15 Temmuz gecesi darbeciler tarafından bombalanan TBMM’de bina ile birlikte en çok hasarı cam malzemeler aldı.
Meclis’in koridorlarını cam kırıklarıyla dolduran bombalı saldırıdan tarihi avizeler etkilendi. 1938 ile 1961 yılları arasında inşaat devam ederken yurtdışına özel siparişle yaptırılan emsalsiz avizelerin aslına uygun olarak onarılması ve yeniden yapılması için arayış başladı.
“Venini” marka olduğu tespit edilen avizelerin hangi ülkede yaptırıldığı tam olarak bilinemezken, Çekya TBMM’ye başvuruda bulunarak, dönemin ünlü kristal merkezi olması dolayısıyla avizelerin kendi ülkelerinde yapılmış olabileceğini bildirip karşılıksız onarmaya talip oldu.
Meclis’te bombalama sırasında, büyük çoğunluğu şeref salonu etrafında bulunan büyük boyutlu cam avizelerle grup başkanlıklarının bulunduğu kat ve Başbakanlık katının bulunduğu koridorlardaki tarihi avizeler büyük zarar gördü.
Bazı avizelerin cam parçaları tümüyle yok oldu. Bazılarında ise parça eksiklikleri oldu. İnşaatı 1938 ile 1961 yılları arasında devam eden tarihi binada kullanılan avizelerin önemli parçalarının Venini marka olduğu tespit edildi.
Depoda bu avizelerden bazılarının yedek parçaları çıktı. Bu parçalarla bazı avizeler onarıldı. Ancak özellikle şeref salonunda asılı bulunan ve tümüyle tahrip olan dev avizelerin onarımı için üretici firmaya ulaşılması kararlaştırıldı.
Bohemia kristalleri ile dünyada ün yapmış olan Çekya, dönemin ünlü firmaları Çek menşeli olduğu için avizelerin kendi ülkelerinde yapılmış olabileceğini düşünerek Meclis ile iletişime geçti.
Firmanın Çekya’da olup olmadığını, bu ülkede ise çok eski bir firma söz konusu olduğu için firmanın hâlâ faaliyette olup olmadığını araştırmaya başlayan Çekya temsilcileri, firmanın bulunması halinde TBMM’ye bu avizelerin parçalarını aslına göre ürettirip bedelsiz olarak vermeyi teklif etti.
TBMM Başkanlığı, henüz büyük onarımlarla meşgul olduğu için avizelerle ilgili çalışmaları daha sonraya bıraktı. Avizelerin Venini marka olması dolayısıyla İtalya Venedik menşeli olabileceği de değerlendirildi.
Ancak TBMM bu konuda henüz özel bir araştırma başlatmadığı için menşeini tespit etmeye dönük önemli bir ipucu da bulunamadı. Çekya tarafından yürütülen araştırmanın sonucuna göre hareket edilmesi, Çekya’da kaynak bulunamazsa İtalya nezdinde de inceleme başlatılması bekleniyor.