Asgari ücret artışıyla birlikte çalışanlara ödenen AGİ de yükseldi. Ancak AGİ’nin nasıl ödeneceği tartışma konusu. Kimler AGİ alabilir, nasıl ödeniyor, asgari ücretin içinde mi? İşte cevaplar...
Aralık ayının son günlerinde 2021 yılında uygulanacak asgari ücret açıklandı. Buna göre bu yıl geçerli brüt asgari ücret 3.577,50 liraya çıkarken net asgari ücret ise 2.825,90 lira oldu. Böylece asgari ücrete yüzde 21.55 zam yapılırken asgari ücretin de yaklaşık 7 puan üzerinde bir refah payı eklenmiş oldu. Yıl sonu enflasyonu yüzde 14.60 olarak açıklandığında asgari ücret zammının bunun 7 puan üzerinde olduğunu görüyoruz.
Asgari ücret sadece işçilerin maaşlarını değiştirmiyor. Neredeyse 83 milyonun tamamını etkileyen birçok ödemenin de parametresini oluşturuyor.
Bugün size asgari ücretle birlikte belirlenen Asgari Geçim İndirimi (AGİ) ile ilgili bazı bilgiler vermek ve yeni yıldaki rakamları aktarmak istiyorum.
DEVLET GERİ VERİYOR
AGİ basit anlatımıyla bir vergi iadesi. Yani devlet çalışanların ödediği gelir vergisinin bir kısmını almaktan vazgeçerek iade ediyor. Bu rakam da, işçinin bekar ya da evli olup olmamasına ya da çocuk sayısına göre değişiyor. Vergi iadesi işverenler aracılığı ile yapılıyor. Dolayısıyla işçinin bu hakkını işverenler ödemek zorunda. Zaten kendi ceplerinden çıkan bir şey yok, devlet onlara bu parayı işçiye vermek üzere iade ediyor.
NASIL HESAPLANIYOR
AGİ, asgari ücretin yıllık brüt tutarı üzerinden hesaplanıyor. işçinin kendisi için yüzde 50, çalışmayan eşi için yüzde 10, bakmakla yükümlü olduğu 2 çocuğun her biri için yüzde 7.5 ve 3. çocuk için yüzde 10 ve sonraki her çocuk için yüzde 5'i alınarak hesaplanıyor. Bu oranların toplamı yüzde 85'i geçemiyor.
Bu oranlarla bulunan rakamın yüzde 15 gelir vergisi oranı alınıyor. Yıllık AGİ bulunduktan sonra 12'ye bölündüğünde aylık rakam da ortaya çıkıyor.
BEKAR BİR İŞÇİ İÇİN ÖRNEK AGİ HESAPLAYALIM:
Bu yıl brüt ücret: 3.577,50 Yıllık toplam brüt ücret:
3.5787,5 X 12 = 42.930
İşçinin kendisi için oran:
42.930 X % 50 = 21.465
Gelir vergisi için iade tutarı:
21.465 X % 15 = 3.219,75
1 aylık AGİ miktarı: 3.219,75 / 12= 268,31 TL
ÜCRETİN İÇİNDE Mİ?
Gelelim en çok yapılan tartışmaya. Asgari ücret alan bir işçi AGİ miktarının maaşın içinde olup olmadığını merak ediyor. Bu konu tartışmalara yol açıyor. Hemen belirtelim.
Yukarıda hesabını yaptığımız 268,31 TL'lik bekar bir işçinin AGİ miktarı asgari ücretin içinde.
Yani siz eğer bekar bir işçi iseniz ve asgari ücret alıyorsanız AGİ içinde 2.825 lira 90 kuruş net ücret alacaksınız. Ancak eğer evlisiniz ve çocuklarınız varsa bunlar için ayrıca AGİ farkı ödenecek. Sizin için ödenecek AGİ miktarından 268,31 TL çıktıktan sonra kalan miktar maaşınıza eklenecek.
Bunu da bir örnekle anlatalım:
Bir işçi evli eşi çalışmayan ve 2 çocuklu ise alacağı AGİ miktarı 402,47 TL olacak. Bu işçi asgari ücret ile çalışıyorsa AGİ'nin 268,31 TL'si ücretinin içinde olacak. Kalan 134 lira 16 kuruş asgari ücrete eklenerek işçiye ödenecek. Bu durumda evli eşi çalışmayan iki çocuklu bu işçimizin alacağı net asgari ücret 2.825 lira 90 kuruş değil, 2.960,06 TL olacak.
TABLOYA BAKARAK AGİ'Yİ BULUN
Aşağıda hangi işçinin kaç lira AGİ alacağı ve bunun asgari ücrete nasıl yansıyacağı ile ilgili iki tablo veriyoruz. Bu tablolara bakarak durumunuzu öğrenebilir, kaç lira alacağınızı hesaplayabilirsiniz.
Faruk Erdem - Yeni Asır