23.07.1965 tarihli ve 12056 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 104. maddesinin (D) fıkrasında; "D) Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır." Hükümleri bulunmaktadır Bu hükümlere göre; doğum sonrası kadın memurun ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni kullanma hakkı mevcuttur.

16.01.2013 tarihli ve 34932 sayılı Makam Onayı ile yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı İzin Yönergesinin "Mazeret izni" başlıklı 10. maddesi 1. fıkrası (b) bendinde; "(1) Verilmesi zorunlu olan mazeret izinleri şunlardır: d) Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir." hükümleri bulunmaktadır.

Ayrıca aynı yönergenin "Mazeret izni" başlıklı 23. maddesi 1. fıkrası (d) bendinde; "b) Kadın sözleşmeli personele, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir." sözleşmeli personele ve aynı yönergenin "Mazeret izni" başlıklı 28. maddesi 2. fıkrasında; "(2) Geçici personele, çocuklarını emzirmeleri için doğum sonrası izin süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir." geçici personele de süt izni verileceği kayıt altına alınmıştır.

Konuya ilişkin yukarıda yer verdiğimiz yönerge hükümlerinde süt izninin kullanımına ilişkin olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa atıfta bulunulmuş ve bu izin verilmesi kanunen zorunlu olan mazeret izinleri arasında sayılmıştır. Buradan da açıkça görüleceği üzere süt izni verilmesi zorunlu olup bu iznin kullanımında amirin takdir hakkı yoktur.

Hal böyle iken Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü 06.01.2016 tarih ve 160504 Sayılı Yazısı ile;

"1-İkili öğretim yapılan eğitim kurumlarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin haftalık ders programlarının; hangi dönemde görev yapmak istedikleri göz önünde bulundurularak düzenlenmesi; tekli öğretim yapılan eğitim kurumlarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin haftalık ders programlarının ise öğretmen ile okul idaresi işbirliği içinde dersleri aksatmayacak şekilde düzenlenmesi,

2-Diğer alanlarda görev yapan öğretmenlerin ders programlarının süt izni istekleri de göz önünde bulundurularak dersleri aksatmayacak şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede, MEB İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün 27/12/2004 tarihli ve 93570 sayılı yazısıyürürlükten kaldırılmıştır.

Bu nedenle, Kanunun ruhuna uygun olacak şekilde süt izni kullanmak isteyen öğretmenler ve eğitim kurumu idarecileri işbirliği yaparak hiçbir tarafın mağdur edilmeden süt izninin kullanılmasının sağlanması hususunda gerekli hassasiyetin gösterilecektir." açıklamasında bulundu.

Bu açıklamalara bakıldığında MEB kısaca diyor ki; Dersleri aksatma buna göre süt izni ver. Ardından da ekliyor kanunun ruhuna uygun hiç bir tarafı mağdur etmeden süt izni ver diyor. Kısacası eski tas eski hamam devam ediyor. Kanun hükmüne uyan yok.

Halbuki Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü 04.01.2012 tarih ve 555 sayılı yazısı ile Türk Eğitim Sen'e verilen cevapta; süt izninin ne şekilde kullanılacağı ilgili mevzuatta çok açık şekilde belirtildiği halde, ilgili mevzuatı uygulamayanlar hakkında işlem yapılabilmesi için somut bilgilerin verilmesi halinde konunun değerlendirileceği açıklamasını yapmıştı.

Milli Eğitim Bakanlığı süt iznine bu yazısı ile son noktayı koymuş ve süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda sınıf öğretmeni olan memurun tercihin esas olacağını 03.10.2013 tarih ve 2818286 sayılı yazısı ile bildirmişti.

Yine ve Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün 21.04.2015 tarih ve 4227959 sayılı yazısı ile süt izninde memurun tercihin esas olacağı bildirilmişti.

Devlet Personel Başkanlığı ise 30.05.2013 tarih 7617 sayılı görüş yazısında; "süt izninin personelin tercihi esas alınmak suretiyle kullandırılması gerekir." demişti.

Diğer taraftan Konya ilinde görev yapan bir öğretmenin süt izninin kullanımının idarece kısıtlanması üzerine Konya İdare Mahkemesi'nde açmış olduğu E:2010/146 sayılı davada; idare mahkemesi süt izninin saatini belirleme konusunda saat seçim hakkının açık ve net bir şekilde anneye ait olduğunun mevzuat hükümlerinde belirtildiği düşüncesinden hareketle, idarenin getirmiş olduğu kısıtlamanın telafisi güç ve imkansız zararlara yol açacağını göz önünde bulundurarak idari işlemin yürütmesini durdurmuştu.

Bu nedenlerle süt izninin kullanımını belirleme ve saatini seçme konusunda ilk söz anneye ait olduğundan süt izni tarih ve zamanlarının okul idaresine bildirilmesi gerekmektedir.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri ve mahkeme kararlarından da anlaşılacağı üzere süt izninin kullanımını belirleme ve saatini seçme konusunda ilk söz anneye aittir. Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü 06.01.2016 tarih ve 160504 Sayılıile "Dersleri aksatma buna göre süt izni ver." görüş yazısı lafı güzaftır.

Ahmet KANDEMİR