Yüksek enflasyonla mücadele sürerken, yüzde 75'e yaklaşan enflasyonun erittiği ücretlerde artış beklentisi arttı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Çalışanları enflasyona ezdirmeyeceğiz" sözünden sonra temmuz ayında maaş zammı dönemi olan memurlar, memur emeklileri ile SGK kapsamındaki bütün emekliler ilk altı ayda gerçekleşecek enflasyonun üzerinde zam beklentisine girdi. Bunun yanı sıra mart ayında gündeme getirdiğimiz ve temmuzda 'asgari ücrete ara zam' çalışmaları da gündemdeki sıcaklığını koruyor. Bunun yanı sıra özel sektörde de ara zam çalışmaları arttı. Birçok iş yeri, yılın ilk altı ayının ortasına geldiğimiz bugünlerde çalışanlarının enflasyonla eriyen ücretlerini dengelemek için 'ara zam' ya da 'refah payı' adı altında çalışma yapmaya başladı. Birçok sektörde iş dünyasının yüzde 15 ile yüzde 40 arasında zam yapması bekleniyor. Bazı şirketler mayıs ayından itibaren kayıpları telafi etmek için hazırlıklarını yaptı ve haziran maaşlarını zamlı yatırdı. Temmuzda artması muhtemel olan asgari ücret, özel sektörde diğer maaşların da en az bu ücretteki artış oranı kadar yukarı taşınmasını gündeme getirecek.

VERGİ TEŞVİKİ TALEBİ

Çalışanlarının gelirini artırmak isteyen, ancak rekabetçilik sebebiyle bu konuda zorlanan şirketler ve iş dünyası temsilcileri de "Her işveren çalışanının mutlu olmasını ister. Ancak enflasyonist ortamda şirketler de zorlanıyor. Devlet, çalışanına zam yapması kaydıyla özel sektöre teşvik verebilir. Tabii bu teşvikin, amaca uygun olup olmadığını sıkı takibi şartıyla. Böyle bir adım şirketleri zam konusunda teşvik eder" görüşü dile getiriliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, refaha ilişkin açıklamasında bütün çalışanların durumlarının gözden geçirileceğini, sosyal yardım şemsiyesinin genişletileceğini ve hiçbir vatandaşın enflasyona ezdirilmeyeceğini ifade etmişti.

ŞİRKETLER YÜZDE 30'A VARAN ARTIŞ YAPIYOR

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) üyesi firmalardan bazıları ortalama 7 bin lira olan maaşları yüzde 20 civarında artırmayı planlıyor. TGSD Başkanı Ramazan Kaya, kendi şirketi olan TYH Tekstil'de en az yüzde 20 ve üzerinde zam planladıklarını açıklamıştı. Hareketlilik, sektörün tamamına yayıldı. İHKİB Başkanı olan ve TİM Başkanlığına aday olan Mustafa Gültepe de sektörde yüzde 15-25 arasında ara zam yapılacağına dair çalışma olduğunu ifade etti. Birleşik Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel ise "Çalışanına zam yapana bir teşvik planlaması yapılabilir. Zam yapmayan teşvikten faydalanmasın. Bu şekilde bir çalışma yapılabilir" görüşünü dile getirdi. Ayakkabı Sanayicileri Derneği (AYSAD) Başkanı Sait Salıcı da sektör genelinde maaşların asgari ücretin en az yüzde 30 üzerinde olduğunu belirtirken, yüzde 20-30 zam yapmayı planladıklarını da dile getirdi. Kazım Taycı yönetimindeki TAYAŞ Gıda ise çalışanlarına bir e-posta göndererek brüt asgari ücreti 5.004 liradan 6.114 liraya çıkardıklarını bildirdi. Sosyal haklarda da aynı oranlarda düzeltmeler yapıldı. Ara zam yapan şirketler arasında Kale Grubu da yer aldı. Şirket, zammın bir bölümünü mayısta yansıttı. Kalan kısmını temmuzda ödemeyi planlıyor.

EMEKLİLER DE YÜZDE 50 BEKLİYOR

SK ve Bağ-Kur emeklileri, geçmiş altı ayda gerçekleşen enflasyon kadar zam alıyor. Beş aylık enflasyon ise yüzde 35,6 seviyesinde. Haziran enflasyonunun yüzde 4 civarında gerçekleşmesi halinde SSK ve Bağ-Kur emeklileri en az yüzde 40 zam alacak. Cumhurbaşkanı'nın "vatandaşlar ı enflasyona ezdirmeyeceğiz" taahhüdüne paralel olarak bu kapsamdaki emeklilerin en düşük zam beklentisi yüzde 50 civarında. Memur ve memur emeklileri de yüzde 4 zamma ilave olarak altı ayda gerçekleşen enflasyon kadar fark aldığı için bu kesimin alacağı zam en az yüzde 45'i bulacak. Bunun üzerine ne kadar refah payı ekleneceği de merak konusu. Öte yandan Ocak 2022 zammı döneminde en düşük emekli maaşı 2.500 liraya çıkarılmıştı. Bu miktarda da artış bekleniyor.

ÇALIŞANLARI ENFLASYONA EZDİRMEMELİYİZ

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, çalışanların enflasyona ezdirilmemesi için şirketlerde de gerekli tedbirin alınması gerektiğini söyledi. Gayrisafi katma değerden ücretlilerin aldığı payın salgının da etkisiyle yüzde 31,5'e indiğini belirten Avdagiç "Oluşan refah artışından, büyümeden toplumun bütün kesimlerinin eşit faydalanmasını sağlamak hepimizin görevi. Sadece devletimiz değil biz de çalışanlarımızı, yani birlikte artı değer ürettiğimiz mesai arkadaşlarımızı enflasyona ezdirmemek için şirketlerimizde gerekli tedbiri almak mecburiyetindeyiz. İş dünyası olarak çalışanlarımıza karşı sorumluluklarımızı gözden geçirmeliyiz" dedi.

CANAN ERASLAN - Türkiye