657 sayılı Devlet Memurları Kanununda "Amir durumda olan devlet memurlarının görev ve sorumlulukları" başlıklı 10 uncu maddesinde "Devlet memurları amiri oldukları kuruluş ve hizmet birimlerinde kanun, tüzük ve yönetmeliklerle belirlenen görevleri zamanında ve eksiksiz olarak yapmaktan ve yaptırmaktan, maiyetindeki memurlarını yetiştirmekten, hal ve hareketlerini takip ve kontrol etmekten görevli sorumludurlar.
Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslar içinde kullanır.
Amir, maiyetindeki memurlara kanunlara aykırı emir veremez ve maiyetindeki memurdan hususi bir menfaat temin edecek bir talepte bulunamaz, hediyesini kabul edemez ve borç alamaz." ve "Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları" başlıklı 11 inci maddesinde de"Devlet memurları kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.
Devlet memuru amirinden aldığı emri, Anayasa, kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir. Amir emrinde israr eder ve bu emrini yazı ile yenilerse, memur bu emri yapmağa mecburdur. Ancak emrin yerine getirilmesinden doğacak sorumluluk emri verene aittir.
Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz.
Acele hallerde kamu düzeninin ve kamu güvenliğinin korunması için kanunla gösterilen istisnalar saklıdır." denilmektedir.

Diğer taraftan; 675 sayılı Kanununun 125 inci maddesinde Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller (tadat) edilmiştir.
Anılan madde de disiplin cezaları;
1- Uyarma, 
2-Kınama, 
3-Aylıktan kesme,
4-Kademe ilerlemesinin durdurulması 
5-Devlet memurluğundan çıkarma olarak belirtilmiştir.
Anılan 125 inci maddede "verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak" disiplin cezasını gerektiren fiil haller arasında sayılmıştır.

Söz konusu madde de disiplin cezası gerektiren fiil ve halleri, müteakip maddede ise cezalara ilişkin genel düzenlemelere yer verilmiştir. 126 madde de ise sayılan cezaları vermeye yetkili kurul ve amirler belirtilmiştir. 127 inci maddesinde ise memurlar tarafında işlenilen fiil ve hallerin üzerinden ne kadar süre geçmiş olması halinde ceza verilip verilemeyeceğine ilişkin zaman aşımına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Kısaca 657 sayılı Kanunda disiplin cezası verilmesi belirli usul ve esasa bağlanmıştır.

Mezkur 127 inci madde de "Bu Kanunun 125 inci maddesinde sayılan fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren;
a) Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına,
b) Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına,
başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar."denilmektedir.

Ayrıca, mezkur Kanunun "Karar süresi" başlıklı 128 inci maddesinde "Disiplin amirleri uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını soruşturmanın tamamlandığı günden itibaren 15 gün içinde vermek zorundadırlar.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren hallerde soruşturma dosyası, kararını bildirmek üzere yetkili disiplin kuruluna 15 gün içinde tevdi edilir. Disiplin kurulu, dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir.
Memurluktan çıkarma cezası için disiplin amirleri tarafından yaptırılan soruşturmaya ait dosya, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kuruluna tevdiinden itibaren azami altı ay içinde bu kurulca, karara bağlanır."hükmü amirdir.

Bu esasların biri de savunma hakkı olup, mezkur Kanunun130 uncu maddesinde "Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez.
Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır." olarak belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde;
1-Muhakkikler (Devlet memuru) "verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmak" zorundadırlar.
2- 657 sayılı Kanunun 128 inci maddesi soruşturması tamamlanmış olaylarla ilgili olarak disiplin amirlerinin ve disiplin kurullarının karar verme süresini düzenlemektedir. Bu madde disiplin soruşturmalarının tamamlanma süresini düzenlememektedir.
3- Muhakkiklerin soruşturma dosyalarını tamamlama süresi bulunmamaktadır.
4- Muhakkikler 657 sayılı Kanunun hak düşürücü zaman aşımı sürelerini dikkate alarak soruşturma dosyalarını tamamlamak zorundadırlar.

www.memurlar.net