Beylikdüzü Yakuplu halkının ‘10 numara yağ’ konusundaki şikayetleri gazete sayfalarına taşınmıştı. Semt sakinleri, Atatürk Caddesi’nin ruhsatsız yağ depoları ve hangarlarla dolu olduğunu belirterek “Yakuplu olarak bombanın üzerinde oturuyoruz.
Apartman altlarında 10 numara açık yağ satılıyor. Mahalle havaya uçabilir. Hesabını kim verecek?” sözleriyle isyan etmişti.
Maliye Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı ve Enerji Piyasası Denetleme Kurumu’nu karşı karşıya getiren ‘10 Numara’ yağ sorunu çevre ve insan sağlığı açısından riskler taşıyor.
Çünkü EPDK’nın ‘kaçak akaryakıt’ olarak ifade ettiği ‘10 Numara’ motorin yağlar İstanbul’da da gelişigüzel satılıyor. Bu yağlar, işyerlerinde ısınma, ulaşımda kamyon, TIR ve otobüslerde ‘yakıt’ amaçlı kullanılıyor.
Maliye Bakanlığı, ‘denetim eksikliği var’ diyerek, EPDK’yı eleştiriyor, EPDK ise Maliye Bakanlığı’nı ‘10 numaralı yağın vergisini yükseltmemekle’ suçlarken, Petrol Sanayi Derneği (PETDER) ‘10 numara yağ zehir saçıyor’ uyarısında bulunuyor.
SAĞLIK İÇİN CİDDİ TEHDİT
PETDER Genel Sekreteri Dr. Erol Metin, 10 numara yağ kullanımının çevre ve insan sağlığını tehdit ederek araçlara zarar verdiğini belirtti.
Metin “Sahte akaryakıtların içinde atık bitkisel yağlar, atık madeni yağlar, baz yağlar, solvent karışımları gibi çevre ve insan sağlığı için sorun oluşturabilecek zehirli özellikleri olan maddelerin kullanıldığı saptandı.
Bu yakıtı tüketen araçların neden oldukları egzos emisyonları çevre ve insan sağlığı için çok ciddi bir tehdittir. Yakıt olarak tüketilen bu maddeler araçlara da ciddi zararlar veriyor. Yağların uygunsuz satışıyla ilgili daha sıkı denetim uygulanmalı” dedi.
YAĞLARIN ÇOĞU KAYITDIŞI
Atık motor yağlarının yüzde 83’ünün kayıt dışı olduğunu vurgulayan Dr. Metin “PETDER olarak sektör raporu yayınladık. Tebliğ tek başına bir tedbir değil.
10 numaralı yağ kullanımı konusunda EPDK’nın çıkardığı karar idari bir tedbirdir. Motorin ile yağ ÖTV’lerinde fiyat farkı var. 10 numara yağ kullanımını bu vergi farkı tahrik ediyor.
10 numara yağ kullanımından yıllık 1,5 milyar liralık kayıp oluşuyor. Buna rağmen, atık motor yağının toplanması, tersine bir ekonomi olduğu için çok zor bir konu. 10 numara yağ sorununun çözümü için 2010’da pozitif bir gelişme görüyoruz.
Bu sorunun kalıcı çözümü için mali tedbirlerin alınması lazım. Vergi farkı bu kadar olduğu müddetçe bir şekilde o alana kayar. İkincisi ise idari tedbirlerdir.
Üçüncü olarak da Çevre Bakanlığı, emisyon açısından da yetkili olduğu için, bakanlığın alacağı idari tedbirlerle ortadan kalkar. En önemli etken, vergi farkıdır” dedi.
Dr. Metin “2010’da PETDER’in bertaraf ettirdiği 17 bin 780 ton atık motor yağı, toplanmayarak denizlere, göllere kontrolsüz bırakılmış olsaydı 17 milyar m3 kullanılabilir suyun kirlenmesine neden olabilecekti” bilgisini de verdi.
İSTANBUL YAĞ TOPLAMADA ŞAMPİYON
• Marmara Bölgesi’nin atık motor yağ toplama oranlarında geçen yıl biraz gerilediğini belirten PETDER Genel Sekreteri Erol Metin “Marmara Bölgesi, yüzde 40’lık oranla yine şampiyon konumunda. İstanbul en fazla atık motor yağı toplanan kent oldu.
İstanbul 2010 toplama oranımızın yüzde 20’sini oluşturuyor. Kentte geçen yıl 4 bin 300 ton atık motor yağı toplandı. 2065 tanker dolusu atık motor yağının taşındığı 2010’da, tankerler arka arkaya dizildiğinde ise 20 km uzunluğunda konvoy oluşuyor. Toplanan yağlar bertaraf edildi.
Katma değeri yüksek
Dr. Hansu Jülide Köroğlu (TÜBİTAK MAM Kimya Enstitüsü): Türkiye’deki atık madeni yağların tamamı tehlikeli atık sınıfına giriyor. Atık madeni yağlar hiçbir şekilde yok olmuyor.
Çamur halinde biriken bu kirleticilerin kesinlikle bertaraf edilmesi gerekiyor. PETDER’in topladığı yağların çoğu, enerjisinden faydalanılmak üzere yakılıyor. Çevre ve Orman Bakanlığı, bertarafı minimuma indirip, geri kazanımı artırmayı hedefliyor.
Çünkü bu madeni yağların katma değeri yüksek. Bu yüzden uygun yöntemlerle ekonomiye kazandırılabilir.
Sektör günah keçisi
İbrahim Engin (Geri Kazanım Sanayicileri Derneği Başkanı): Atık yağlar geri kazanıma verilmeli. Piyasaya sürülen 10 numara yağın kaynağı geri dönüşüm sektörü değil. Geri dönüşüm sektörü günah keçisi ilan ediliyor. Sapla saman birbirine karıştırılıyor.
star