Kararda şu gerekçelere yer verildi:

Belediyenin bazı müdürlüklerinde sıcak ve soğuk içeceklerin personel tarafından ücretli bir şekilde tüketildiği, bazı müdürlüklerinde ise personelin tükettiği çay, şeker ve kahve gibi içeceklere ait giderlerin bütçeden karşılandığı görülmüştür.

Belediye bünyesinde bulunan iki adet çay ocağına alınan ve Başkanlık makamına alınan malzemeler kapsam dışı tutulmuştur. Belediye Başkanının misafirlerine ikram ettiklerinin temsil ve ağırlama kapsamında olması nedeniyle bütçeden karşılanması mümkün iken, personelin özel harcama niteliğindeki giderleri belediye bütçesinden karşılanmamalı, personelin özel harcamaları bütçe ile ilişkilendirilmemelidir. Özel harcama niteliğindeki bu giderleri hizmetten yararlanan personelin karşılaması gerekmektedir.

Belediye bünyesinde bulunan bazı müdürlüklerde çay ocaklarından yararlanan personelin içecekleri ücret karşılığında aldığı, bazı müdürlüklerde ise içeceklerin ücretsiz bir şekilde personelin içeceklerinin Belediye bütçesinden karşılandığı, tüketilen ürünler karşılığında personelden para tahsil edilmediği, dolayısıyla bütün giderlerin Belediye bütçesinden karşılandığı anlaşılmıştır.

Sorumluların savunmalarında tüm çay, kahve vb. alımlarının sorgu konusu edildiği ifade edilmişse de, Rapor konusu edilen ödemeler sadece personel tarafından ücretsiz tüketilen tutarlara ilişkin olduğu, temsil ağırlama kapsamına girdiği düşünülen hususların ise Rapor konusu edilmediği anlaşılmaktadır.

Buna göre, Büyükşehir Belediyesinde temsil ve ağırlama gideri yapma yetkisinin Belediye Başkanına ait olduğu dikkate alındığında, birimler tarafından yapılan bu tür giderlerin bu kapsamda değerlendirilmesi mümkün olmadığı gibi, bu giderlerin yönetim gideri olarak değerlendirilmesi de mümkün değildir. Yapılan giderin temsil ağırlama kapsamına girmediği ve Belediye hizmetlerine yönelik olmadığı, özel bir harcama olduğu hususu göz önüne alındığında bu giderlerin Belediye tarafından karşılanmaması gerekir.

Açıklanan gerekçelerle, Belediye Başkanlığı makamı haricinde Belediye çalışanlarının özel harcaması niteliğinde olan ve yönetim gideri kapsamında bulunmayan çay, kahve ve şeker giderlerinin bütçeden karşılanması sonucunda kamu zararına neden olunduğu ve Dairemizin ilk kararında ısrar edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Malzeme alımı için satın alma talebinde bulunan, satın almayı uygun görüşle arz eden, satın almaya olur veren ile doğrudan temini onaya arz eden ve doğrudan temini onaylayanlar mevzuata aykırı yapılan harcamadan dolayı harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisi ile birlikte sorumludurlar.

Daire: 6
Karar Tarihi: 12.07.2024
Karar No: 941
İlam No: 320
Madde No: 11
Kamu İdaresi Türü
Hesap Yılı: 2018

KARAR
Çay, kahve vs. gideri

... tarih ve ... sayılı asıl İlamın .'üncü maddesiyle tazminine hükmolunan konuyla ilgili olarak Temyiz Kurulunun ... tarihli ve . tutanak sayılı İlamının 2'nci maddesi ile verilen bozma kararı üzerine 6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 55'inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü gereğince konunun görüşülmesine karar verildi.

Anılan İlamın .'üncü maddesiyle, Belediyenin bazı müdürlüklerinde sıcak ve soğuk içeceklerin personel tarafından ücretli bir şekilde tüketildiği, bazı müdürlüklerinde ise personelin tükettiği çay, şeker ve kahve gibi içeceklere ait giderlerin bütçeden karşılanması sonucu neden olunan kamu zararı tutarı . TL'nin tazminine karar verilmişti.

Bu tazmin hükmüne karşı sorumlulardan Gerçekleştirme Görevlisi . . tarafından Sayıştay Temyiz Kuruluna yapılan temyiz başvurusu üzerine anılan Kurulca verilen ... tarihli ve . tutanak sayılı Kararının 2'nci maddesiyle;

". mevzuat hükümlerine göre, kişisel tüketim niteliğindeki içecek tüketimleri Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin kapsamında değildir. Ancak Daire Kararında somut uygulamadaki çay-kahve-şeker tüketiminin fiili durumda kişisel içecek tüketimi niteliğinde olduğunun ortaya konulamadığı görülmektedir.

Daire Kararında somut uygulamadaki çay-kahve-şeker tüketiminin fiili durumda kişisel içecek tüketimi niteliğinde olduğunun ortaya konulamaması ile ilgili olarak sorumlular tarafından da malzeme alımı tutarı dikkate alınarak kamu zararı hesaplanmasının hatalı olduğu iddia edilmektedir. Bu iddia yerindedir. Zira kamu zararı hesaplanırken faturalarda yer alan çay-kahve-şeker bedelleri esas alınmıştır. Yani kamu zararı hesabı, Daire Kararının gerekçesinde yer aldığı üzere personelin özel tüketimi karşılığında bedel ödenmediğini açıkça içermemektedir; hangi personelin ne tutarda içecek bedeli ödemesi gerekirken ödemediği belli değildir. Kamu zararının hesaplanması:

- Tüm içeceklerin belediye personelinin kişisel tüketimi için sarf edildiği,

- Bu içeceklerin belediye hizmetleri sırasında temsil-ağırlama kapsamında belde sakinlerine ikram edilmediği,

- Faturada yer alan ve kişisel tüketime konu edilen içeceklerin tamamının bedelinin ödenmediği

ön kabullerine dayanmaktadır. Oysa ki, faturalarda yer alan içeceklerin bedelsiz olarak özel tüketime sarf edildiğinin kesin bir şekilde ortaya konulması gerekmektedir.

Fiili duruma ilişkin olarak ise sorumlular tarafından:

Belediyede Daire Başkanlıklarında yalnızca Daire Başkanı ve misafirlerine yapılan içecek ikramlarında ücret alınmadığı,

Belediyemizdeki tüm personelin içecekleri ücretli olarak tükettiği; personelin ücretsiz çay, kahve içmesi söz konusu olmadığı,

Belediye bünyesinde bulunun 2 adet çay ocağından dahi (Çay ocağı sayısı daha fazladır.) 2012 yılından bu yana . TL gelir elde edilmiş olduğu,

Belediyede çeşitli birimlerinde bulunan çay ocaklarında zaman zaman yaşanan yoğunluk nedeniyle görevli personelin farklı birimde bulunan çay ocağından da içecek almakta olması dolayısıyla bir birim için alınan çay-kahve-şekerin faturasının satın alınan malın tümüyle o birimde tüketildiğini göstermediği,

Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Dairesi Başkanlığı birimine çıkarılan kamu zararı ile ilgili olarak; Çalışma alanının genişliği ve muhatap olunan kitlenin kalabalıklığı sebebiyle daireyi ziyarete gelen vatandaş, muhtar, dernek başkanları, iş verenler, diğer kamu kurum ve kuruluşların yetkililerine mecburi olarak çay ikramı yapıldığı, zaten daire başkanlığında çalışan personelin %90'ının arazide çalıştığı, daire personelinin bina içerisinde kalıp çay, kahve içmesi söz konusu olmadığı,

... ili genelindeki cenaze ve mezarlık hizmetlerinin büyük bir kısmının Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Dairesi Başkanlığı bünyesinde yer alan Mezarlıklar Müdürlüğü tarafından ücretsiz olarak karşılandığı, ... ili genelindeki en büyük morgun Müdürlük bünyesinde olduğu, cenaze işlemlerinin genelinin bu birimde yapıldığı, defin için gelen cenaze sahibi ve yakınları da dahil Başkan adına ücretsiz kahve ve çay ikramı yapıldığı, Bahsedilen bu harcamaların Belediyede çalışan personelin sorumluluğunda olmadığı,

İddia edilmektedir.

Somut uygulamadaki çay-kahve-şeker tüketiminin tamamının kişisel tüketim olduğunun şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortaya konulamamış olması karşısında ve fiili duruma ilişkin olarak sorumluların iddialarında yer alan hususların hemşehrilerin mahalli müşterek nitelikteki sosyal ve kültürel ihtiyaçlarının karşılanması niteliğinde olması gerekçesiyle, somut uygulamada hukuka aykırılık oluşmadığı ve dolayısıyla kamu zararı oluşmadığı kanaatine varılmıştır.

Bu İtibarla, somut uygulamada kamu zararı oluşmadığı gerekçesiyle, . Karar-... İlam sayılı Daire Kararının .'üncü maddesinin bozularak, yeniden hüküm kurulmak üzere Dosyanın Dairesine Gönderilmesine .",

karar verilmiştir.

Aynı tazmin hükmüne karşı sorumlular . ., . ., . ., . ., . . ve . . tarafından yapılan temyiz başvuruları üzerine ise anılan Kurul ... tarih ve ., ., ., ., . ve . tutanak sayılı Temyiz Kurulu Kararlarında söz konusu tazmin hükmünün ... tarih ve . tutanak sayılı Temyiz Kurulu Kararının 2'nci maddesi ile bozulduğundan, sorumluların bu maddeyle ilgili itirazı üzerine Kurulca yapılacak işlem olmadığına, ancak aynı mahiyette olan dosyanın gereği yapılmak üzere . tutanak sayılı dosya ile birleştirilerek Dairemize gönderilmesine karar vermiştir.

Temyiz Kurulunun anılan bozma kararına istinaden Dairemize havale edilen dosya ve konuya ilişkin Denetçi tarafından düzenlenen . tarihli Ek Rapor ve eklerinin incelenmesi sonucunda gereği düşünüldü:

Belediyenin bazı müdürlüklerinde sıcak ve soğuk içeceklerin personel tarafından ücretli bir şekilde tüketildiği, bazı müdürlüklerinde ise personelin tükettiği çay, şeker ve kahve gibi içeceklere ait giderlerin bütçeden karşılandığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 8'inci maddesinde her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olduğu ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorunda olduğu, 32'nci maddesinde harcama yetkililerinin, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumlu olduğu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun "Büyükşehir belediye başkanının görev ve yetkileri" başlıklı 18'inci maddesinde, belediye teşkilatının en üst amiri olarak belediye teşkilatını sevk ve idare etmek, beldenin ve belediyenin hak ve menfaatlerini korumak, Büyükşehir belediyesinin hak ve menfaatlerini izlemek ile diğer kanunların belediye başkanlarına verdiği görev ve yetkilerden büyükşehir belediyesi görevlerine ilişkin olan hizmetleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmanın belediye başkanının görev ve yetkilerinden olduğu, "Büyükşehir belediyesinin giderleri" başlıklı 24'üncü (l) fıkrasında, temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri sayılmış ve "Diğer hükümler" başlıklı 28'inci maddesinde ise Belediye Kanunu ve diğer ilgili kanunların bu Kanun'a aykırı olmayan hükümleri ilgisine göre büyükşehir ve ilçe belediyeleri hakkında da uygulanacağı belirtilmiş, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri" başlıklı 38'inci maddesinin (o) fıkrasında temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan ödeneği kullanmanın belediye başkanına ait olduğu ifade edilmiştir.

Belediye bünyesinde bulunan iki adet çay ocağına alınan ve Başkanlık makamına alınan malzemeler kapsam dışı tutulmuştur. Belediye Başkanının misafirlerine ikram ettiklerinin temsil ve ağırlama kapsamında olması nedeniyle bütçeden karşılanması mümkün iken, personelin özel harcama niteliğindeki giderleri belediye bütçesinden karşılanmamalı, personelin özel harcamaları bütçe ile ilişkilendirilmemelidir. Özel harcama niteliğindeki bu giderleri hizmetten yararlanan personelin karşılaması gerekmektedir.

Temyiz Kurulu Kararında, uygulamadaki çay-kahve-şeker tüketiminin tamamının kişisel tüketim olduğunun şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortaya konulamadığı, sorumluların iddialarında yer alan hususların hemşehrilerin mahalli müşterek nitelikteki sosyal ve kültürel ihtiyaçlarının karşılanması niteliğinde olması nedeniyle hukuka aykırılığın oluşmadığı ve dolayısıyla kamu zararının oluşmadığı ifade edilmişse de;

Belediye bünyesinde bulunan bazı müdürlüklerde çay ocaklarından yararlanan personelin içecekleri ücret karşılığında aldığı, bazı müdürlüklerde ise içeceklerin ücretsiz bir şekilde personelin içeceklerinin Belediye bütçesinden karşılandığı, tüketilen ürünler karşılığında personelden para tahsil edilmediği, dolayısıyla bütün giderlerin Belediye bütçesinden karşılandığı anlaşılmıştır.

Sorumluların savunmalarında tüm çay, kahve vb. alımlarının sorgu konusu edildiği ifade edilmişse de, Rapor konusu edilen ödemeler sadece personel tarafından ücretsiz tüketilen tutarlara ilişkin olduğu, temsil ağırlama kapsamına girdiği düşünülen hususların ise Rapor konusu edilmediği anlaşılmaktadır.

Buna göre, Büyükşehir Belediyesinde temsil ve ağırlama gideri yapma yetkisinin Belediye Başkanına ait olduğu dikkate alındığında, birimler tarafından yapılan bu tür giderlerin bu kapsamda değerlendirilmesi mümkün olmadığı gibi, bu giderlerin yönetim gideri olarak değerlendirilmesi de mümkün değildir. Yapılan giderin temsil ağırlama kapsamına girmediği ve Belediye hizmetlerine yönelik olmadığı, özel bir harcama olduğu hususu göz önüne alındığında bu giderlerin Belediye tarafından karşılanmaması gerekir.

Mevzuata göre temsil, ağırlama ve tören giderleri konusunda belediye idaresinin başı ve temsilcisi olan belediye başkanından başka birinin (genel sekreter, daire başkanı, şube müdürü vb.) bunları kullanması mümkün değildir. Rapor konusu edilen hususların ise bu kapsama girmediği açıktır. Diğer bir ifade ile, temsil, tanıtma ve tören giderleri kapsamında olanlar ile kültürel etkinlik veya vatandaşlara verilenler Rapor konusunu oluşturmamaktadır.

Ödeme emirleri ve ekli belgelerinin incelenmesinde, örneğin . no'lu yevmiyenin talep yazısında yer alan, "Daire başkanlığı bünyesinde muhtelif ofislerde kullanılmak üzere, park bahçeler idare şube müdürlüğümüze bağlı çay ocaklarına malzeme alımı, park bahçeler bağlı bulunan müdürlüklerimizde ve şefliklerinizde kullanılmak üzere çay ocağı malzemesi alımı; Toplu Taşıma Daire Başkanlığı Hizmet Binası, Diğer Müdürlükler ve Alt Birimlerin çay-şeker ve kahve talebi" vb. açıklamalar ile malzeme alımlarının yapıldığı görülmüştür.

Açıklanan gerekçelerle, Belediye Başkanlığı makamı haricinde Belediye çalışanlarının özel harcaması niteliğinde olan ve yönetim gideri kapsamında bulunmayan çay, kahve ve şeker giderlerinin bütçeden karşılanması sonucunda . TL tutarında kamu zararına neden olunduğu ve Dairemizin ilk kararında ısrar edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Malzeme alımı için satın alma talebinde bulunan, satın almayı uygun görüşle arz eden, satın almaya olur veren ile doğrudan temini onaya arz eden ve doğrudan temini onaylayanlar mevzuata aykırı yapılan harcamadan dolayı harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisi ile birlikte sorumludurlar.

Bu itibarla, söz konusu kamu zararı tutarı . TL'nin;

. TL'sinin Harcama Yetkilisi (Destek Hizmetleri Daire Başkanı) . . ve Gerçekleştirme Görevlisi (Şube Müdürü) . ... ile Diğer Sorumlu (Genel Sekreter Yardımcısı) ... ...'a,

. TL'sinin Harcama Yetkilisi (Destek Hizmetleri Daire Başkanı) . . ve Gerçekleştirme Görevlisi (Şube Müdürü) . . ile Diğer Sorumlu (Genel Sekreter Yardımcısı) ... ... ve (İhale İşleri Şube Müdürü) . .'a,

. TL'sinin Harcama Yetkilisi (Muhtarlık Daire Başkanı) . . ve Gerçekleştirme Görevlisi (Şube Müdürü/Müteveffa) . . ile Diğer Sorumlular (Destek Hizmetleri Daire Başkanı) . ., (Genel Sekreter Yardımcısı) ... ... ve (Genel Sekreter Yardımcısı) . .'a,

müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Kanun'un 53'üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizi ile ödettirilmesine anılan Kanun'un 55'inci maddesi uyarınca Ek İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
İletişim Bilgileri