Kamuda insan kaynaklarının amacında neler var?
Topluma kaliteli hizmet sunan, değişen koşullara uyum yeteneği yüksek ve daha verimli bir kamu personel sistemi oluşturulması temel amaç olarak kabul edilmiştir.
Kamuda insan kaynaklarına yönelik hangi politika ve tedbir öngörülmüştür?
Planda kamuda insan kaynaklarına yönelik hangi politika ve tedbirlerle ilgili olarak aşağıdaki tedbirler öngörülmüştür;
1- Kamu personeline ilişkin kamu hizmetlerinin sunumunda önemli bir role sahip olan insan kaynağının temini, etkin ve verimli bir şekilde hizmet sunumu ve çalışan memnuniyeti artırılacaktır.
2- Kamu personeline ilişkin kamu hizmetlerinin sunumunda etkinliği, verimliliği ve çalışan memnuniyetini artırmaya yönelik hukuki düzenlemeler yapılacaktır.
3- Kamu kurumlarının insan kaynakları yönetimi konusunda kapasiteleri güçlendirilecektir.
4- Kamu kurum ve kuruluşlarındaki personel birimlerinin insan kaynakları yönetimi anlayışıyla yapılandırılması ve bu birimlerin kapasitesinin güçlendirilmesi sağlanacaktır.
5- Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi'nin kapasitesi artırılacaktır.
6- Kamuda etik bilincinin yerleştirilmesini ve etik uygulamalarının güçlenmesini sağlayacak şekilde ilgili düzenlemeler yapılacaktır.
7- Kamu kurum ve kuruluşlarında personele yönelik eğitimler çeşitlendirilecek ve geliştirilecektir.
8- Kamu personelinin dijital becerileri geliştirilerek dijital dönüşüm ve teknolojik gelişmelere uyumları sağlanacaktır.
9- Kamu personelinin niteliğini artırmaya yönelik hizmet içi eğitim programlarının oluşturulması ve düzenli olarak yürütülmesi sağlanacak ve her düzeydeki personele yönetim becerisi kazandırmayı amaçlayan eğitim programları geliştirilecektir.
10- Hizmet içi eğitim uygulaması, kamu çalışanlarının mesleki ve temel becerilerini artıran uzaktan eğitim sistemleri kullanılmak suretiyle kolayca erişilebilen bir yapıya dönüştürülecektir.
Planda öğretmenlere yönelik önemli düzenlemelere yer verilmiştir
Planda; öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin motivasyonları ve mesleki gelişimleri artırılacak ve öğretmenlik mesleğinin toplumsal statüsü güçlendirileceği, Öğretmenlik Meslek Kanunu'nun çıkarılacağı, konut imkanlarının kısıtlı olduğu bölgelerde öğretmenlerin barınma ihtiyaçlarını karşılayacak konut yatırımlarına devam edileceği, okul yöneticiliğinin profesyonel bir meslek haline getirilerek yönetici eğitimi akreditasyon yapısı oluşturulacağı, ehliyet ve liyakat temelli kariyer sisteminin hayata geçirileceği, sınıf öğretmenlerinin yan alan ve mesleki rehberlik becerilerinin geliştirileceği, yabancı dil öğretmenlerinin niteliklerini artırmaya yönelik hizmet içi eğitimler düzenleneceği, öğrenci kazanımları dikkate alınarak öğretmenlere ve okul yöneticilerine, görev yaptıkları eğitim kurumunun türü ve mahalline göre farklı oranlarda teşvik edici mekanizmalar oluşturulacağı, yatay ve dikey kariyer basamaklarına yönelik lisansüstü düzeyde mesleki uzmanlık ve gelişim programları açılacağı, hizmet içi eğitimlerin içeriklerinin öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin güncel ihtiyaçları çerçevesinde yenilenerek, mesleki ve teknik eğitimde hizmet içi eğitimlerin iş ortamlarında gerçekleştirileceği gibi bir çok konuya yer verilmiştir.
Planda hakim ve savcılara yönelik neler yer alıyor?
Planda, hakim ve savcıların atama, nakil ve terfi sisteminin nesnel, önceden belirlenmiş ölçütlere ve liyakate dayalı olarak geliştirilmesinin sağlanacağı, hakim ve savcı yardımcılığının oluşturulması yönünde düzenleme yapılacağı ile hakimlik, savcılık, avukatlık ve noterlik meslekleri için yeni bir mesleğe giriş modeli ve sınav getirileceği ön görülmektedir.
11. Kalkınma Planı'ndaki İK politikalarının genel değerlendirmesi
Maalesef 11. Kalkınma Planı'ndaki insan kaynakları politikasının öğretmenlere ve hakimlere yönelik kısmı dışında çok zayıf olduğunu ve genel geçer ifadeler kullanıldığını belirtmek isteriz. Aşağıda açıklamaya çalışacağımız 10. Kalkınma Planı ile karşılaştırdığımızda zayıflık kendiliğinden ortaya çıkacaktır. İK alanında çok ciddi sorunlar olmasına rağmen maalesef bu sorunları ve çözümlerini planda göremedik.
10. Kalkınma Planı'nda kamu kesiminde nasıl bir insan kaynakları politikasına yer verilmişti?
10. Kalkınma Planı'nda insan kaynaklarına yönelik daha kapsamlı politikalara yer verildiğini görüyoruz. Bu bağlamda kamu görevlilerine toplu sözleşme yapma hakkının tanınması, kamu perso-nelinin izin haklarının iyileştirilmesi, söz-leşmeli personele sendika kurma ve sendi-kaya üye olma hakkı verilmesi gibi kamu personel yönetimi alanında gelişmeler sağ-landığından bahsedilerek, sicil sisteminin kaldırılarak yerine personel bilgi sistemi getirilmesinin ön-görüldüğü ve özel sektörden kamu sektörüne geçişi teşvik edecek kolaylıklar getirildiği ifadelerini görüyoruz.
10. Kalkınma Planı'nda liyakata dayalı ve objektif işe alma ve terfi sistemi öngörülmüştü
Planda, kamuda istih-dam türleri arasındaki farklılıkların gideril-mesi, liyakata dayalı ve objektif işe alma ve terfi sisteminin oluşturulması, kısmi za-manlı çalışma imkanlarının geliştirilmesi, performans değerlendirme sisteminin oluş-turulması, kurumlar arası ve kurumların merkez-taşra örgütleri arasında personel dağılımının dengeli hale getirilmesi, kamu çalışanlarının kariyer planlaması ve hizmet içi eğitim faaliyetlerine erişiminin artırıla-rak niteliğinin yükseltilmesi ihtiyacının devam etmekte olduğu ifadelerine yer verildiğini görüyoruz.
Yaşanan süreçte kamu kesiminde bu öngörülerin maalesef yerine getirilemediğine hatta daha da kötüye gidildiğine şahit olduk. Bu nedenle 11. Kalkınma Planı'nda bu hususlara yer verilmemesini anlayamadığımızı ifade etmek isteriz.
10. Plan'da kamuda insan kaynaklarının amacında neler vardı?
Planda kamu sektöründe, işe alımdan emek-liliğe kadar bütün süreçlerde hizmet kali-tesi ve personel verimliliğinin yükseltilmesinin temel amaç olduğu ifade edilmişti. Yine, hizmet içi eğitim uygulamalarının yaygınlaştırılması suretiyle kamu persone-linin bilgi ve beceri düzeyinin artırılması, kamu insan kaynakları süreçlerinde liya-katin temel alınması, uygun kurumlardan başlanarak esnek çalışma biçimlerinin yay-gınlaştırılması ve işlevsel bir performans değerlendirme sisteminin geliştirilmesi he-deflenmişti.
Kamuda insan kaynaklarına yönelik hangi politika ve tedbir öngörülmüştür?
10. Kalkınma Planı'nda kamuda insan kaynaklarına yönelik politika ve tedbirlerle ilgili olarak aşağıdaki hususlar öngörülmüştür;
1- Kamu sektöründe hizmet kalitesi ve personel verimliliğini yükseltecek bir insan kaynağı yönetim modeli oluşturulacaktır.
2- Kamu sektöründe işe alım ve terfi süreci liyakat, şeffaflık, nesnellik, kurallılık temelinde iyileştirilecek, çalışanların nite-liklerine uygun kariyer planlaması yapıla-caktır.
3- Kariyer mesleklerde nitelikli insan gücü istihdamı teşvik edilecektir.
4- Kamu personelinin verimliliğinin ar-tırılması amacıyla etkin bir performans sistemi oluşturulacak ve hizmet, personel, ücret ilişkisi daha sağlıklı hale getirilecektir.
5- Kamu personel sisteminde uygun iş ve kuruluşlardan başlanarak esnek çalışma modeli geliştirilecektir.
6- Kamu personelinin sayı, nitelik gibi temel özelliklerini içeren dijital veri tabanı oluşturulacaktır.
7- Hizmet içi eğitim uygulaması, akredi-te edilmiş program ve kuruluşlar aracılığıy-la kamu çalışanlarının mesleki ve temel be-cerilerini artıran, uzaktan eğitim sistemleri de kullanılmak suretiyle kolayca erişilebilen bir yapıya dönüştürülecektir.
8- Düşük gelirli bölgelerde, çalışmayı özendirecek yasal düzenlemeler yapılacak ve özellikle nitelikli ve tecrübeli kamu per-sonelinin merkez-taşra, kurum ve kuruluş-lar ile bölgeler arasındaki dengesiz dağılımı giderilecektir.
Görüleceği üzere, 10. Kalkınma Planı'nda İK ile ilgili daha ciddi tedbirlere yer verildiğini görüyoruz. Keşke 11. Kalkınma Planı'nda da insan kaynakları politikalarına yönelik 10. Kalkınma Planı'nın önüne geçebilecek daha ciddi tedbirlere yer verilebilseydi. Acı ama maalesef gerçek bu.
Ahmet Ünlü - YeniŞafak