Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK ile Bazı Kanun ve KHK´larda Değişiklik Yapan Kanunu´na göre, bakanlık teşkilatında şube müdürü ve üst kadrolarda çalışanlar, gerekli koşulları taşımaları ve mülakatta başarılı olmaları halinde bakan onayı ile bakanlık maarif müfettişi olarak atanabilecek. Kanunun yürürlüğe girmesiyle MEB Rehberlik ve Denetim Başkanlığı, Teftiş Kurulu Başkanlığına dönüştürüldü. Bu kapsamda bakanlıkça, yerelden denetim ilkesi değiştirilerek, yeni maarif müfettişleri merkezden yetkilendirilecek. Bu yolla yerel düzeyde oluşabilecek risklerin en aza indirilmesi hedefleniyor. 

Millî Eğitim Bakanlığının taşra teşkilatında görev yapan 2 binin üzerindeki maarif müfettişi içinden sıkı güvenlik soruşturmalarının ardından mülakatta başarılı olanlar, merkez teşkilatında bakanlık maarif müfettişi olarak atanabilecek. Taşra teşkilatındaki mevcut maarif müfettişleri, illerde il müdürlüklerine bağlı olarak inceleme ve araştırma rehberlik hizmetleri ile il müdürünün vereceği diğer görevleri yapmaya devam edecekler.

Teftiş ve denetimler artık merkezden yapılacak

Merkez teşkilattaki 500 kişilik çekirdek kadro, eğitim bölgeleri ve tüm Türkiye´ye denetim ve teftiş hizmeti verecek. Maarif müfettişlerinin yerel etkilerden uzak ve kamu kaynaklarının etkili ve verimli kullanılması için il yöneticilerine rehberlik yapması amaçlanıyor. Bakanlık, yeni düzenleme kapsamında, yeni müfettiş alımlarına ilişkin işlemleri 2017 içerisinde tamamlamayı hedefliyor. Bakanlık bünyesinde liyakatı esas alarak, merkez kadroda teftiş ve denetimde görev yapacak maarif müfettişlerinin belirlenmesi için iki öğretim üyesi ve hukukçuların da aralarında bulunduğu komisyon oluşturuldu.

Yeni kılavuz yayımlandı

Kılavuzu yayımlanan maarif müfettişi ve yardımcılarının mülakat yolu ile alımına ilişkin usul ve esaslar da belirlendi. Buna göre, maarif müfettişliği için eğitim müfettişi, milli eğitim denetçisi ve il eğitim denetmeni unvanlarını ihraz etmiş olup bakanlık teşkilatında görevli olanlar, milli eğitim uzmanı ve milli eğitim uzman yardımcılarından yönetmelikte belirlenen yabancı dil ve tez şartını karşılayanlar başvurabilecek. Bakanlık teşkilatında şube müdürü ve daha üst kadrolarda fiilen çalışanlar arasından maarif müfettişliğine yapılacak mülakat ve atamalara ilişkin kılavuz ise daha sonra duyurulacak. Yeni kanun ile bakanlığın merkezi denetimini güçlendirmek ve politikalarını yerelde uygulayabilmek için denetim hizmetleri merkezden yürütülecek. Bu yolla bütün kurumların düzenli aralıklarla denetlenmesi ile okul ve öğretmenlere etkin rehberlik yapılmasına imkan sağlanacak.

Daha önceki uygulamadaki eksiklikler

Bakanlıkça yürütülen eğitim ve öğretim hizmetlerinin devlet adına gözetim ve denetimini yürütecek olan Teftiş Kurulu Başkanlığının bu görevini, taşra teşkilatı kadrolarında görevli maarif müfettişlerinin geçici merkez teşkilatında görevlendirilmesi yöntemiyle yürütülmesinde uygulamada bazı zorluklarla karşılaşıldı. Yeni düzenlemeyle bakanlık tarafından veya bakanlığın denetiminde sunulan hizmetlerin rehberlik ve teftişini sağlamak amacıyla gerekli görülen illerde bakan onayı ile çalışma merkezleri kurulabilecek. Teftiş Kurulu Başkanlığında ve çalışma merkezlerinde 500 bakanlık maarif müfettişi ve bakanlık maarif müfettiş yardımcısı istihdam edilecek. 

Yapılan değişiklikle, illerde bakan onayı ile çalışma merkezleri kurulabilecek ve bu kapsamda rehberlik, iş başında yetiştirme, denetim, değerlendirme, inceleme, araştırma ve soruşturma hizmetlerinin bakanlık maarif müfettişleri aracılığıyla yürütülmesi mümkün olacak. Denetim hizmetlerinin merkezden yürütülmesi bütün kurumların düzenli aralıklarla denetlenmesi ve bu hizmeti sunanlara etkin olarak rehberlik yapılmasına imkan verecek. Yeni uygulama ayrıca eğitim, öğretim, yönetim ve denetim hizmetlerinin yerel etkilerden ve baskılardan uzak, çağdaş bilimin nesnel olgulara dayalı olarak sürdürülmesine katkı sağlayacak.

Atanabilme koşullarındaki yenilikler

Yeni Kanun´da "Bakanlık müfettiş yardımcısı kadrolarına öğretmenlikte 8 yıl ve daha fazla hizmeti bulunanlar arasından ayrıca yapılacak yarışma sınavında başarılı olanlardan atama yapılabilir." hükmünde bir değişikliğe gidilmedi. Bakanlık maarif müfettiş yardımcılığına atabilmek için ayrıca en az 4 yıllık lisans eğitimi veren hukuk, siyasa bilgiler, iktisadi idari bilimler, iktisat ve işletme fakülteleri veya denkliği YÖK tarafından kabul edilen yurt içindeki ve yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmak şartı getirildi. Düzenlenmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde gerekli koşulları taşıyanlar arasından yapılacak mülakatta başarılı olanlar ile daha sonraki süreçte ek göstergeleri 3600 ile 6400 (6400 hariç) olarak tespit edilen yönetici kadro ve pozisyonlarında bulunanlar toplam en az üç yıl görev yapmış olmak şartı ile bakanlık maarif müfettişi olarak atanabilecekler.

Bakanlık teşkilatında halen şube müdürü ve daha üst kadrolarda çalışanlar ile milli eğitim uzmanı ve milli eğitim uzman yardımcıları arasından yapılacak atamaların sayısı, ihdas edilen bakanlık müfettişi kadro sayısının yüzde 5´ini geçmeyecek. Bu düzenlemeyle bakanlık teşkilatında şube müdürü ve üstü yönetici pozisyonlarında görev yapanlardan başarılı olanların maarif müfettişi olarak atanmak suretiyle denetim sistemine bilgi, beceri ve deneyimlerini aktarmaları öngörülüyor.