Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Aşı Araştırma ve Geliştirme Merkezi (ERAGEM) Müdürü Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, izole edilen SARS-CoV-2 virüsünün tam büyüklükteki genomunun yeni nesil sistemle dizilenerek gen haritasını elde ettiklerini açıkladı.

GenBank'a kaydetti

ERÜ'den yapılan yazılı açıklamaya göre, Kovid-19 salgınına karşı yürütülen bilimsel çalışmalarda görev yapan ve Türkiye'de virüsü izole etmeyi başaran iki bilim insanından biri olan Özdarendeli, gen haritasını dünyadaki SARS-CoV-2 virüsü gen dizilimlerinin paylaşıldığı platformunda "EPI_ISL_424366" kodu ile yayınladıklarını ve gen veri bankası olan GenBank'a elde ettikleri tüm virüs genomunun "#2333526" numarasıyla da kayıt edildiğini belirtti.

6 mutasyon belirlendi

Yapılan soy ağacı analizleri sonucunda, Kayseri Şehir Hastanesinde yatan bir hastadan izole edilen virüsün genetik olarak Avustralya, Kanada, İngiltere ve Kuveyt'den bildirilen virüs suşlarına yakın olduğunun ortaya çıkarıldığını belirten Özdarendeli, şunları kaydetti:

Çin'de ilk olarak izole edilen Wuhan suşuyla karşılaştırıldığında ise toplam 6 mutasyon belirlenmiştir. Ayrıca, ERAGEM'de yapılan çalışmalar kapsamında izole edilen virüsün gen diziliminde GISAID platformunda 13 Nisan 2020 tarihi itibariyle yayınlanan 3592 adet SARS-CoV-2 virüsü gen dizilimlerinde bulunmayan bir mutasyon tespit edilmiştir.

Aşı geliştirme çalışmalarına başlamak için hazır hale gelindi

Aynı mutasyonun Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları ve Biyolojik Ürünler Daire Başkanlığı tarafından GISAID platformunda paylaşılan gen diziliminde de mevcut olduğu görülmüştür. GISAID platformunda yayınlanan diğer ülkelere ait gen dizilimlerinde bulunmayan bu mutasyonun ülkemizde dolaşımda olan SARS-CoV-2 virüsüne özgü olup olmadığının ortaya konulması için daha fazla gen dizilimlerinin taranmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Bütün dünyayı etkileyen bu pandemide ülkemizde dolaşımda olan virüsün izole edilmesi ve gen haritasının çıkarılması, aşı çalışmalarının başlatılabilmesi ve ileri çalışmaların yapılabilmesi için oldukça önemlidir. Bu süreçlerin kısa zaman içerisinde başarılı bir şekilde tamamlanması ile aşı geliştirme çalışmalarına başlamak için hazır hale gelindi.

Özdarendeli, Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan proje daveti üzerine Kovid-19'a karşı aşı geliştirilmesiyle ilgili çalışmalara hızla başladıklarını, davet kapsamında proje önerilerini hazırlayarak 3 Nisan 2020 tarihinde Sağlık Bakanlığına bağlı TUSEB'e sunduklarını, değerlendirme aşamasında bulunan proje önerilerinin desteklenmesi durumunda Kovid-19'a karşı aşı geliştirme çalışmalarını hızla yürüteceklerini kaydetti.

ERÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış da aşı geliştirme çalışmaları için kritik öneme sahip bu aşamayı da başarıyla tamamlamış olmalarından dolayı başta Prof. Dr. Aykut Özdarendeli ve ekibini tebrik ederek Rektörlük olarak bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da araştırmacılara her türlü desteği sağlamaya devam edeceklerini bildirdi.

Sağlık Bakanı, Prof. Aykut Özdarendeli'yi övmüştü

Sağlık Bakanı Koca bir basın toplantısında "AŞI ÇALIŞMALARI İÇİN öncelikle başarılması gereken, virüsün izole edilmesiydi. İki bilim adamımız bunu başarmış durumdalar. Erciyes Üniversitesi'nden Prof. Dr. AYKUT ÖZDARENDELİ Hocamızı, Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. AYKUT ÖZKUL Hocamızı halkımız adına kutluyorum." diyerek Prof. Özdarendeli'yi ve Özkul'u özmüştü.