Önce kayıt dışı yönetimin tanımı ile başlayalım. Hiyerarşik kademelerin hiçbir aşamasında olunmadığı halde yani imza silsilesinin hiçbir yerinde olunmadığı halde alınan bütün kararlarda söz sahibi olma ve bu kararları uygulatma sürecine kayıt dışı yönetim diye biliriz.

Kayıt dışı yöneticiler

Kayıt dışı yönetimin olduğu yerde de kayıt dışı yöneticiler vardır. Kayıt dışı yöneticilerin ise özellikleri şunlardır:

1- İmza silsilesinde yer almazlar,

2- Her kararın altından çıkarlar,

3- Verdikleri hiçbir kararın sonucundan sorumlu değildirler.

Son dönemlerde bazı bakanlıklarda resmi hiçbir görevi olmayan ama bürokratlardan daha etkili danışmanlar türemeye ve iş yapmaya başladı.

Bu danışmanlar adeta gece gündüz bilgi ve fikir üreterek bakanlara takdim etmekte onlar da bu fikir ve bilgiler ışığında gerekli talimatları bürokratlara vermektedir.

Hiçbir itiraz hakkı olmayan veya geleceğinden emin olamayan bürokratlar ise kendilerine verilen talimatları sorgulamadan ve harfiyen yerine getirmektedirler. İtiraz edenler ara sıra çıksa da kısa süre sonra kenara çekilmekte ve sesleri kesilmektedir. Elbette yaşananlardan gerekli dersleri çıkaran diğer bürokratlar ise denileni yapmanın huzurunu yaşarlar.

Hiçbir resmi görevi olmayan ya da hiçbir evrakta imzası olmayan bu danışmanların doğrudan veya bakan vasıtasıyla bürokratlara yaptırdığı işler sonucunda ciddi sıkıntılar çıkmaktadır. Hele bir de bu danışmanların bürokrasi tecrübesi yoksa vay o bürokratların haline.

Bu danışmanlara göre baştan bürokrata takılan yaftalar şunlardır: Bunlar yeniliğe karşıdır, mevcudu sürdürmek isterler, risk almayı sevmezler, hep tek düze çalışırlar, sürekli mevzuatta mevzuat diye tuttururlar ve her daim ayakbağı olurlar. Siz ne kadar geçmiş tecrübeden bahsederseniz bahsedin asla bunların fikrini değiştiremezsiniz. Bunlar kısa sürede sonuç almaya odaklandıkları için mevzuat veya usul hatırlatması da fayda sağlamaz. Ne pahasına olursa olsun sonuç almaya çalışırlar. Sonuçta da ortaya ciddi bir enkaz çıkar. Adamların hiçbir evrakta imzaları dahi olmadığı için sorumlu tutulmaları da mümkün değildir.

Bunların maaşlarının nasıl ödendiğini merak edenler olabilir. Bunların maaşları ise bunları çalışıtıranlar tarafından ödettirilir.

Nasıl ki kayıt dışı ekonomi veya kayıt dışı istihdam sıkıntılı ise kayıt dışı yönetim de en az bunlar kadar sıkıntılı ve sistem bozucudur. O nedenle hiçbir evraka imza atmayanların ya da neyi imzaladığını bilmeyenlerin peşine takılmak telafisi imkansız zararlara sebep olur.