Türkiye Kamu-Sen ve Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk, 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü münasebetiyle bir mesaj yayınladı.

Koncuk mesajında;
Dünya, iki kanlı paylaşım savaşını görmüş ve bu savaşlarda büyük acılar yaşamıştır. Bu dönemde yaşanan vahşet insanlık tarihine kara birer leke olarak geçmiş, vicdanlarda kapanması mümkün olmayan yaralar açmıştır. Bu acıların bir daha yaşanmaması için Birleşmiş Milletler tarafından bir bildirge hazırlanmış ve bu belge 10 Aralık 1948 tarihinde Milletler  Kurulu tarafından  kabul edilmiştir.
İnsanlığın temel değerlerini tarif ederek, bu değerleri korumayı amaçlayan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ne denli iyi niyetli bir yaklaşım olsa da hukuki bir yaptırım gücü bulunmamaktadır. Devletler insan haklarını  korumak konusunda  aldığı  önlemlere  göre  değerlendirilmekte, hak ihlalleri  söz konusu olduğunda  bu ihlalin  yaşandığı ülke, uluslar arası düzeyde  kınanmakta, gerekli önlemlerin alınması konusunda uyarılmakta, yetkililere  baskı yapılmaktadır.

Dolayısıyla  İnsan Hakları  Evrensel Bildirgesinin  bir ülke tarafından ihlal edilip edilmemesi konusu, insan haklarının  korunması bakımından  önem taşımaktadır. İnsan haklarının korunması sorumluluğu iki temelde ele alınabilir: Birincisi devletlerin üstüne düşen, ikincisi ise bireylere düşen sorumluluktur. Yani devletler kadar insanlar da insan haklarının korunması konusunda sorumluluk taşırlar. Temelde amaç aynıdır:  İnsanların yaşam şartlarının iyileştirilmesi ve geliştirilmesi… İnsanca yaşamı sağlayacak ortamın geliştirilmesi ve uygulanabilmesi için de bir düzene ihtiyaç vardır. İşte insan hakkı denilen olgu, belli nitelikteki  düzenin sağlanabilmesi için gereken ilkeler bütünüdür ve zamana ve ortama göre değişir, gelişir.

İnsan hakkı kavramı, temel tanımıyla, insanın sadece  insan olarak doğmuş  olmasından dolayı sahip olduğu  hakları ifade eder. Bu haklar, insanın yapısına  ve değerlerine  ilişkin  bilgilerden türetilmiştir.  İnsanın  sahip olduğu değerleri geliştirmek, insanlığın davası olmalıdır. İnsan haklarını var edebilmek; eldeki imkânlarla, insanlığın geldiği noktayı ve insan olarak değerini korumakla olur.
Günümüzde insan hakkı deyimi, “temel hak ve özgürlükler” kavramının uluslar arası boyutunu belirtmek için kullanılır. İnsan hakları, devlet gücünü sınırlar; devlet karşısında bireyi güçlendirir. Aslında insan hakkı, her hangi bir güç ya da zümre tarafından dağıtılan bir şey değildir. Kişinin insan olmasından dolayı, doğduğu andan itibaren kendisine bahşedilen doğal bir haktır. Daha doğrusu böyle olmalıdır. Ancak; modern dünyada, bazı devletler ya da bazı güçler, insan haklarının savunulması ve dağıtılması görevini üstlenmiş durumdadırlar.

Özellikle küresel sermayenin karşı konulamaz gücünü arkasına alan bazı devletler, bugün dünyayı yönetme hırsına kapılmakta ve insanlığın, medeniyetin ve insan haklarının odak noktasına kendilerini yerleştirmektedirler. Medeniyetin, insanlığın ve insan hakkının kendilerinin malı olduğu düşüncesi içinde, diledikleri yerlere medeniyet, diledikleri toplumlara da insan hakkı götürme gayreti içine girmektedirler.

İnsan hakkı, kuşkusuz bir evrensel değerdir. Ne bu değeri sahiplenmek ne de onun dağıtımını yapma hakkını kendi tekelinde görmek insan hakkı kavramının özüne uygundur. Bugün gelinen noktada insanlık için tek çıkar yol, barış içinde kardeşçe yaşamayı hedef alan bir düzen sağlamaktır. Yaşama hakkı temelinde, nimetin ve külfetin eşit paylaşıldığı demokrasiler inşa etmek zorundayız.

Bir canlının en önemli hakkı, yaşama hakkıdır. Ona yaşama hakkı tanımadan başka hak ve özgürlüklerden faydalandırmaya çalışmak anlamsızdır. Bugün dünyanın birçok bölgesinde hak ve özgürlük kisvesi altında katliamlar yaşanmaktadır. Eğer evrensel bir değeri, bir zümrenin uhdesine bırakırsanız, artık o değer evrensel olmaktan çıkar ve kişisel bir durum halini alır. Ne yazık ki; tüm dünyada temel hak ve özgürlükler konusunda yaşanan sorunlar, evrensel değerlerin bir grubun eline teslim edilmesinden dolayı ortaya çıkmaktadır. Baskın güçler, kendi çıkarlarına uygun bulduğu toplumlar için demokrasi ve insan hakkını öngörmekte, bunun dışındaki toplumlara ise yaşama hakkı dahi tanımamaktadır.

Biz yüreğimizde Suriye’de, Irak’ta dökülen kanın sızısını duyuyoruz. Biz, Bayırbucak’ta, Tuzhurmatu’da, Kerkük’te, Musul’da, Telafer’de, dağlık Karabağ’da yaşanan Hocalı soykırımına ağıtlar yakıyoruz. Filistin’de, Arakan’da yaşananlara ağlıyoruz. 1974 Kıbrıs Harekatından önce Türklere yapılan soykırıma varan etnik temizlik mezalimini unutmuyoruz. Biz Batı Trakya ile hüzünlenir, Bulgaristan Türklüğü’nün geldiği noktayı görünce mutlu oluruz. Doğu Türkistan boğazımızda düğümdür. İran Türklüğünü unutmayız, unutamayız. Batı Türklüğüne karşı Avrupalı ülkelerin yürüttüğü asimilasyon temelli entegrasyona, inançlarımıza ve dilimize karşı yürüttüğü anlaşılmaz tutuma hep birlikte hayır deriz.

Bu nedenle öncelikle yaşama hakkına inanırız. Yaşama hakkı  topluma,  onun siyasal  örgütlenmesi olan  devlete, ciddi  ve ağır  görevler yüklemektedir. Devlet bir yandan,  insanca yaşama hakkının  sağlanması  için gerekli hukuksal  örgütlenmesini kurarken, diğer yandan da  toplumda  var olan  ekonomik,  sosyal  tüm  zayıflıkları  gidererek, ilkeli ve gerçek  yaşam şartlarını oluşturmalı ve korumalıdır. Bunun için kanunlar çerçevesinde her türlü önlemi almak zorundadır. Yaşama hakkı  öyle önemlidir ki, vatandaş için devletin varlığı anlamına gelir. Devlet yaşama hakkının korunması  için, hem hukuksal  düzenlemeler  yaparak  bu hakkı  güvence altına alır hem de  ekonomik  ve sosyal yönden  önlemler alarak insanca bir yaşam sağlamak için gerekli koşulları hazırlar.

Tüm bireylerin  hukuk düzeni içinde  özgürce  var olabilecekleri ve yasalardaki hak ve özgürlüklerden faydalanacakları ortam; çağdaş  boyutlarda,  demokratik  bir tartışma ortamı,  bireylerin  kendilerini  geliştirmeleri açısından  zorunlu olan temel bir haktır. Her şeyin  özgürce gündeme  getirilerek  tartışılabildiği  bir ortamda  haksızlıklar ele  alınabilir, haksızlıkların üzerine gidilebilir. Böylece  devletin  haklının yanında  yer alması  sağlanabilir.

Bir sendika olarak örgütlenme ve hak arama mücadelemizi temel insan hakkı olarak kabul etmekte, kutsal bir hak olarak telakki etmekteyiz. Bu hakkımızı kullanmak noktasında, ülkemizdeki düzenlemeleri ve uygulamaları uluslar arası sözleşmelerle belirlenen standartlara çıkarmak için mücadele vermekteyiz. Ülkemizi yönetenlerden talebimiz, uygar toplumlarda olan ekonomik, sosyal ve sendikal hakların ülkemiz çalışanlarına da sağlanması yönündedir. Bugün ülkemizde ve dünyada sosyal yaşamda insan hakları konusunda büyük ilerlemeler kaydedilirken; en büyük insan hakkı ihlalleri çalışma yaşamında yaşanmaya başlamıştır. İnsanca yaşam hakkı öncelikli olarak, çalışma hakkı ve kişinin kendisi ve ailesini geçindirmeye yetecek ve insanca yaşayabilecek düzeyde bir ücret alma hakkının sağlanmasıyla mümkündür.

Ülkemizde son yıllarda kamu çalışanlarına yapılan baskılar, örgütlenme alanında yaşanan zorluklar; iktidarın keyfi ve taraflı tutumu sonucunda insan hakkı ihlali boyutuna ulaşmış durumdadır. ILO’nun 200’e yakın sözleşmesi arasında yalnızca 7 tanesi insan haklarıyla ilgilidir. İnsan haklarıyla ilgili 7 sözleşmenin ikisi ise örgütlenme ve toplu pazarlıklarla ilgili 87 ve 98 sayılı sözleşmelerdir. Buradan anlaşılacağı üzere toplu sözleşme ve grev hakkı yalnızca iş hayatı ile ilgili bir olgu olmanın ötesinde, insan hakkı olarak tanımlanmıştır.

Günümüzde değişen toplumsal ve ekonomik yapı nedeniyle, insanların büyük çoğunluğunun yegâne yaşam kaynağı, sahip oldukları “iş” ve elde ettikleri “gelir”dir. Dolayısı ile en temel insan hakkından biri olan çalışma hakkı, giderek daha yaşamsal hale gelmektedir. İnsan haklarının gündeme geldiği bugün, çalışanlarımızın temel hak ve özgürlükler kapsamında yaşadığı sorunların görmezden gelinmesi ve insan hakkının kültür, dil, düşünce ve ifade özgürlüğü gibi kavramlarla sınırlı tutulması doğru değildir. Eğer çağdaşlaşmaktan söz edeceksek, insanca yaşama hakkından söz edeceksek, sendikal hak ve özgürlükleri bir tarafa bırakamayız.

Küreselleşen dünyada, küresel sermayenin, çalışanların elinden insanca yaşama hakkını almaması için her çalışana kendisi ve ailesinin insanca yaşamasına yetecek kadar ücret alması hakkını vermek zorundayız. Bütün evrensel değerler, Türk memurunun toplu sözleşme ve grev hakkını birlikte elde etmesi; örgütlenme özgürlüğünün verilmesi ve çalışma hürriyetinin sağlanması yolundadır. Artık zaman kalmamıştır.

Bizler insan hakkı gibi kavramları; demokrasi, özgürlük gibi erdemleri birilerinin tekeline bıraktığımız sürece bu sorun devam edecek, bu kimseler adaleti, kendi çıkar ve inançları doğrultusunda dağıtacaktır. Unutulmamalıdır ki; insan hakkı kisvesi altına sığınıp, katliam yapanlar karşısında; yaşama hakkını kullanmak isteyenlerin verdiği mücadele daha kutsal, daha erdemli ve insan haklarına daha uygundur. Bu nedenle insan haklarından bahsederken, yapılması gereken ilk şey, insan hakkını zümrelerin, grupların ya da sermayenin tekelinden kurtararak, gerçek sahibi olan insana teslim etmektir.
 
              İsmail Koncuk
Türkiye Kamu-Sen ve Türk Eğitim-Sen
              Genel Başkanı