621 bin ‘deha’ kayıp
Bakanlık raporuna göre üstün yetenekli bireylerin yüzde 1’inden azına ulaşılabildi çünkü uyguneğitim imkânı sağlanamıyor
BAHAR ATAKAN
Milli Eğitim Bakanlığı’nca (MEB) hazırlanan bir rapor, ülkelerin ve insanlığın geleceğinde önemli rol oynayan “üstün zekalı” bireylerin Türkiye’deki durumunu ortaya çıkardı. MEB tarafından üstün yeteneklilerin eğitim alması için kurulan bilim ve sanat merkezlerinin yetersizliğine vurgu yapılan raporda, “Bilim ve sanat merkezlerinde üstün yeteneklilerin toplam sayısının 6 bin 405 olduğu dikkate alındığında ülke genelinde keşfedilmeyi bekleyen yaklaşık 621 bin 75 üstün yetenekli birey bulunmaktadır” denildi. MEB İç Denetim Birimi’nce hazırlanan “Bilim ve Sanat Merkezleri Süreci-Üstün Yetenekli Bireylerin Eğitimi” başlığındaki raporda, Türkiye’de 1992’den itibaren bilim ve sanat merkezlerinin kurulmaya başlandığı belirtilerek, “Yeni açılanlarla birlikte 58 bilim ve sanat merkezi 53 farklı ilde faaliyetini sürdürmektedir” denildi.
Nüfusun % 2’si üstün yetenekli
n TÜİK’in adrese dayalı nüfus kayıt sistemi veri tabanından alınan 2009 verilerine göre ülke genelinde 0-24 yaş grubunda toplam 25 milyon 218 bin 750 bireyin bulunduğu, bilimsel çalışmalara göre bunların yüzde 2’sinin yani 627 bin 480 öğrencinin üstün yetenekli olabileceği tahmin edilmektedir. Merkezlerde üstün yeteneklilerin toplam sayısının 6 bin 405 olduğu dikkate alındığında ülke genelinde keşfedilmeyi bekleyen yaklaşık 621 bin 75 üstün yetenekli birey bulunmaktadır. n TÜİK’in adrese dayalı nüfus kayıt sistemi veri tabanından alınan 2009 verilerine göre ülke genelinde 0-24 yaş grubunda toplam 25 milyon 218 bin 750 bireyin bulunduğu, bilimsel çalışmalara göre bunların yüzde 2’sinin yani 627 bin 480 öğrencinin üstün yetenekli olabileceği tahmin edilmektedir. Merkezlerde üstün yeteneklilerin toplam sayısının 6 bin 405 olduğu dikkate alındığında ülke genelinde keşfedilmeyi bekleyen yaklaşık 621 bin 75 üstün yetenekli birey bulunmaktadır. - TÜİK’in adrese dayalı nüfus kayıt sistemi veri tabanından alınan 2009 verilerine göre ülke genelinde 0-24 yaş grubunda toplam 25 milyon 218 bin 750 bireyin bulunduğu, bilimsel çalışmalara göre bunların yüzde 2’sinin yani 627 bin 480 öğrencinin üstün yetenekli olabileceği tahmin edilmektedir. Merkezlerde üstün yeteneklilerin toplam sayısının 6 bin 405 olduğu dikkate alındığında ülke genelinde keşfedilmeyi bekleyen yaklaşık 621 bin 75 üstün yetenekli birey bulunmaktadır.
Yoksullara hiç ulaşılamıyor
- Merkezlerdeki öğrenci profili genellikle gelir ve eğitim düzeyi yüksek olan ailelerin çocuklarından oluşmaktadır. Gelir düzeyi düşük ve merkezden uzak yerlerde bulunan ailelerin çocuklarına çoğu zaman ulaşılamamaktadır.
- Merkezler, yüzde 47 atıl kapasite ile çalışmaktadır.
- Öğrencilerin yüzde 50’si sınav sistemi, yüzde 24’ü ulaşım sorunları, yüzde 3’ü tatmin edilemediğinden, yüzde 22’si nakil gibi nedenlerle merkezlere devam etmemektedir.
Ne para var ne de öğretmen
MEB’in üstün zekalı öğrencilerine eğitim sürecine ilişkin eleştirilerin getirildiği raporda, bazı çarpıcı tespitler şöyle:
- Bilim ve sanat merkezlerinin yüzde 90’ı üstün yetenekli bireylerin eğitimine uygun olarak tasarlanmamıştır. Merkezlerin 713 öğretmen ihtiyacı bulunmaktadır.
- 2009 bütçe gerçekleşmelerine göre, özel eğitime ayrılan bütçenin binde 999’u alt zeka gruplarına aktarılırken, sadece binde 1’lik kısmı üst zeka gruplarına aktarılmıştır.
- Üstün yetenekliler alanında donanımlı öğretmenlere ihtiyaç varken, İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Üstün Zekâlılar Bölümü’nden mezun olan öğretmenler, sınıf öğretmeni olarak atanmıştır. Merkezlerde görev yapan yöneticilerin yüzde 29’u, öğretmenlerin ise yüzde 22’si üstün yeteneklilerle ilgili eğitim almadan görevlerini sürdürmektedir.
- Sınıf yükseltme (hızlandırma) sadece ilköğretim ilk kademede bir defaya mahsus uygulanmakta, ilköğretim ikinci kademede ve ortaöğretimde sınıf yükseltme uygulaması bulunmamaktadır.
Milliyet