarına geçme ihtimalleri söz konusu. Doyum noktasından sonra fiyatlar düşmeye geçebilir. Sade vatandaş, küçük yatırımcı şu sırada tedbirli davranıyor, alışa geçmek için bekliyor. Türkiye altın piyasası çok güçlü; dünya borsaları ile likidite olduğu için yurtdışından gelen altınların etkisi olmaz.
Fiyatların aşağı olmayacağı kesin, yukarı çıkması da olası
PROF. DR. MURAT YÜLEK / EKONOMİST: Altın fiyatlarının mantıklı seviyelere inmesi çok olanaklı değil. ABD'nin durumu, derecelendirmesindeki değişiklik piyasaları tedirgin ediyor. Avrupa'da Yunanistan'ın durumu, Portekiz'in durumu, İspanya ile ilgili problemler, Japonya'da uzun süredir var olan sıkıntı tedirginliği artırıyor. Dünyanın büyük ekonomilerinde sıkıntı ve belirsizlik olduğu için altın fiyatlarının mantıklı seviyelerde olmasını beklemiyorum. Aşağı olmayacağı kesin, yukarı çıkması da olası. Yatırımcının çok dikkatli, tedbirli olması lazım. Altına yatırım yapmak için girmek çok büyük risk. Spekülasyona da açık bir piyasa. Kısa dönemli olarak, ama riski de göz alarak altına yatırım yapılabilir. Güçlü ekonomilerin istikrara kavuştuğu yönünde güçlü algı oluşursa, altının bu sevilerde kalması mümkün olmayacak.
Altın fiyatında rekorların sonuna gelindi mi?
* Mehmet Ali Yıldırımtürk www.goldpara.com Genel Yayın Yönetmeni: Global finansal krizle birlikte altın fiyatları rekor üstüne rekor kırıyor. Fiyatların bu derece yükselmesinde; para birimlerinde oluşan güvensizlik, enflasyon riski gibi faktörler kadar gelişmiş ülkelerdeki likidite bolluğu, büyük ölçekli yatırım bankaları ve altın fonlarına alıcı getirmeye yönelik spekülasyonlar da etkili oldu. Dünyadaki terör tehdidiyle birlikte global finansal kriz de, altına destek oldu.
Ayın ilk haftasına başlarken, ABD'li büyük yatırım bankaları müşterilerine "Emtialardan çıkın" tavsiyesinde bulundu. Hafta ortasında büyük spekülatör George Soros'un yüklü miktarda altın sattığı haberi yayıldı. Altın son dönemde doyuma ulaşmış, gümüşdeki hızlı yükseliş, altını peşinden sürüklemişti. Spekülatörler, dünyadaki orta ve küçük ölçekli yatırımcıları istedikleri oranda altın yatırımına çekememiş olsalar da gümüşte bunu başardılar. Bizde de son haftalarda yüksek fiyatlardan; gerek fonlardan gerekse fiziki olarak yüklü miktarda gümüş alanlar oldu. Usame Bin Ladin'in öldürüldüğü haberiyle gümüş ve altın fiyatındaki yükseliş trendi tersine döndü gibi görünüyor. Ağustos 2010 tarihinden beri yüzde 180 artan gümüş fiyatı, onsu 50 dolara yaklaştığında büyük yatırım fonlarının yoğun kâr satışlarıyla iki günde yüzde 40 düşüşle onsu 35 dolara geriledi. Gümüş fiyatı yüzde 40 düştüğünde, altın onun yarısı kadar yani yüzde 20 geriliyor. Haftanın son iki gününde altının onsu 1.575 dolardan yüzde 6'lık düşüşle 1.475 dolara geriledi. Bu açıdan bakıldığında altın; gelecek haftalarda yüzde 20'yi tamamlayacak gerileme trendine girebilir. Altın ve gümüşte yükselişler yine spekülatörlerce satış fırsatı olarak değerlendirilecek. ABD'de enflasyon beklentisine karşın faiz artırımına 6 ay gibi çok kısa bir süre kaldı. Bunun öncesinde petrol emtia ve kıymetli madenlerle ilgili fonlardan çıkışın hızlanmasıyla fiyatlar da hızla gerileyecek. Son dönemde yatırım araçları fiyatlarının belirlenmesinde fiziki işlemlerden çok, bilgisayar ekranında yapılan "al-sat"lar daha çok belirleyici oluyor. Söz konusu emtialarda kriz öncesi yıllara göre fizikî talep yok denecek kadar azaldı. Fiyatlar düşmeden, fiziki talebin artması da mümkün görünmüyor. Bu açıdan da bakıldığında yaz aylarında dış piyasalarda altın fiyatları küçük çaplı tepkiler dışında gerileme trendini sürdürecek. Yaz aylarında altın 1300 dolar/ons seviyelerine geri çekilebilir.
Altının iç piyasa fiyatında ise dolar/ons ve dolar/TL fiyatı belirleyici oluyor. Doların 1.5-1.6 TL aralığında hareket edeceği varsayımı ile 24 ayar altının TL/gr fiyatında temkinli düşüş eğilimi devam edecek.
Bütçeniz yettiği kadar altına yatırın
BARAN HAZAR / İTO KUYUMCULUK MESLEK KOMİTESİ MECLİS ÜYESİ: 1 kilo 24 ayar has altın 48 bin 456 dolar. Tüm dünyada madenler değer kazanmaya başladı ve tüketimi artıyor. Artan tüketim, fiyatları da yükseltiyor. Gümüş ve altın elektronik sektöründe de kullanımı artan madenlerden. Dünyadaki istikrarsızlık, terör, savaş, Orta Doğu'daki sıkıntılar sürdükçe insanların risk almamak için paradan kaçıp madene yönelmeleri içgüdüsel bir davranış. Bin Ladin'in öldürüldüğü haberi onsu tepetaklak aşağı çekti. Bu olay; terör riski azaldı algısı yarattı. Türkiye'de seçim aşamasına rağmen büyük bir istikrar mevcut. Altın fiyatı düştü, çıktı paniğine girmeye gerek yok. Küçük yatırımcı bütçesinin yettiği oranda altına yatırmaya devam etmeli. Gümüş de değerli maden statüsüne kavuştu. 1 kilo has gümüş bin 200 dolar.
İşlenmiş altın tüketimi düşüyor
ZEKİ KARACA / İTO KUYUMCULUK MESLEK KOMİTESİ MECLİS ÜYESİ: Bu işi büyük sermayeler koordine ediyor. Vatandaş da tasarruf amaçlı yöneliyor altına. Ne olacağını söylemek zor. Artış, dünyadaki global güvensizlikten kaynaklanıyor. İnsanlar güvenli liman olarak görüyor, sürekli parayı altında tutuyor. Global sıkıntı ne zaman çözülürse, fiyatlar o zaman düşecektir. Bu durumdan reel üreticiler, toptancılar, mağazacılar olumsuz etkileniyor; işlenmiş altın tüketimi düşüyor.
Kısa vadeli planınız yoksa, hep kazanırsınız
TANER DAŞTAN / İTO KUYUMCULUK MESLEK KOMİTESİ ÜYESİ: Mevcut yükseliş ekranlar üzerinden yapılan işlemlerle suni olarak oluşturuldu ve devam edecek. Bu noktadan sonra da yükseliş sürecek. Kısa vadeli planınız yoksa, altın uzun vadede her zaman kazanıyor. Tüketiciye altın almaları yönünde tavsiyede bulunuyorum.
http://www.haber7.com/haber/20110518/Altin-fiyatlari-inecek-mi-cikacak-mi.php