Ahmet ÜNLÜ'nün yazısı;
Uzun bir aradan sonra kamuda çalışan personel sayısı açıklandı ama!
Uzunca bir süredir kamu personel istatistikleri yayımlanmamıştı. Son olarak mülga Devlet Personel Başkanlığı kamu personel istatistiklerini 2018 yılı sonu itibarıyla yayımlamıştı. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı 2020 yılı kamu personel istatistiklerini açıkladı. Ancak, açıklanan rakamların geçmiş yıllara göre çok yüzeysel kaldığı ve son bir yıl içerisinde 1 milyon 211 bin 545 arttığı görülmektedir. Bu yazımızda konuyu detaylarıyla açıklamaya çalışacağız.
2018 Aralık ayına göre kamu personel sayıları nasıldı?
Devlet Personel Başkanlığı tarafından yayımlanan Aralık ayı verilerindeki istihdam şekillerine göre;
Memur; 2.422.252 (Mart 2018 - Aralık 2018 2.430.101)
Hakim ve Savcı; 19.383 (Mart 2018 - Aralık 2018 17.467)
Öğretim Elemanları; 132.671 (Mart 2018 - Aralık 2018 131.171)
Sözleşmeli Personel; 254.563 (Mart 2018 - Aralık 2018 213.225) (4/B Sözleşmeli Personel; 107.890, Diğer Sözleşmeliler; 61.035, KİT'lerdeki Sözleşmeli Personel; 70.091, Mahalli İdarelerdeki Sözleşmeli Personel; 15.547)
İşçi; 658.527 (Mart - 317.502)
2017 Eylül ayında 241.389 olarak verilen askeri personel sayısına 2018 yılı Aralık ayında yer verilmemişti. 2018 yılı Aralık ayı verilerine göre askeri personel hariç 3.487.396 kamu personeli istihdam edilmekteydi.
2020 yılı Mart ayındaki toplam kamu personel sayısı
Açıklanan 2020 yılı Mart ayı verilerinde ne hizmet sınıflarına, ne askeri personele, ne üniversite öğretim elemanlarına, ne hakim ve savcılara, ne sözleşmeli personelin 4/B ve 399 sayılı KHK kapsamına yönelik bir ayrımına, ne cinsiyete göre dağılımına, ne de engelli memur sayılarına yer verilmediğini görüyoruz. Yani analize uygun olmayan bir istatistiki veri ile yetinmek zorunda kalacağız.
Açıklanan verilere göre, toplam kamu personel sayısı 4.698.941'dir. Bu sayının dağılımı ise;
1- Kadrolu personel sayısı: 2.942.904,
2- Sözleşmeli personel sayısı: 455.050,
3- Sürekli işçi: 1.144.400,
4- Geçici işçi: 51.080,
5- Diğer: 105.507
Açıklanan sayıların da kadrolu personel, sözleşmeli personel, sürekli ve geçici işçi ile diğer olarak; 1- Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri (3.104.952), 2- YÖK, üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri (286.412), 3- Özel bütçeli diğer idareler (100.414), 4- Düzenleyici ve denetleyici kurumlar (6.312), 5- Sosyal güvenlik kurumları (42.882), 6- Döner sermayeler ve kefalet sandıkları (243.113), 7- Diğer kamu idareleri (7.316), 8- 233 sayılı KHK kapsamında yer alan KİT'ler (Bağlı ortaklıklar dahil) (96.303), 9- Özelleştirme programında yer alan kuruluşlar (5.413), 10- Kamu bankaları (63.661), 11- Özel kanunu bulunan kuruluşlar (34.266), 12- İl özel idareleri (12.776), 13- Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birlikleri (198.733) ve 14- BİT'ler (496.388) olarak bir ayrıma tabi tutulduğu görülmektedir.
Açıklanan verilere göre 2018 yılı sonundan 2020 yılı Mart ayı sonuna kadar 4.698.941- 3.487.396 = 1.211.545 kişilik bir personel artışı olduğu görülmektedir. Bu sayının çoğunun taşeron işçilerin sürekli işçi olarak atanmasından kaynaklandığını söyleyebiliriz.
Nihayetinde açıklanan verilerin bu haliyle ne karşılaştırmaya ne de analize uygun olmadığını düşünüyoruz. Yani son derece yüzeysel ve iş olsun mantığıyla açıklanan bir veri ile karşılaştığımızı üzülerek ifade etmek istiyoruz. Keşke daha önce açıklanan verilere bakılma zahmetinde bulunulsaydı da en azından ona yakın bir analiz mantığı işletilerek açıklama yapılsaydı.
Bu sayılar içerisinde kamu personelinin tamamı var mı?
Daha önceki açıklanan verilerde açıklanan sayılara şöyle bir bilgi notu eklenirdi: "MİT Başkanlığı kadro ve pozisyonları ile TSK Askeri Personel sayıları bu tabloya dahil edilmemiştir. Jandarma Hizmetleri Sınıfı ile Sahil Güvenlik Hizmetleri Sınıfı dahil edilmemiştir. PTT A.Ş. personeli ve 696 sayılı KHK ile sözleşmeli personel pozisyonlarına geçirilen geçici personel (4/C) sayıları dahildir. T.C. Ziraat Bankası A.Ş, Türkiye Halk Bankası A.Ş ve idaresi kamu yönetiminde yer aldığı için Kamu Sermayeli Kuruluşlar içinde yer alan Vakıflar Bankası T.A.O gibi kamu bankalarında istihdam edilen işçileri de kapsamaktadır."
Ancak, son açıklanan verilerde böyle bir nota yer verilmediğini görüyoruz. Demek ki açıklanan veriler, kamu personelinin tamamını kapsamakta ve hiçbir personel dışarıda kalmamaktadır.
Personel sayıları gerçeği yansıtıyor mu?
Daha önce yayımlanan istatistiki verilerin altında; "1) Personel kadro ve pozisyonlarına ilişkin sayılar kamu kurum ve kuruluşların gönderdikleri verilerden derlenmiştir" ifadeleri varken yeni istatistiki verilerin altında "1. Bölüm Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2.Bölüm Hazine ve Maliye Bakanlığı, 3. Bölüm Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı verileri esas alınarak doldurulmuştur" ifadelerini görüyoruz. Yani veriler yine manuel olarak tespit edilmiştir.
Ancak, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'ndan alınacak 4-c veya diğer sigortalı sayıları ile yukarıda yer verilen sayılar kıyaslandığında verilerin gerçek rakamları yansıtmadığı açıkça görülecektir. Daha önceki yazılarımızda DPB ile Maliye Bakanlığı verileri arasındaki uçurumu rakamlarla açıklamıştık.
Kamu personel sayısının dahi net olarak bilinmediği bir kamu yönetiminin sağlıklı bir yapı sergilediğini iddia etmek mümkün değildir. Halbuki kurulacak Web Servisler aracılığıyla çok basitçe ve emek harcanmadan kamu personel sayısı anlık olarak tespit edilebilecekken hala bu sistemlerin bugüne kadar kurul(a)maması düşündürücüdür. Birileri bu yazdıklarımı ve ne demek istediğimi bir gün anlayacak ama onu ben görür müyüm bilemiyorum. Özetle kamu personel sayısını dahi net olarak bilemeyen bir durumda olduğumuzu üzülerek belirtmek isteriz, varın gerisini siz anlayın. Ama bıkmadan ve usanmadan anlatmaya devam edeceğiz. (YeniŞafak)