Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 320 milyar metreküplük dev doğalgaz keşfini açıklaması sonrası doğalgazın karaya ulaştırılması için başlatılan çalışmaların detayları da belli oluyor. Doğalgazın denizaltından borularla kıyıya ulaştırılması için yaklaşık 175-200 kilometre boru hattı döşenmesi planlanırken, boruların çıkış noktasının en yakın kıyı olan Zonguldak olacağı hesap ediliyor.

DENİZ TABANI HARİTALANDIRILACAK

Çalışmalar kapsamında süreç adım adım ilerleyecek. Uzmanlara göre, Karadeniz'in 2.100 metre derinliğe ulaşabilen çanak şeklindeki yapısının hem kule ve platform kurulumları hem de boru hattı çekilmesini nasıl etkileyeceğini hesaplamak için deniz tabanı haritası çıkarılacak. Aynı zamanda gaz keşfi yapılan Sakarya Gaz Sahası'nın (Tuna-1 Lokasyonu) çevresinde tespit kuyuları açılması ve yeni rezerv alanı olup olmadığının tespiti de yapılacak. Çalışmalar sonrasında kapasiteye ve gazın bulunduğu alanın büyüklüğüne göre kule ve platform kurulumlarının hesaplanması bekleniyor.

PLATFORMLARI TPAO KURABİLİR

Off-shore (kıyıdan açıkta) doğalgaz platformu kurma noktasında 2006 yılından bu yana çeşitli adımlar atan Türkiye Petrolleri (TPAO) Karadeniz'deki doğalgazı da kendisi işletecek. TPAO'nun uzun zamandır çeşitli ebatlarda off-shore platformlar kurduğu biliniyor. Bu noktada bölgede kurulacak olan kule ve platformların da yerli imkanlarla yapılması öngörülüyor. Enerji uzmanları, bölgenin derinliği de göz önüne alındığında buradaki bazı işlemler için yabancı bir yüklenici firma ile de iş birliğine gidilebileceğini belirtiyor.

DOĞALGAZ ÇIKARILIP DİREKT BORUYA BASILAMIYOR

Doğalgaz yer altından çıkarıldığında içerisinde yer alan sülfür ve su gibi maddelerin boruları aşındırması sebebiyle çıkarılan doğalgaz doğrudan borulara verilemiyor. Bu nedenle doğalgazı içindeki maddelerden arındırmak için denizde bir doğalgaz işleme merkezi kurulması gerekecek. Yani kule ve platform inşaatlarının ardından iş bitmeyecek. Doğalgazın borulara verilebilmesi için arındırıcı bir tesis inşa edilecek.

BORU DÖŞEMEYİ 'J TİPİ' GEMİLER YAPABİLİYOR

Diğer yandan yapılan keşfin Türkiye kıyılarına çıkarılması için bir boru hattı döşenecek. Uzmanlar bu boru hattının Zonguldak kıyılarına çıkarılmasını beklerken bunun için 175-200 kilometre denizin altından boru döşenmesi gerekeceği tahmin ediliyor. Denizin üzerinden boru döşenmesinin karadaki boru döşemesine göre bir nebze daha kolay olduğu belirtilirken Türkiye'de bunu yapabilecek yerli bir geminin bulunmadığı öğrenildi. Karadeniz'in 2.100 metre derinliğe sahip olması göz önüne alındığında bu noktada görev yapabilecek geminin "J tipi" denilen büyük döşeme gemileri ile yapılabiliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de uluslararası ölçekte bir ihale yapılarak boru hattı döşemesinin yapılabileceğini açıklamıştı.

SEKİZ BİN KİLOMETREKARE İÇİN ORUÇ REİS ADAY

Ayrıca Karadeniz'de 250 kilometrekarede bulunan gazın çevresindeki 8.000 kilometrekare alanın da sismik taramalarının yapılması bekleniyor. Sismik tarama için ise şu anda en büyük aday ise Doğu Akdeniz'deki görev süresi sona erecek olan Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi olarak görülüyor. Oruç Reis'in Navtex ilanı bugün (23 Ağustos) sona erecek. Türkiye'nin diğer araştırma gemisi Barbaros Hayrettin Paşa'nın ise bulunduğu bölgedeki görev süresi 18 Eylül'de bitiyor.

TPAO'YA BEŞ İLDE ARAMA RUHSATI VERİLDİ

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına (TPAO), beş şehirde dört petrol arama ruhsatı verildi. Buna göre, TPAO'ya Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin ve Adıyaman'da, bazıları birden fazla ilin sınırlarında yer alan toplam dört saha için petrol arama ruhsatı tahsis edildi. Yüz ölçümleri 29 bin 634 hektarla 61 bin 55 hektar arasında değişen sahalar için verilen ruhsatlar beş sene süreyle geçerli olacak.

BAKAN DÖNMEZ: EKONOMİK BİR FİYATLA OLACAK

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Karadeniz'deki keşifle birlikte ithalatta ciddi bir azalma beklediklerini söyledi. Fatih Sultan Mehmed Türbesi'ni ziyaret sonrası önemli açıklamalarda bulunan Bakan Dönmez "Türkiye'nin 2023 hedeflerinden biri de dünyanın en gelişmiş 10 ekonomisi arasına girmek. Bu keşif bu yola giden en büyük araçlarımızdan birisi olacak. Sayın Hazine ve Maliye Bakanı'mız da açıkladı. Cari açıklığın azaltılması pozitif yöne geçmesinde en büyük katkıyı sağlayacak unsurlardan birisi. Bu keşifle beraber ithalatımızda ciddi bir azalma bekliyoruz" dedi. Doğalgaz bulunan sahanın umut verici olduğunu aktaran Bakan Dönmez "Şimdi önümüzde 6.000 kilometrekarelik bir alan daha var. Süratle bir planlama yaparak sismik çalışma başlatacağız" diye konuştu. Bakan Dönmez konuşmasını şöyle sürdürdü: Gerek kendi, kaynaklarımızla ürettiğimiz doğalgazı gerekse ithalat yoluyla Türkiye'ye gelen doğalgazı rekabete açıp ulusal ve uluslararası oyuncuların rekabet edeceği, günün sonunda başta Türkiye'deki vatandaşlarımız olmak üzere çok daha ekonomik fiyatlarla bu türünü kullanabilecekleri alt yapıyı da oluşturmuş oluyoruz. Sadece Türkiye açısından değil özellikle Güneydoğu Avrupa'da gerçekleşecek doğalgaz ve elektrik ticaretinin de merkez üssü haline getirmeyi amaçlıyoruz. Türkiye'ye sadece Rusya'dan değil İran'dan Azerbaycan'dan doğal gaz geliyor. Belki Doğu Akdeniz'de de keşif olacak. Bu kadar gazın geldiği yerde rekabetin olmaması mümkün değil. Rekabet her zaman tüketicinin lehine olur. Malın bol olduğu yerde fiyatların düşmesinin kaçınılmaz olduğunu söyleyebiliriz. Her halükarda kendi üreteceğimiz gazın ithal edeceğimiz gaza göre daha ekonomik olacağını bugünden söyleyebiliriz. Vatandaşlarımız o konuda müsterih olsun.

SIRADA PETROL VAR

Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, Türkiye'nin gaz sahasının daha derin kısımlarında petrol de bulunabileceğini söyledi. Türkiye'nin doğalgaz alanının Romanya'nın Neptun gaz/petrol sahasının güneye sınırında yer aldığını hatırlatan Bektaş "Jeolojik olarak Karadeniz petrol alanının Hazar petrol havzasının doğuya doğru devamı olduğu görüşü nedeniyle, uluslararası şirketler ve TPAO, Karadeniz'de sismik faaliyetlerini sürdürmüşler ise olumlu sonuç almışlar. Sondajın maliyeti, petrol fiyatlarındaki düşüş sebebiyle petrol şirketleri Karadeniz'den çekilmişlerdi. Ancak Türkiye bu konuda Karadeniz'den asla vazgeçmedi" dedi.

TÜRKİYE İÇİN DÖNÜŞTÜRÜCÜ BİR ETKİYE SAHİP

Merkezi İskoçya'da bulunan araştırma ve danışmanlık şirketi Wood Mackenzie tarafından, Karadeniz'de Sakarya Gaz Sahası'nda keşfedilen doğalgaz rezervinin geliştirilmesi durumunda Türkiye için "dönüştürücü" olacağı belirtildi. Açıklamada görüşlerine yer verilen şirket analistlerinden Thomas Purdie, 320 milyar metreküplük rakamın Türkiye'nin açık ara en büyük keşfi ve 2020'nin de en büyük global keşiflerinden biri olduğunu kaydetti.

TL İSTİKRAR KAZANACAK

İsveç'in en büyük bankalarından SEB'in Ekonomi Strateji Başkanı Per Hammarlund, Türkiye'nin Karadeniz'de doğalgaz bulmasını ülke adına olumlu bir durum olduğunu belirterek ''Türkiye'nin uzun vadede borçlanma ihtiyacı azalacak, Türk lirası istikrar kazanacak" dedi.

İSTİHDAMA BÜYÜK KATKISI OLACAK

Türkiye Petrol, Kimya, Lastik İşçileri Sendikası (PETROL-İŞ) Genel Başkanı Süleyman Akyüz: Bu ülkenin yurttaşı olarak sevinmemek mümkün değil. Rezervin bulunması ülke insanına ve sanayisine moral olacaktır. 2023'ten itibaren gerek istihdama, gerek üretime, gerek döviz girdi ve çıktılarına yansıması olacağını düşünüyoruz. 320 milyar metreküplük bir üretim sahasının açılması, bunun diğer hatlarımıza getirilmesi; gerek çıkarma, gerek çevirim, gerek taşıma esnasında epey bir istihdam sağlayacaktır. Planlamalar nedir bilmiyorum ama mevcut istihdamın ikiye katlanacağını veya daha fazla olacağını düşünüyorum. Cevdet Fırat Aydoğmuş ANKARA

PAZARLIKTA TÜRKİYE'NİN ELİ GÜÇLENDİ

Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) Araştırma Direktörü Bora Şekip Güray: Karadeniz'de keşfedilen doğalgaz rezervi enerji sektörünün güvenli, rekabetçi ve sürdürülebilir büyümesine önemli katkı sağlayacak. Keşif, gelecek birkaç senede doğalgaz ithalat müzakerelerinde Türkiye'nin elini güçlendirecek

FITCH'TE HAZIMSIZLIK YAPTI

Türkiye müjdeli haberi uluslararası derecelendirme kuruluşlarında hazımsızlık yaptı. Fitch Ratings müjdeli haber açıklandıktan sonra Türkiye'nin kredi notunu "BB-" olarak teyit etti, not görünümünü ise "durağan"dan "negatif"e çevirdi. Fitch Ratings'in zamanlamasına dikkat çeken AK Parti Ekonomi İşleri Başkanı Nurettin Canikli "Neden şimdi yapıyor bu açıklamayı? Nedeni çok basit: Doğalgaz rezervi keşfinin açıklanması çok olumlu bir hava oluşturdu. Bu olumlu havanın ekonomiyle ilgili beklentilere de yansıması kaçınılmazdır. Tam da bu noktada Fitch devreye sokuluyor ve ekonomik beklentilerin iyileşmesinin önünü kesmeye çalışıyor. Boşuna çırpınıyorlar. Su akar, mecrasını bulur. Olan kadrolu baykuşlara oluyor. Zaten bozuk olan dengeleri, doğalgaz keşfi ile birlikte yerle bir oldu. Ağızlarını bıçak açmıyor. Ayasofya'nın açılışından sonra yataklara düşenlerle birlikte matem ilahileri dinliyorlar" dedi.

OSMAN ÇOBANOĞLU - Türkiye