Davalı Sendika: Genelge ile personel görevlendirilemez

Norm fazlası olmayan öğretmenlerin başka okullarda görevlendirilmesi hususunun, rehber öğretmenlerin görevlerinin tanımlandığı Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği'nin 34. maddesinde yer almadığı; idarenin, Yönetmelik ile yetki verilmediği halde, anılan görevlendirmeleri Genelge ile düzenlemesinin normlar hiyerarşisi prensibine açıkça aykırı olduğu,

Kamu personeline ilişkin genel düzenleme mahiyetinde olduğundan, konunun, genelge ile düzenlenemeyeceği, yönetmelik ile düzenlenip Resmi Gazete'de yayımlanması gerektiği.
İleri sürülmüştür

Danıştay norm kadrosunu önemine vurgu yaptı

Norm kadro uygulaması; kurumların, amaçlarına ulaşabilmeleri için, yapılması gereken işlerin yüküne göre istihdam edilmesi gerekli personel sayısının belirlenmesi ve amacın, en az insan kaynağı kullanılarak gerçekleştirilmesi ihtiyacından doğmaktadır. Gerçekleştirilmesi öngörülen hedefe ne kadar az kaynakla ulaşılır ise, o kadar verimli olunacağı açıktır.

Buna göre; ekonomik ve fiziki imkanlar, rehberlik hizmetleri alanındaki insan kaynağı, hizmet ihtiyaçları gibi kriterler dikkate alınarak, eğitim kurumlarında bulunması gereken rehber öğretmen sayısını belirlemede takdir yetkisi bulunan ve kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için gerekli tedbirleri almakla yükümlü olan idarenin; düzenleyici işlem yapma yetkisi çerçevesinde, rehber öğretmeni bulunmayan eğitim kurumlarına yapılacak görevlendirmeler ile ilgili olarak, mer'i mevzuat uyarınca yapılacak uygulamaları göstermek amacıyla tesis ettiği ve yürürlükte bulunan üst normlara uygun olan dava konusu düzenleyici işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.

T.C.
DANIŞTAY
İKİNCİ DAİRE
Esas No: 2018/1222
Karar No: 2024/3345

DAVANIN KONUSU:
Davacı Sendika tarafından, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 15/02/2018 günlü, 3296874 sayılı, "Rehberlik Hizmetleri" konulu, 2018/6 no'lu Genelgesi'nin 5. maddesinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI:
Davacı Sendika tarafından;
Norm fazlası olmayan öğretmenlerin başka okullarda görevlendirilmesi hususunun, rehber öğretmenlerin görevlerinin tanımlandığı Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği'nin 34. maddesinde yer almadığı; idarenin, Yönetmelik ile yetki verilmediği halde, anılan görevlendirmeleri Genelge ile düzenlemesinin normlar hiyerarşisi prensibine açıkça aykırı olduğu,

Kamu personeline ilişkin genel düzenleme mahiyetinde olduğundan, konunun, genelge ile düzenlenemeyeceği, yönetmelik ile düzenlenip Resmi Gazete'de yayımlanması gerektiği,
Rehber öğretmen ihtiyacı olan okullara asaleten atama yapılmasının, Anayasa'da yer alan eğitim hakkı ile asli görevlerin yerine getirilmesine ilişkin teminat ve milli eğitimin temel amaç ve ilkeleri doğrultusunda zorunlu olduğu,

Okulların norm kadrolarının ihtiyaç duyulan hizmete göre belirlendiği, rehber öğretmenlerin kadrolarının bulunduğu okullar dışında görevlendirilmelerinin, bu okullardaki hizmetleri aksatacağı, bu durumun açıkça Anayasa'ya ve milli eğitim temel ilkelerine aykırı olduğu,
Hukuka aykırı olan dava konusu düzenleyici işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI:
Davalı idare tarafından;
Hiç kimsenin eğitim ve öğretim hakkından mahrum bırakılamayacağının Anayasa ile güvence altına alındığı,
Temel bir insan hakkı olan eğitim hizmetinden, tüm bireylerin eşit düzeyde yararlanmalarının esas olduğu,

Türk milli eğitiminin genel amaçları çerçevesinde; kendisini tanıyan, kendisine sunulan eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen ve sorumluluk alan bireyler yetiştirilmesini ve bireylerin toplum içinde sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürerek kendilerini gerçekleştirmelerini sağlamak amacıyla eğitimde rehberlik hizmetlerinin sunulduğu; rehberlik öğretmeni normu olmasına rağmen rehber öğretmeni bulunmayan okullarda öğrenim gören öğrenci ve velilerin, bu amaçla sunulan rehberlik hizmetlerinden yararlanamadığı,

Rehberlik hizmetlerinden tüm bireylerin eşit düzeyde yararlanmalarını sağlamak amacıyla üstün kamu yararı ve hizmetin gerekliliği gözetilerek dava konusu düzenlemenin yapıldığı,
Buna göre; kanuna, maksada ve hizmet gereklerine aykırı bir husus bulunmadığından, yasal dayanaktan yoksun davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : Anayasa'nın 124. maddesi; "Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler." kuralını taşımaktadır.

İdareler, bu çerçevede, Yönetmelik çıkarabilecekleri gibi, kamu hizmetinin daha etkin ve verimli yürütülmesi amacıyla yönetmelikte değişiklikler de yapabilirler. Yönetmeliklerin; Anayasa, yasa, tüzük ve hukukun genel ilkelerine aykırı hükümler içermemesi ve öngörülen biçim ve yetki koşullarına uyularak çıkarılması dışında, söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına, kamu hukuku yönünden herhangi bir engel bulunmadığı açıktır.

Türk Milli Eğitiminin genel amaçları çerçevesinde, eğitimde kendini tanıyan, kendisine sunulan eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen, sorumluluk alabilen bireyler yetiştirilmesini ve bireylerin toplum içinde sağlıklı bir birey olarak yaşamlarını sürdürerek, kendini gerçekleştirmelerini amaçlayan rehberlik hizmetlerini gerçekleştirebilmek için; illerdeki veya ilçelerdeki rehberlik hizmetleri ile özel eğitim hizmetlerinin planlanması, koordineli bir şekilde yürütülmesi, sunulan hizmetlerin izlenmesi ve değerlendirilmesinin sağlanması amacıyla faaliyet yürüten rehberlik ve araştırma merkezlerinde görevli rehber öğretmenlerin, görevlendirildikleri takdirde, rehber öğretmeni olmayan okulların rehberlik çalışmalarına destek vereceğini öngören dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı Sendika tarafından; Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 15/02/2018 günlü, 3296874 sayılı, "Rehberlik Hizmetleri" konulu, 2018/6 no'lu Genelgesi'nin yayımlanması üzerine, söz konusu Genelge'nin; "Norm fazlası olan rehberlik öğretmenlerinin ihtiyacı karşılayamaması durumunda öncelikle birden fazla rehberlik öğretmeni olan okullardan görevlendirme yapılması; bu durumdaki görevlendirmeler yapılırken istekli olan yoksa aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir:
a) Hizmet puanı düşük olan rehberlik öğretmeninden başlayarak görevlendirme yapılacaktır.
b) Rehberlik öğretmeni, kadrosunun bulunduğu okul/kurum dışında yalnızca bir okul/ kuruma görevlendirilebilecektir.
c) Okul rehberlik servislerine yapılacak olan görevlendirmeler haftada en fazla 2 gün olacak şekilde planlanacaktır." yolundaki 5. maddesinin iptali istemiyle incelenmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa'nın 124. maddesinde, Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabileceği kurala bağlanmıştır.

18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik'in "Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu" başlıklı 21. maddesinde; "(1) Rehberlik ve araştırma merkezlerine, görev alanlarına giren il veya ilçenin nüfusu 100.000'e kadar olan yerlerde 4, sonra gelen her 50.000 nüfus için 1 rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu verilir. Bu şekilde yapılacak hesaplama sonunda artan nüfusun en az 25.000 olması halinde ilave olarak bir rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu daha verilir.

(2) Okul rehberlik servislerine;
a) (Değişik: 30/10/2017-2017/10939 K.) Her derece ve türdeki özel eğitim kurumlarına (aynı bina veya bahçede farklı kademelerde eğitim veren özel eğitim kurumlarından öğrenci sayısı fazla olana verilmek üzere), toplam öğrenci sayısı 25 ve daha fazlası için 1,
b) (Değişik: 30/10/2017-2017/10939 K.) İlkokullarda öğrenci sayısı 300, ortaokul, imam hatip ortaokulları ve anaokullarında öğrenci sayısı 150 ve daha fazla olanların her birine 1,
c) Ortaöğretim kurumlarından öğrenci sayısı 150 ve daha fazla olanların her birine 1,
ç) Yatılı veya pansiyonlu eğitim kurumlarının öğrenci sayılarına bakılmaksızın her birine 1,
d) İlçe merkezindeki ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında öğrenci sayısının yetersiz olması nedeniyle norm kadro verilememesi halinde öğrenci sayısı en fazla olan eğitim kurumuna 1,
e) Mesleki eğitim merkezlerinden çırak ve kursiyer sayısı 200 ve daha fazla olanların her birine 1,
rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu verilir.
(3) (Değişik: 30/10/2017-2017/10939 K.) Özel eğitim kurumlarında çırak/öğrenci sayısının 100 ve 100'ün katlarına, diğer eğitim kurumlarında ise çırak/öğrenci sayısının 500 ve 500'ün katlarına ulaşması halinde her defasında ilave olarak 1 rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu daha verilir.
(4) (Değişik: 17/10/2016-2016/9488 K.) Özel eğitim kurumları hariç olmak üzere, bir yerleşim merkezindeki her eğitim kurumunda en az 1 rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu doldurulmadan ikinci ve müteakip norm kadrolara öğretmen atanamaz.";
10/11/2017 günlü,30236 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve dava konusu düzenleyici işlem tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği'nin "Rehberlik hizmetlerinin amaçları" başlıklı 4. maddesinde; "Türk Milli Eğitiminin genel amaçları çerçevesinde eğitimde rehberlik hizmetleri; kendini tanıyan, kendisine sunulan eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen, sorumluluk alabilen bireyler yetiştirilmesini ve bireylerin toplum içinde sağlıklı bir birey olarak yaşamlarını sürdürerek kendini gerçekleştirmelerini amaçlar.";
"Rehberlik hizmetleri il danışma komisyonunun görevleri" başlıklı 16. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde; "Rehberlik öğretmeni olmayan eğitim kurumlarında rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi için alınacak tedbirleri karara bağlar.";
"Rehberlik hizmetleri bölümü ve görevleri" başlıklı 18. maddesinin 3. fıkrasında; "Rehberlik öğretmeni bulunmayan eğitim kurumlarındaki rehberlik hizmetleri yürütme komisyonu toplantılarına, gerektiğinde rehberlik ve araştırma merkezinde ya da rehberlik ve araştırma merkezinin sorumluluk alanında yer alan eğitim kurumlarında görev yapan bir rehberlik öğretmeninin katılımının sağlanması için planlama yapılır.";
"Rehberlik servisi" başlıklı 28. maddesinin 1. fıkrasında; "Resmi ve özel, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında rehberlik hizmetlerini yürütmek üzere rehberlik servisi kurulur." hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleriyle; kendini tanıyan, kendisine sunulan eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen, sorumluluk alabilen bireyler yetiştirilmesini ve bireylerin toplum içinde sağlıklı bir birey olarak yaşamlarını sürdürerek kendini gerçekleştirmelerini amaçlayan rehberlik hizmetlerinin, yaygın ve verimli bir şekilde sürdürülmesini temin etmek üzere düzenlemeler yapıldığı anlaşılmaktadır.

Norm kadro uygulaması; kurumların, amaçlarına ulaşabilmeleri için, yapılması gereken işlerin yüküne göre istihdam edilmesi gerekli personel sayısının belirlenmesi ve amacın, en az insan kaynağı kullanılarak gerçekleştirilmesi ihtiyacından doğmaktadır. Gerçekleştirilmesi öngörülen hedefe ne kadar az kaynakla ulaşılır ise, o kadar verimli olunacağı açıktır.

Buna göre; ekonomik ve fiziki imkanlar, rehberlik hizmetleri alanındaki insan kaynağı, hizmet ihtiyaçları gibi kriterler dikkate alınarak, eğitim kurumlarında bulunması gereken rehber öğretmen sayısını belirlemede takdir yetkisi bulunan ve kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için gerekli tedbirleri almakla yükümlü olan idarenin; düzenleyici işlem yapma yetkisi çerçevesinde, rehber öğretmeni bulunmayan eğitim kurumlarına yapılacak görevlendirmeler ile ilgili olarak, mer'i mevzuat uyarınca yapılacak uygulamaları göstermek amacıyla tesis ettiği ve yürürlükte bulunan üst normlara uygun olan dava konusu düzenleyici işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 15/02/2018 günlü, 3296874 sayılı, "Rehberlik Hizmetleri" konulu, 2018/6 no'lu Genelgesi'nin 5. maddesinin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Aşağıda dökümü yapılan ... TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan posta ücretinin davacıya iadesine,
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen ....-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 30/05/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.